Uchur we Tehlil

1) Xitaylar 83 Ademni Qolgha Élishqa Testiq Saldi

Xitayning xewerler torining 8 - aynig 4 - künidiki xewirige qarighanda, Ürümchi sheherlik xelq teptish mehkimisining bashliqi Ötkür Abdurahman tunchi türkümde “Ürümchi 5 - iyul weqesige “
Chétishliq dep qaralghan 83 neper ademniq qolgha élishqa testiq salghan.

Ötkür Abduraxman 4 - chisila chüshtin kéyin axparat élan qilish yighinida söz qilip, qolgha élin'ghanlarning ichide Uyghur we Xitaylarning barliqini qattiq tekshürüp tetqiq qilish arliqiliq, atalmish délil ispatlargha asasen jinayiti bar dep qaralghan 83 ademni qolgha alghanlqini bildürdi.
Xitay gerche atalmish “délil ispatlar”gha we qattiq tekshürüshlerge asasen yuqurqi kishilerni qolgha élishqa testiq saldurduq dep jar séliwatqan bolsimu biraq bulaning hemmis emeyitte Xitay mustemlikichi hakimiyitining oynawaqtan oyunidin bashqa nerse emes. Yeni Xitay allaiqachan élan qilinghan sandin nechche hesse köp bolghan kishilerni tutqun qilghan bolup, Xitay bu bir qisim kishilerge qarita qolgha élishqa testiq sélip heqiqiy jinayetchilerning we jazagha uchraydighanlarning emeliyette nahayiti az sandiki kishiler ikenlikini teshwiq qilmaqchi bolghan. Mana bu Xitayning yetmekchi bolghan heqiqiy meqsitidur.

http://news.ifeng.com/mainland/special/wulumuqisaoluan/
zuixinbaodao/200908/0804_7229_1284679.shtml

2) Xitay Emeldari “Rabiye Qadirning Tuqqanliri Yazghan Xet Oydurulma” digen Köz Qarashni Ret Qildi

Xitaning 8 - ayning 4 - künidiki yershari waqti gézitining xewirige qarighanda, Xitay 3 - chisila élan qilghan Rabiye Qadirning chégra ichidiki urugh - tuqqanliri öz qoli bilen yazghan xetlerni Xitay hükümiti oydurup chiqqan dep xewer bergen we ghrip metbuatlirini eyipligen.

Xitay yene mughemberlik bilen Rabiye Qadir xanimning baliliri we tughqanlirining nahayiti erkin yashawatqanliqni we öz ishliri bilen meshghul boliwatqanliqni éytip axparat sahesini aldimaqchi bolghan. Hemde shundaqla bu xetlerning Xitay hükümitining héchqandaq zorlash tehtit sélish wastisi bilen emes belki Rabiye Qadir xanimning balilirning özi aktipliq bilen qoligha qelem élip yézip chiqqanliqni bildürgen. Shundaqla Xitay Rabiye Qadir xanimgha “sening baliliring bizning qolimizda” dep tehdit salghanliqini inkar qilip, Rabiye Qadir qilghan jinayitege özi ige, biz qandaqmu uning balilirni mes'uliyetni üstige élishqa mejburligüdekmiz ? dep yalghan sözligen.

http://news.cctv.com/china/20090804/103001.shtml

3) Xitay “Arqimu - arqa Xitay Bölgünchilerni Yaponiyege Teklip Qilip Tengpungluqni Buzdi” dédi

Xitayning xewerler torining 8 - ayning 4 - künidiki xewirige qarighanda, Xitay tori Yaponiye gézitide élan qilinghan bir parche maqalini neqil kelturup, Yaponiye arqa arqidin Xitay bölgünchilirni yapingha ziyaretke kélishke teklip qilip teg pungluqni éghir derijide buzdi bu Xitay Yaponiye munasiwetlirige az bolmighan awarichiliqlarni élip keldi dep xewer bergen. Hemde Yapon terep buningdin kélip chiqqan barliq yaman aqiwet we mesu'liyetni üstige élish kérek diyilgen.

Xitay maqalisida yene gerche Xitay Yapon munasiwetliride iqsadiy jehettiki hemkarliq yaxshi kétiwatqan bolsimu, biraq sisasiy jehettiki surkilishing mewjut ikenlikini hemde bu xil sürkilishni Yaponiye terepning arqa - arqidin Taiwan bölgünchiliri, Tibet bölgünchiliri we Sheryiq Türkistan bölgünchilirini Yapongha ziyaretke teklip qilip weziyetni yamanlashturwetenlikini bu herketliir arqiliq Xitayning bash kötürüshini cheklesh meqsitige yetmekchi boliwatqanliqni bildürüsh bilen bir waqitta mes'uliyetning Yapon terepte ikenlikini otturgha qoyghan.

http://world.people.com.cn/GB/9785078.html

4) Xitayning Jenubiy Rayonlardiki Zulumi we Uyghur Qozghilangliri

2008 - yilgha nezer salghinimizda, éziz wetinimiz Sherqiy Türkistanda yüz bérip ötken nurghun weleqeler köz aldimizgha kélidu.

