Uchur we Tehlil

1) Xitay Merkizi Hökümiti Milliy Rayunlargha Kop Meblegh Salghanliqini Dawarang Qilmaqta

Xitay xewerliri torining 9 - ayning 27 - kündiki xewirige qarighanda, Xitay merkizi hökümitining axparat élan qilish ishxanisi 27 - chisila élan qilin'ghan “Xitayning milliy rayonlar siyasti we hemme milletlerning ortaq gullinishi” namliq aq tashliq kitabida, istatiskiliq melumatlar neqil keltürülüp,1978 - yildin 2008 - yilghiche bolghan 30 yil dawamida kommunist Xitay merkizi hökümitinnig maliyidin ajratqan pulning umumiy sommisining 2 tiriliyun 88 milyard 900 milyondin éship ketkenlikini, yilliq otturche éshish nispitining 15.6% ikenlikini, 2008 - yili 425 milyard 300 milyon yuan'ge yetkenlikini, pütün memliket köchme chiqim umumiy miqtarining 23.8% igelleydighanliqini dawrang salghan.

Xitay maqalise yene bashqa salghan mebleghliri üstide bayan qilip ötken bolup, “Xinjiang”gha alahide ghemxorluq qilghanliqini alahide tilgha alghan. Xitay kommunist hakimiyiti shunche köp meblegh salghan bolsa nimishqa Uyghur köp olturaqlashqan jaylar nimishqa hazirghiche gaday? Xitay azraq égiz bina sélip qoyup Uyghurlar tereqiy qilip ketti dimekchimu? Égiz bina salghan bilen kim uningdin behirliniwatidu? Xitay yasighan keng tashyollarda, chong baghchilarda, ayridurumlarda, tömür yol poyizlarda, hem shundaqla atalmish tereqiyatlardin zadi kim behirlinwatidu? Yenila shu Xitay köchmenliri, Xitay köchmenliri Sherqiy Türkistaning barliq bayliqliqini we iqtisaq medeniyet siyasi hemme sahelerni qoligha pütünley kirgüzi waldi, Uyghurlar tereqiyatttin yiraq qalduruldi, öz yurtlirida ishsiz qalduruldi, namratliq Uyghurlarni qiynimaqta. Uyghurlarning Xitay köchmenlirige beqinip qul bolup yashashtin bashqa chiqish yoli qalmidi, mana bu Xitay bilen Uyghur ottursidiki milliy zidiyetlerni küchiyip kétishidiki asasliq seweplerning béri. Xitay aq tashliq kitabida élan qilghan saxta sanliq melumat Uyghur xelqning namrat girdabida jan talishwatqan échinishliq rialliqini hergiz yushurup qalalmaydu.

http://finance.ifeng.com/roll/20090927/1288126.shtml

2) Xitay “Xinjiangliq”lar “Gheripning Gazini Sheriqqe Yötkesh Qurulushi”din Nepke Érishwatidu

Xitayning xinhua torining 9 - aynig 27 - künidiki xewirige qarighanda, Xitayning dölet ishliri mehkimisi “Xitaynnig milletler siyasiti we herqaysi milletlerning ortaq güllinishi” namliq aq tashliq kitap élan qilip kitapbida, Xitayning Sherqiy Türkistanning mol néfit we tebiy gazlirini zor küch bilen échish bilen bir waqitta yerlikning tereqiyatighimu köngül bölgenlikini peqet “gheripning gazini sheriqqe yötkesh qurulushi” dinla Sherqiy Türkistanning yiligha bir milyard yuandin artuq maliye kirimi qiliwatqanliqini bildürgen.

Emeliyette bu dunyadiki eng chong aldamchiliq bolup, Xitayning Sherqiy Türkistandin her yili yötkep kétiwatqan bayliqliri emeliyette nechche yüz milyard yuandin ashidighan bolup, Xitay kommunistliri uning 1% tinimu Sherqiy Türkistan xelqige bermigen. Xitay hökümiti élan qilghan her yili bir milyard yuan maliye kirimini emeliyette Xitay mustemlikichi hakimiyitining parixor emeldarliri we siyasi iqsadi emeliy hoqoqni changgiligha kirgüziwalghan Xitay köchmenliri pütünley igelliwalghan bolup, bu pullar parixor emeldarlarning buzup chéchishi we Xitay köchmenlirining eyshi - ishretlik heshemetlik yashishi bilen sorulup tügep kétidiken. Namrat we gaday Uyghur xelqige bu pulning hechnimisi tegmeydiken. Mana bu Xitay kommunistlirining Sherqiy Türkistandiki heqiqiy epti beshirisidin ibaret.

