Sherqiy Türkistanda Nime Üchün Naheqchiliqlar Shunche Köp?

Ana wetinimiz Sherqiy Türkistan kommunist Xitay tajawuzchi armiyisi terpidin munqeriz qilin'ghan 60 yil mabeynide wetininimizde qarshiliqlar tohxtap qalghini yoq. Xelqimiz izchil kommunist Xitayning zulumigha qarshi küresh qilip keldi. Xitay mustemlikichilirimu hem wetinimizde özlirning shepqetsiz mustemlikichilik siyasitini yolgha qoyup kücheytip keldi. Bundaq sharaitta elbette Uyghur xelqi üstindin bolidighan naheqchiliqlarmu mas halda köp bolidu. Chünki Uyghur xelqi bolsa del mustemlike qilin'ghuchi millettur.

Eslide Xitay hakimiyitining sözi boyiche éytqanda Sherqiy Türkistanda xelq ténich xatirjem yashisa yaxshi bolatti. Biraq bu jayda kishilerning herbir küni wehime ichide ötmekte. Xitayning dölet küchi kücheygenseri Xitay msutemlikichi hakimiyitimu Uyghur xelqige qaritilghan asmilatsiya qilish,irqiy yoqutush herkitini kocheyetmekte. Buni hazir köpligen kishiler chungqur hés qilip yetmekte.

Nowette Xitay yurguzgen kochmen yotekesh siyasiti, we Uyghur qizlirini bulang talang qilip ularni ichkiri olkulerge surgun qilish jinayi qilmishlirning ewij elishi, Uyghur yashliridiki derijidin tashqiri ishsizliq, Uyghurlarning hokumetning memoriy orunliridn köplep siqip chiqirip tashlinishi we Uyghur ziyaliylirining sanining ashmastin eksiche kemiyip kétishi, Uyghurlarni jemiyetning töwen qatlimida yashashqa mejbor qilmaqta. Uningdin bashqa Uyghurlargha qaritighan hiyaning ichkiri olkiliridi xata tashwiqat we Uyghur elidiki bir tereplime qarshlar tüpeylidin Uyghurlarning hemme jayda türlük kemsitishlerge haqaretlerge uchurap, kishilik qedir - qimmitining éghir dexli teruzgha uchurghanliqi, shundaqla Uyghurlarning til - yéziqi, medeniyiti örüpi - adetlirini depsende qilish, ayagh - asti qilish qilmishlirining edep kétishi Uyghur xelqide umudsiz keypiyat peyda qilmaqta. Bu xil ehwal éghirlashsa Xitayning qandaq tedbir qollindighanliqi éniq bolmisumu, biraq Uyghur xelqining keng kölemde qarshiliq körsitish herkitining partilishi peqet bir waqit mesilisige aylinip qaldi.

Qosh tilliq ma'arip siyatining élip kelgen balayi apetlirni bir qisim yiraqni körer ziyaliylirimiz allaqachan körüp yetken idi we buninggha küchlük qarshi turghan idi. Biraq ularning érishkini kommunist Xitayning küchlük basturush siyatidin ibaret boldi. Uyghurlar narazi bolmidi emes beliki heme Uyghur birdek qarshi turdi. Biraq mustemlikichi Xitay dairliri Uyghur xelqining qashiliqlini üzliksiz basturup, qoshtilliq oqutush digen niqap astida Uyghur til - yéziqini yoqutush eng axirda Uyghur digen bu namini tarix bétidin menggü öchürüp tashlashtin ibaret bu rezil meqsitige yetmechi boldi.

Uningidin bashqa Uyghur jemiyitde kommunist rijim, nazaret qilish,ishpiyonluq herkiti kochiyip ketken bolup,sherqiy turksitan dunyadiki eng chong ismi jismigha layiq turmige aylanghan. Uyghurlarnng bu zimnda erkin azade tirikchilik qilishidin söz echish esla mumkin bolmaydighan bolup qalghan. Uyghurlar nowette bu ziminning heqiqiy igisi Uyghur bolmastin belki buzimnigha ayighi uzulmey keliwatqan Xitay kochmenliri bolup qeliwatqanliqini inkas qilishmaqta.

Yighinchaqla éytqanda Uyghurning küni burunqidin téximu tesliship ketti. Uyghurgha kün yoq, Xitay üchün jennetke aylanghan Sherqiy Türkistan zémini yene qanche uzun mushundaq depsende qilinidu? Uyghurlarning ahu peryadigha kim qulaq salidu? Uyghur xelqining tartiwatqan naheqchiliqliri qachan tügeydu? Uyghur mesilisi dana yiraqni kürer kompartiye terpidin hel bolushqa qarap yüzlinemdu yaki téximu bek éghirliship kitemdu? Buni kéyinki weziyétining yüzlinishidin bileleymiz.