2008-yili yaniwar aylirida Xitayning bexit ailikler olturaq rayonigha bésip kirip térrorluq herketliri bilen shughullinish üchün teyyarliq qilghan xeterlik unsurlar dep atighan Uyghurlargha quralliq hujum qilip 5 Uyghurni étip öltürgenlikini we nurghun Uyghurlarni qolgha alghanliqni bildürdi. Uningdin bashqa 3 - ayda Xitay hükümiti yene ikki Uyghur qiz ayrupilanda partilitish weqesini peyda qilmaqchi bolghanda saqchilar terpidin boysunduruldi dep pitne eghwa tarqitip, Uyghur xelqige bolghan bésim we qamalni kücheyyti. Arqidin 2008 - yili 4 - awgust Qeshqer shehrining Semen yolida ikki neper Uyghur yash Xitay tajawuzchi armiyisige qarshi hujum qilip, 16 eskerni öltürüp 16 sini yarlandurdi. Xitay mustemlikichi hakimiyiti adetlinip ketken sözbi boyiche oylinip olturmay ularni térrorchilar dep atap weqening xaraktirini térrorluq herket dep atidi, arqidinla uninggha egiship Kuchada yüz bergen 15, 16 yashlar etrapidiki qiz oghullarning Kucha soda - sanaet idarisi we saqchi idarisi qatarliq jaylargha hujum qilip, özliirining issiq qéni bilen hürlük erkinlik démkoratiyige bolghan küchlük telipi we Xitay mustemlikichilirining milliy zulumi we basturush qamal qilish siyasitige qarita qet'i körseh qilish iradisini ipadilidi.

Uyghur xelqning arqa arqidin qozghuluq Xitay mustemlikichi hakimiyuitiningt zulumigha qarshi turushi elbette Xitay kommunistlirini qattiq sarasimige saldi. Xitay bu weqelerdin eslide iret élishi we Uyghur xelqning nimishqa qozghlip qarshiliq körsetkenlikini nime üchün Uyghur xelqning qarshiliq herketlirining shunche küchiyip kétidighanliqi toghursida oylinip, Uyghur xelqini basuturush qamal qilish we depsende qilish siyasitni özgertishi we Uyghur xelqning kishilik heq hoqoqlirigha hörmet qilishi kérek idi. Buning del ekische Xitay Uyghur xelqnige qarita téximu küchlük bolghan bastush we qamal qilsih siyasitini yürgüzüp, Uyghur xelqning boynidiki sirtmaqni téximu kücheytti. Buning netijisi bilen weziyet ténchlanmay ekische téximu küchiyip kétip Qeshqerning Peyzawat nahiyiside arqimu - arqa ikki qétim Xitay mustemlikichilirning saqchiliri we zalim qanxor yéza emeldarlirigha hujum qilish we erkinlik démokratiye kishilik hoqoq telep qilish weqesi yüz berdi. Xitay Sherqiy Türkistannig jenubi rayunlirida yüz bergen weqelerni térrorluq, milliy bölgünchilik we dölet parchilash jinayiti bilen eyiplep, Uyghur xelqini basturushni üzlüksiz dawam etti.

Del mushundaq Xitay zulumi üzlüksiz éship kétiwatqan mushundaq sharaitta axir téximu chong bolghan “Ürümchi 5-iyul qanliq weqe” si yüz berdi. Xitay qarighanda pütün Sherqiy Türkistan xelqini barliq bésim we zulum siyasitige hem xorluq haqaretlerge chidap yashash, Xitay qandaq bozek we depsende qilsa maqul diyish undaq bolmisa kéchiktürmey türmige solap yoqutush, eger qarshiliq körsitish herketliride bolsa derhal ishlitip konirap ketken ”térrorchi”, “milliy bölgünchi” jinayitliri bilen eyiplep kéchiktürmey öltürüsh we tutqun qilish, eng axirda Uyghur xelqini asmilatsiye qilip yoqutush meqsitige yétishni könglige pükken bolushi we buni özlirining uzun mezgillik we tewrenmes siyasiti qilghan bolushi éhtimalgha yéqin.

Uyghur xelqining aldida birla yol yeni weten ichi we sirtididiki barliq qérindashlar mürini - mürige tirep bir niyet bir meqsette Uyghur dawasini birlikte élip bérishi hem shuhdaqla paydilan'ghudek pursetlerdin eng zor derijide paydilinip, Xitayning Uyghur xelqini yersharidin üzül - késil yuqutuwétish we asmilatsiye qilip Sheriqiy Türkistanni özning tupraqlirigha aylandurwélishining aldini élip, milliy musteqqilimizni qolimizgha élishimizdin ibaret birla toghra yol turuptu. Her bir Uyhgurning dimekchi bolghini yenila musteqilliq erkinlik démokratiye!!!!

