Shöhret Tursunning Ölümi we Turmidiki Uyghurlarning Teghdiri

Kommunist Xitay hakimiyitining 60 yildin béri Sherqiy Türkistanda yürgüzüp kéliwat zulum siyasiti we Uyghur xelqige qaratqan milliy kemsitish basturushlar Sherqiy Türkistan xelqini Xitay mustemlikichilikkige qarshi köresh qilishqa mejbur qildi. Qehriman Uyghur oghul - qizliri gerche Xitay mustemlikichilirning tekrar tekrar basturushigha uchrap kelgen bolisumu biraq ezeldin zulum we bésim siyasitige bolghan qarshiliq herketlirini ezeldin toxtitip qoyghini yoq. Ürümchide 2009 – yili 7 - ayning 5 - küni yüzbergen “5 - iyul ténchliq namayish” ene del shu Xitay mustemlikichilirning Uyghur xelqige salghan heddiy hésapsiz milliy zulumlirigha chidap turghili bolmaydighan derijige yetkendin kéyin yene bir qétim keng - kölemde partilap chiqishidur.

Ezeldin xijil bolush nomus qilishning nemilikini bilmeydighan kommunist Xitay hakimiyiti ezeldin ishlitip adetlinip ketken asassiz bayanatlarni bérip barliq gunahni Uyghur xelqige artip özining namertlikini yene bir qétim dunyagha ashakarlidi. San saqsiz Uyghur oghur qizliri Xitay armiye we eskerlirining namert oqlirida ölüp ketti, nurghun yardarlar Xitayning mehpiy doxturxanilirida öltürwétildi. Nurghun Uyghurlar gunahsiz turup tutup kétidu. Ürümchidiki yerlik kishilerning bildürüshiche yoqap ketken Uyghurlarning sani 10,000 din ashidiken. Rabiye Qadir xanimmu bu toghursida xalqara jemiyetning derhal Sherqiy Türkistangha tekshürüsh guruppisi ewetip Uyghurlargha ige chiqishini telep qildi.

Xitay armiyisi Uyghur xelqning ténchliq namayishini qoralliq basturup “Sherqiy Türkistan tarixidiki yene bir qétimliq échinishliq pajieni peyda qilghandin kéyin, özining jinayi pakitlirini yoqutush we Uyghurlarni téximu köplep öltürüsh hem shundaqla tutqun qilish herketliri bilen aldirash bop ketti. Xitay tashqi ishlar ministirliki bolsa Rabiye Qadir xanim we Uyghur teshkilatlirigha töhmet qilish bilen bir qolini ikki qilalmay qaldi. Xitayning tutqin qilishigha uchrap mehpiy türmilerde insan qélipidin chiqqan halda urup olturulup we eghir qiyin qistaqqa élinghan hem shudaqla haywanchilikmu qedri bolmighan Uyghur mehbuslar igisiz bash panahsiz qélip Xitay jallatliri terpidin xalighanche öltürülmekte. Buning tipik misali téxi yéqindila Xitay jallatliri terpidin öltürülüp jesidi ata - anisigha tashlap bergen we dawrang qilmay uni jimjit kömüp tashlashni telep qilghan we ata - anisigha tehdit salghan.

Shöhret Tursunning ata - anisining erkin asiya radiosigha deyishche, Shöhret Tursun wepadin ewwel Xitay saqchiliri terpidin éghir qiyin - qistaqqa élin'ghan, pütün bedini yara bop ketken bolup, bedende saq jay qalmighan. Saqchilar hetta uni urup béshini yériwetken. Xitay saqchiliri héchqandaq gunahi bolmighan bu yashni tutqun qilip kétip axirda turmida qattiq qiynap urup öltürwetken. Bu nahayiti échinishliq bir tiragidiye bolup, türmide ishleydighan bir Uyghur saqchining yéqinlirigha ashkarlishiche türmide urup öltürülgen ademlerning sani nechche minggha yitidiken. Uningdin bashqa nurghun Uyghur mehbuslar türme sharaitining heddidin ziyaden nachar bolushi künde qattiq qiyin - qistaqqa élinishi yimeklik suyining nachar bolishi, aghrip qalsa dawalimasliq qatarliq sewepler bilen bügünki dunyadiki eng éghir insaq heqliri tajawuzgha uchrap ölüp ketmekte iken.

Dimek Shöhret Tursunning ölümi yeni turmilerge qamalghan nechche minglighan Uyghur mehbuslarning échinishliq tiragidiyisining kichiklitilgen körünüshi bolup, yene “ ismi atalmighan yene qanchilighan Shöhret Tursun”lar Xitayning dozah kebiy qarangghu we mehpiy türmiliride jan talishwatidu bunisi namelum.

Sherqiy Türkista information merkizimiz chetelllerdiki insan heqlirini qoghdash teshkilatlirning derhal herketke kélip “Ürümchi 5-iyul weqesi” ning aldi keynide qolgha élin'ghan Uyghur siyasi mehbuslanring teghdirige köngül bölüshini we Xitay hökümitige önemlik bésim ishlitip, Uyghur xelqning kishilik hoquqini qoghdishini telep qildu hem shundaqla barliq Uyghurlarning qolni - qolgha tutushup, Xitay kommunist hakimiyitining Uyghur xelqige séliwatqa zulumlinri pash qilishqa, ortaq taqabil turushqa chaqiriq qildu !