 |
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
||||||||||||
M.Ö.220 ~ |
|||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
 |
||||||||||
 |
||||||||||
DOĞU TÜRKİSTAN CUMHURİYETLERİNİ ANARKEN… |
||||||||||
|
Hemen her
yıl, 12 Kasım 1933’te kurulan Doğu Türkistan İslâm
Cumhuriyetinden ve 12 Kasım 1944’te kurulan Doğu
Türkistan Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluş
merhalelerinden bahsetmek, çeşitli dünya devletlerinde
yaşamakta olan Doğu Türkistanlılar için artık rutin bir
hadise haline geldi. Anlaşılan o ki; aradan geçen yıllar
içerisinde dünya kamuoyuna bu devletlerin kuruluşları
ile ilgili olarak anlatılanlar ve hatırlatılanlar Doğu
Türkistan’ın Çin işgalinden kurtulması yolunda bir kapı
aralamamıştır. İçinde yaşadığımız dünya konjonktüründe sadece geçmişin güzel günlerini hatırlayarak teselli bulup, bununla avunarak yaşamak ta bizleri kendi kendimizi kandırmanın ötesine geçirmemektedir. Elbetteki bu ifadelerimizden, kör, sağır ve dilsiz pozisyonuna bürünen dünya kamuoyuna dünya tarihinde vuku bulmuş olan tarihi bir gerçeği anlatmaya devam etmekten vazgeçilmesi gerektiği anlamı çıkartılmamalıdır. Tarihin en zor dönemlerinde ve içinde bulunulan imkânsızlıklar içerisinde dünya Türkleri arasında, Türkiye Cumhuriyeti devletinden sonra ikinci bir Türk devleti kurmayı başaranlar Doğu Türkistan Türkleri olmuştur. Bu, asla göz ardı edilmemesi gereken tarihi bir gerçektir. Dünyanın en vahşi ordusuna sahip olan Çin işgal güçlerine karşı, 1931 yılının Şubat ayında Doğu Türkistan’ın Çin ile sınırı bulunan en doğu vilayeti olan Kumul’da başlatılan ve kısa zamanda bütün Doğu Türkistan sathına yayılan istiklâl savaşı sonunda, 12 Kasım 1933’te Kaşgar’da Sabit Damollam önderliğinde Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti ilan edildi. Millî marş eşliğinde millî ordu mensuplarının ve halkın mutluluk gözyaşları arasında mavi zemin üzerine ay- yıldızlı Gökbayrak göndere çekildi… Bu devlet çok kısa zamanda kendi millî parasını bastı, yurt dışı seyahatler için pasaportu vardı ve düzenli millî ordusunu güçlendirmek için çalışmalara hız verdi. Ne yazık ki; Bu Türk Cumhuriyetinin, kendi esareti altındaki Batı Türkistan Türklerine ilham kaynağı olabileceğini ve emsal teşkil edebileceğini düşünen Rusya’nın, yüzyıllardır Doğu Türkistan’ı işgal edebilme ihtirası ile yanıp tutuşan Çin’in ve kendi hegemonyası altındaki Hindistan ve Pakistan’ın yanı başında bağımsız bir Türk-İslâm Cumhuriyeti’nin varlığından rahatsızlık duyan İngilizlerin işbirliği yapmaları ve diğer dünya devletlerinin de seyirci kalmaları neticesinde tarihte kurulan bu Doğu Türkistan Cumhuriyeti inkıraza uğradı… 1944 yılında Gulca’nın Nilka nahiyesi sınırları içerisindeki Avral Dağlarında Gani Batur isimli bir kahraman Doğu Türkistan evladının başlattığı istiklâl savaşı 7 Kasım 1944’te Gulca’dan sonra bütün civar vilayetlere de sıçramış ve nihayetinde Ali Han Töre’nin başkanlığındaki Doğu Türkistan mücahitleri 12 Kasım 1944’te Doğu Türkistan Cumhuriyetinin kurulduğunu bütün dünyaya ilan etmişlerdir… Doğu Türkistan Cumhuriyeti idarecileri kısa zamanda devletin maliye sistemini kurarak aktif hale getirmiş, millî ordusunu revize etmiş, güçlendirmiş ve her an olabilecek saldırılara cevap vermeye hazır hale getirmiştir... 60.000 kişilik güçlü bir Doğu Türkistan Millî Ordusu’nun Ürümçi’ye doğru yola çıktığı sırada, Ruslardan ve Çinlilerden gelen art niyetli sözde bir barış teklifinin değerlendirmeye alınmak istenmesi gibi siyasi bir hataya düşülmesi sebebiyle, Manas Irmağı kıyısında 3 yıl boyunca bekletilen Doğu Türkistan Millî Ordusu yıpranmış, Ahmetcan Kasimi başta olmak üzere hükümet liderlerinin uçak kazası süsü verilerek katledilmesini takip eden olaylar sonunda Doğu Türkistan 1949 yılında tekrar Çin işgaline maruz kalmıştır… Türk ve dünya tarihinde önemli hadiselerden olması gereken 12 Kasım 1933 ve 12 Kasım 1944’teki Doğu Türkistan devletlerinin kuruluşları elbetteki unutulmamalı ve gelecek nesillere de her fırsatta anlatılmalıdır. Fakat, Doğu Türkistanlıların yapmaları gereken de sadece yılda bir defa anma toplantıları yapmaktan ibaret olarak kalmamalıdır. Her 12 Kasım, biz Doğu Türkistanlılar için durum değerlendirmesi yapma, Doğu Türkistan’ın yeniden istiklâline kavuşması yolunda yeni stratejiler geliştirme ve ulvi ufuklara doğru yelken açma fırsatı olmalıdır… 12 Kasım 1933 Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti
|
||||||||||
© ETIC. Her Hakkı Saklıdır. Son Değişiklik: 26.01.2008 12:22 Hazirlayan: A. Karakash |
||||||||||