Günümüzde Uygurlar gerek Çin’in içeri eyaletlerinde olsun, gerekse Doğu Türkistan’da olsun ağır ırki ayrımcılığa uğramakta ve bu tür ırki ayrımcılık günden güne daha da ağırlaşmaktadır.

Yakın zamanlarda Pekin’deki bir otelin önüne yerel polis idareleri tarafından şöyle bir levha asılmıştır.

Ciddi Bildiri

Bütün İdari Bölgelerdeki Otel ve Hamamların Dikkatine: Toplum Güvenliği Birimlerinin taleplerine istinaden, bu günden itibaren Heydian bölgesindeki bütün otel ve hamamlara gelen “Tibetli ve Uygur”ların kimliklerinin sıkı şekilde incelenmesi, böylece polislere bildirilmesi gerekir….. Gibi ifadeler yazılmış

Bu, Çin’de kanun uygulayıcı makamların Tibetli ve Uygurları genel olarak incelemeleri hakkında yönelttikleri açık bildirisidir.

Bu tür bildirilere Çin’in içeri eyaletlerindeki bütün şehirlerde de rastlanır. Bu tür milli aşağılama ve ırki aşağılamalar sadece Çin’in içeri eyaletlerinde değil Uygurların kendi ülkeleri olan Doğu Türkistan’da da ağırlaşmaktadır.

Özellikle de Çin’de Olimpiyatlar sona erdikten sonra “Uygur Otonom Bölgesi(Doğu Türkistan)”nde sözde “üç türlü güçler”e karşı ölüm kalım savaşı ilan ederek bütün Doğu Türkistan çapında umumi hareket başlattı. ETIC’ in Doğu Türkistan’dan aldığı bilgilere göre şu anda camilere kameralar yerleştirilmiş olup, cami imamlarını da doğrudan hükümet belirliyor. İmamlara hutbe yerine Komünist partisini metheden belgeler okuma vazifesi verildi.

Bütün camilere Çin hükümeti tarafından özel muhasebeciler yerleştirilmiş olup, camilere toplanılan fitre-zekâtları da hükümet tek elden yönetecek. Şu anda emekliye ayrılan Uygurların da dine inanmalarına izin verilmeyip, yerleştirilen kameralar vasıtasıyla, mescitlere kimlerin grip çıkmakta oldukları, hatta onların hutbede okunmakta olan Komünist partisine ait belgelere karşı yüz ifadelerindeki değişiklikleri bile gözetliyorlar.

Geniş Uygur toplumu buna sert tepki göstermektedir. Fakat Çin hükümeti her türdeki tepki ve karşılıkları sadece “üç türlü güçler” kategorisine dâhil ederek bastırmaktadır.


Uygur Türkçesinden Türkiye Türkçesine uyarlayan: Mehmet Emin BATUR