Nurbekri Xitay Mustemlikisige Qarshi Herketlerning Üzülmey Dawam Qilishidin
Qattiq Ensirimekte

Ürümchi kechlik gézitining 12 - ayning 29 - künidiki xewirige qarighanda atalmish Xinjiang Uyghur Aptonom rayonining reisi Nurbekri mushu ayning 26 - künidiki siyasi qanun xizmet yighinida söz qilip 2009 - yili dunya miqyasida iqtisadning chüshishige egiship naraziliq herketlerning köpiyish mumkinchiligi éghir bolidighanlighi, bu xil herketlerning bölgünchülüktin bashqa nerse emesligini, gerche Xitay qanun organliri qarshiliq herketlerge qattiq zerbe bérip béshini kötirelmes qiliwetken bolsimu emma ularning toxtap qalmaydighanlighini, buning üchün her waqit hushyar bolup qattiq basturush lazimlighini tekitligen.

Nur bekri öz sözide Sherqiy Türkistandiki qarshiliq herketlerning bash kötirelmes haletke chüshiriwétilgenlini qeyt qilghan turuqluq yene nime üchün bölgünchilik yeni Uyghurlarning musteqqiliq herketlrining toxtap qalmaydighanlighini tekitlep qattiq zerbe bérishni telep qilidu?
Nime üchün iqtisadning chüshishi peqet Uyghurlardila naraziliqni köpeytiwetidu dep bunche weswesige chüshüp düshmen qoli arqiliq öz xelqini basturushni telep qilidu? Ixtisadi kirizisning Sherqiy Türkistanda béyip tiqilip kétiwatqan Xitaylarni emes belki ach yalingach qéliwatqan Uyghurlarni yashashqa imkansiz qalduridighanlighi, barliq bala qazaning Uyghurlarning béshigha kélidighanlighi, buning bilen Uyghurlarning jandin kéchidighanlighi youshurghusiz pakit, uning üstige Nurbekri Uyghur musteqqilliq herkitining men'gü toxtatqili bolmaydighan qan we yer dawasi ikenligini yahshi bilidu. U özining öz xelqining menpe'etini satidighan bir ghalcha ikenliginimu obdan bilidu. Shunga u, we uning yölenchügi bolghan Xitay höküméti dawamliq endishe ichide yashaydu. “Uyghurlar pütünley qirip tügitiwétilgen teghdirdimu jöylüp xatirjem uxliyalmaydu. Barliq Uyghurlar musteqqiliqtin waz kechken teghdirdimu ular beribir bu endishidin hergiz qutulalamaydude Uyghurlarni basturushni hergiz toxtatmaydu. Yüz yildin béri dawam qilip kéliwatqan qirghinchiliq buni ispatlidi” deydu.

Öz ismini ashkarilashni xalimighan bir Uyghurche neshiriyat xadimi Xitay sirtigha qilghan sepiride ziyaritimizni yoshurunche qobul qilip. Xitayda térorluq herkiti yürgüziwatqanlar Xitaylar, Xitay höküméti, bu yil 7 - ayda Olympic ötküzülüshning aldida Xitayning Kunming shehiride yüz bergen aptowuz partilitish weqesini Uyghur bölgünchüler peyda qilghan dep guman qilghan we Kunmingda turushluq Uyghurlarni xalighanche tutqun qilip iz déraksiz yoqitiwetken idi. Emma mushu ayning 24 - küni Kunmingdiki bir Kafexanini partilitip özi ölüp ketken jinayetchining bedini qolgha chükendin kéyin aptowuz partilitishta qolgha chüshken materiallar we DNA sélishturmisi arqiliq ikkila weqeni bir ademning keltürüp chiqarghanlighi bayqalghan. Partilitish weqesini peyda qilhgan Xitay millitidin bolghan bir er bolup, Xitay höküméti bu qétimqi weqeni peyda qilghuchi Uyghur bolmay Xitay bolup qalghanliqtinla bu weqeni térorluq herket dep eyiplimigen.