5) Xitay “Dunya Uyghur Qurultiyi”gha Töhmet Qilmaqta

Xitayning merkiz tilwiziye istansining tor bétide yeqinda 8 - ayning 5 - küni chüshtin burun, Bir parche maqale élan qilinip, Dunya Uyghur qurultiyigha we Yawrupa Sherqiy Türkistan Birlikining reisi Dulqun Eysa ependige töhmet qilghan. Xitayning maqalisida Yalghan uchur, yalghan vidio, yalghan resim - Dunya Uyghur Qurultiyi yalghan nersilerni yasap chiqip xelq arsida milliy öchmenlikni qozghashqa kushkurtti diyiligen. Hemde bu qétimqi “5-iyul qanliq qirghinchiliq” weqesige biwaste sewepchi bolghan “Guangdong Shaoguandiki weqening emeliyette saxta ikenlikini bu saxta uchurni Sherqiy Türkistanning Aqsu Kucha nahiyisidin 32 yashliq Qurban Qeyum isimlik bir Uyghurning Duya Uyghur qurultiyigha ewetkenlikini andin Dunya Uyghur qurultiyi we Dulqun Eysa ependining bu yalghan uchurgha asasen yalghan uchur we yalghan resim yalghan vidio larni yasap chiqip keng Uyghur xelqge qutratquluq qilghanliqni aqiwette “5-iyul Ürümchi qanliq weqesining kélip chiqqanliqi”ni bayan qilghan.

Xitay hükümiti izchil türde “Guangdong Shaoguan weqesini addette bir jinayi ishlar dilosi” digen qarishida ching turup, bu weqening milliy toqunush we irqi qirghinchiliq ikenlikini qet'i inkar qilghan idi. Hem mushundaq bir chong weqening xaraktirini adettiki bir jinayi ishlar dilosi dep békitip uning heqiqiy mahiyitini xelq alemdin yoshurushqa urunghanliqi shundaqla yene bu weqege chétishliq jinayetchilerni ta hazirghiche jazalimighanliqi shundaqla birer nerse dimey jim turqwellishi Sherqiy Türkistan xelqining Xitayning semimiylikige bolghan gumaninini téximu kücheytiwetken idi.

Xitay mushundaq bir sharait astida bu qanliq qirghinchiliq weqesini pütünley yalghan, u bir saxta uchur, weqede aran ikki adem ölgen, az bir qisim ademler yarlanghan dep yalghan söz tarqitip mes'uliyettin özini qachurmaqchi bolghan. Hemde bu weqege yalghan uchur sewepchi boldi dep saxta uchur tarqitip weqeni biwaste Dunya Uyghur qurultiyigha we Dulqun Eysa ependi qatarliq Uyghur teshkilatlirining asasliq bashliqliri we közge körüngen aktip siyasi paaliyetchilirige artip, hem Sherqiy Türkistanda ötküzgen irqiy qirghinchiliq jinayitidin özini qachurush hem Rabiye Qardir xanim, Erkin Aliptiken, Dolqun Eysa qatarliq Dunya Uyghur Qurultiyining asasliq wekillirini eyilep ulargha qara sürkesh meqsitige yetmekchi bolghan.

Xitayning bu maqalisimu emeliyette pütünley oydurma bolup, dunyadiki barliq axparat wastiliri we ténchliqni qizghin söygüchi xelqler meyli Guangdong Shaoguandiki qanliq qirghinchliq bolsun meyli Ürümchidki 5-iyul qanliq qirghinchiliqi bolsun, bularda Xitay kompartiyisining qara qoli barliqni we shundaqla bu qanliq weqelerning Xitay kompartiyisining “chomg Xitaychiliq” idiyisini küchep teshwiq qilip, milletler arsida öchmenlik we zidiyetni chongqurlashturghanliqni hem irqiy qirghinchiliqni yushurun we ashkara qollap yuqurqidek bir qatar pajelrning yüz bérishige sep bolghanliqni hergizmu inkar qilalmaydu. Heqiqet haman Uyghur xelqni terepte. Xitay meyli Rabiye Qadir xenimgha boslun meyli Dulqun Eysa ependige bolsun qilghan töhmetliri bilen dunya xelqini aldap bolalmaydu. Dunya xelqimu hem Xitay kommunistlirining weten ichi we sirtidiki Uyghur xelqige qilghan töhmetlirige hergizmu aldirap ishenmeydu.

http://news.cctv.com/china/20090805/103331.shtml