http://news.ifeng.com/mainland/200909/0927_17_1367539.shtml

3) Xitay Mustemlikichiliri “Sheher Qoghdash Qurulushi” Herkitini Qozghidi

Xitayning xelq torining 9 - ayning 27 - kündiki xewirige qarighanda, Ürümchi shehrining dölet bayrimi mezgilide bixeterlikige kapaletlik qilish üchün, Xitay mustemlikichi hakimiyiti qorallqi saqchilar we qatnash saqchi qisimliri systimisni herketke keltürüp, Ürümchide “sheher qoghdash herkiti”ni bashliwetken. Kocha koylarda yollarda tekshürüshni chingitip, birer weqening yüz bérip qélishidin qattiq ensirmektiken.

Bir qisim Uyghur siyasi küzetküchilerni bildürüshiche, Xitay mustemlikchiliri gerche bu xil qoghdash charisini qollansimu biraq bu peqet waqitliq bolup, buning uzun dawam qilishi mumkin emes, chünki Wang Lequan Uyghur xelqnig ténch namayishni qanliq bastrurup Uyghur xelqide wehime we öchmenlik peyda qildi shundaqla Uyghurlar bilen Xitaylar ottursidiki nazuk tengpungluqni üzül - késil buzup tashlidi. Dimek Wang Lequanning Uyghur xelqni qanliq basturushi emeliyette Sherqiy Türkistanning buningdin kéyin emdi ebediy tinjimaydighanliqini héchqandaq bir kishining bixeterliki kapaletke ige bolalmaydighanliqini ispatlap berdi.

http://news.ifeng.com/special/60nianjiaguo/zhongguo60nian/
guoqinghuodong/200909/0927_8084_1367614.shtml

4) Xitay “Xinjiangdiki Her Millet Xelqi Xitayning Siyasitini Qollawatidu” dep Xewer Berdi

Xitayning xelq torining 9 - ayning 27 - künidiki xewirige qarighanda, Xitay merkizi hökümiti 21- sentebir “Xin jiang”ning tereqiyatti we algha bésishi namliq aq tashliq kitabini élan qilghandin kéyin, Sherqiy Türkistandiki her millet xelqi bu kitapning asasliq mezmunini chördigen halda qizghin mulahize qilip, medihye oqudi dep xewer bergen.

Uyghur xelqining mustemlikichi Xitay hakimiyitige medihye oqushi we Xitay kommunistlirining Uyghur xelqige salghan zulum siyasitini qollishi esla mumkin bolmighan bir ish. Xitay hökümiti daim özing qattiq bésim siyasitini qollinip Uyghur xelqini saxta yalghan xewerlerge ishinishke mejbur qilmaqta. Biraq heqiqet haman heqiqet , Xitay kommunist hakimiyiti Uyghur xelqige salghan kommunist zulumning mahiyitini hergiz yushuralmaydu elbette.

http://news.ifeng.com/mainland/200909/0927_17_1367651.shtml

5) Xitay Axparat Wastiliri Uyhur Oqughuchilar Xitay Dölitige Remet Éytti dédi

Xitayning sumrugh torining 9 - aynig 28 - künidiki xewirige qarighanda, Xitay axparat wastirliri Sherqiy Türkistandin Xitayning Zhejiang ölkisi Hangzhou shehrige oqughili kelgen Qudiret isimlik oqughuchining sözni neqil keltürüp, Xinjiangliq oqughuchilar wetenning Uyghur oqughuchilargha qilghan ghemxorluqigha rehmet éytti we Xitay dolitining künidin konge qudiret tepishigha tilekdashliq bildurdi diyilgen.

Xitay axparat wastilirining Sherqiy Türkistanliq bu Uyghur oqughuchining sözini neqil keltürüp yalghanchiliq qilishi kishini heqiqetenmu seskendurdu. Sherqiy Türkistandiki kommunist Xitaylarning mustemlikichi hakimiyiti Uyghur xelqige séliwatqan milliy zulum künséri éship bériwatidu hem shundaqla chidighusiz derijige bérip yetti. Bundaq bir ehwal astida Uyghur yashlirining Xitay kommunistlirigha rehmet éytishi qandaqmu mumkin bolsun? Eger ras shundaq boldi digen teqdirdimu u peqet qorqutush we bésim astida éghizning uchudin chiqqan yalghan sözdin ibaret xalas.

http://news.ifeng.com/mainland/200909/0928_17_1367815.shtml.