Uchur We Tehlil

1 Xitay Ixtisadi Tezlikte Töwenlimekte
Dunya ixtisadining Kirizisqa yüzlinishige egiship, Xitayning ixtisadi
tézlikte töwenleshke bashlighan. Chünki Xitaydin mal sétiwalidighan
döletlerning köpinchisi Xitay bilen bolghan soda kélishimlirini toxtutup mal
almas bolghan. Buning sewebi herqaysi gherp döletliri öz dölitining
ixtisadini güllendürüsh we kirizning aldini élish üchün derhal tedbir
qollinip sirtqa emes belki öz dölitige meblegh sélishni kücheytken,
shundaqla ishsizliqni tugitish, köplep ish pursiti yaritish üchün Xitaydiki
erzan bahaliq emgek küchige tayinidighan fabrikilarni köchürüp qayturup
ketken. Emma Xitay döliti yéqinqi birnechche yildin béri peqet bashqa
döletlerning meblighi we sodigha tayinip béyighini üchün, sirtqa
yolinishchanlighi nahayiti küchlük iken. Bolupmu Xitay istimalchillirining
pul hejlesh éngi töowen, ixtisadi bixeterlik hissiyati ajiz bolup Xitayning
ichki bazirini awatlashturushi nahayiti qiyin iken. Shundaq bolghanliqtin
Xitay karxanilliri mallirini satalmay keng kölemde ishchilarni ishtin
boshitishqa we zawut karxanilarni taqashqa bashlighan. Xitayning Ixtisadi
tereqqiyati bulturqi 11.9 %tin yene 9% töwenleydiken.
2) Hindistan Bilen Rusiye Térorizimgha Qarshi
Hemkarliq Ornatmaqchi
AP'ning Moskiwadin Bergen mushu ayning 1- künidiki xewerlirige qarighanda,
Russiye presdenti Dmitry Medvedev, Hindistan presdentigha télépon échip
Mumbaydiki térorluq weqesidiki yoqutushqa hisdashlighini bildürgen hemde
térorismgha qarshi hemkarliq ornitishni qarar qilghan.
Russiye Pakistan hökümitining 1980 – yillarda Afghandiki partizanlarning
Soviet eskerlirige qarshi herketlirige yardem bergenligini, hazir
Russiyening Kafkaz rayonida yenila Russiyege qarshi térorchilarning herkette
ikenligini bildurup , mana bu nuqtidin éytqanda Russiye bilen Hindistannning
menpeet birligi barlighini körsetken. Gerche Pakistan bilen Xitay hökümitimu
Hindistandiki bu zorawanliqqa hésdashliq qilishqanliqlirini bildürgen we bu
herketni éyipligen bolsimu, lékin qaytidin özara yéqinlishi[p dostluq
munasiwetlirini téximu kücheytken.
3) Xitay Hökümitining Yawropa Birligi Yighinini
Bayqut Qilishi Peqet Bir Quruq Popuza
Xitay hökümiti, Fransiye presdentining mushu ayning 6 - küni Dalai lama
bilen körüshmekchi bolghanlighigha naraziliq bildürüp , bügün yeni 12 -
ayning 1 - küni échildighan 11 - qétimliq Xitay we Yawropa birligi yighinini
bayqut qildi. Xitay gerche “herqandaq bir dölet prezdentining Dalai lama
bilen körüshishige qarshi turimiz” digen bolsimu emma Yawropadin ibaret
chong bir soda gewdisidin quruq qalmasliq üchün, Yawropadiki Engliye,
Germaniye hettaki Chehslovakiye presidentliri Dalai bilen körüshkende bunche
qattiq pozitsiye bildürelmigen idi. Bu qétim Fransiye presidentining
kündilik pa'aliyetliri xuddi Xitay teripidin békitilishi kérektek , Fransiye
presidenti pa'aliyetlrining kün tertiplirige arilishiwélip, qattiq pozitsiye
bildürishi nahayitimu heyran qalarliq. Fransiye Xitayning Yawropadiki
ikkinchi chong soda hemrahi bolup, analyzchilarning prez qilishiche
Xitayning xorigini östürüp qoyghan del Fransiye presidenti özi bolishi
mumkin. Chünki Fransiye presdentliri dawamliq sodini insan heqlirining
aldigha qoyuwélip, Xitay bilen bolghan muamilide tomurini tutquzup qoyghan.
Mesilen Fransiye presdenti 8 - aydiki Olymic yighinigha barmasliqni qarar
qilghan bolsimu, lékin Xitayning bésimigha berdashliq berelmey kéyin barghan.
Buning bilen Xitay Fransiyege bésim ishlitishte üstünlükni igellep, Yawropa
gewdisidiki döletlerning köz qarashlirida parchilash élip bérishqa urunghan.
Eger Fransiye hökümiti bu qétim yene Xitayning bésimigha berdashliq beralmey
Dalai bilen bolghan körüshüshni ret qilsa, Xitayning xorigini téximu
östüriwétish mumkin. Bolupmu ixtisadi kirizis yüz beriwatqan bügünki künde,
Xitayning Yawropa gewdisige nahayitimu bek soda ehtiyaji bar, uning bu
qétimqi bayqut arqiliq may tartip tetur qarishi peqet bir quruq popuzidin
ibaret xalas.
|