Sodiye Richardo Urbina Ependi Uyghur Tutqunlarning Amérikigha Qoyup Bérilishi Heqqide Buyruq Chüshürdi

2008-10-07 RFA Jüme

 Süret, Amérika fédératsiye sot mehkimisining binasi.

7 - Öktebir etigen saet onda, amérika fédératsiye sot mehkimiside guantanamodiki Uyghur tutqunliri üstide échilghan sotta Amérika washington rayonluq sot mehkimisi Sodiyisi Richardo Urbina ependi Uyghur tutqunlarning amérikigha derhal qoyup bérilishi kérekliki heqqide buyruq chüshürdi.

Bu heqte toxtalghan Rabiye Qadir xanim mezkur qararni barliq uyghurlarning erkinlik signali dep körsetti.

Uyghurlarning közliridin hayajan yashliri töküldi

Sodiye urbina ependi öz sot mehkimisining mezkur qararini bayan qilip ötkende sotqa sirttin qatnashqan uyghurlar we Uyghur mesilisige yéqindin köngül bölüp kéliwatqan bashqa kishiler öz xushalliqini yoshuralmighan idi. Uyghurlar öz - Ara quchaqlashti, ularning közliridin hayajan yashliri töküldi.

7 yildin buyan amérikining Guantanamodiki herbiy türmiside yétiwatqan 17 neper Uyghur gerche hökümet teripidin "düshmen jengchisi emes" dep békitilgen bolsimu, emma mezkur Uyghurlarni Xitaydin bashqa ötküzüwalidighan dölet chiqmighanliqi sewebidin, bu Uyghurlar yene dawamliq türmige mehkum bolushqa mejbur bolghan idi.

Sodiye urbina ependi : "bu, buyruq. Men bu kishilerning dexli - teruzge uchrishini xalimaymen"

Bügün mezkur Uyghur tutqanlarning Amérika hökümiti ustidin Amérika fédéral sotigha sunghan erzi üstide échilghan sotta, Sodiye Urbina ependi mezkur uyghur tutqunlarning amérikigha qoyup bérilishini qarar qilghandin kéyin, Uyghurlarning amérikigha derhal qayturup kélinishi kéreklikini buyrudi hemde Uyghur tutqunlar Amérikigha kirgende amérika köchmenler idarisi we tamozhna xadimlirining bularni qolgha alimiz dep xiyal qilmasliqini bildürdi we: "bu, buyruq. Men bu kishilerning her qandaq shekilde dexli - teruzgha uchrishini xalimaymen. Bu Uyghurlar hökümet xadimlirining dexlisige, tosqunluq qilishigha uchrimasliqi kérek. Men ularni körgenge qeder bu uyghurlarning saq ‏ - Salamet bolushini ümid qilimen" dédi.

Sodiye Urbina ependining bu buyruqlirida birxil bitaqetlik we qetiylik tuyghuliri chiqip turatti. Amérika hökümet terep adwokatliri bu Uyghurlarni amérikigha qayturup Sot axirida Rabiye Qadir xanim: " bu gün pütün Uyghur xelqige erkinliktin signal bérildi" dédi. Kélish qedem basquchliri üstide teyyarliq körüsh üchün sottin yene bir hepte bérishni telep qilghan bolsimu, emma sodiye urbina ependi bularning bu teleplirini ret qildi.


Rabiye Qadir xanim: " bu gün pütün Uyghur xelqige erkinliktin signal bérildi"

Sot axirida Guantanamodiki Uyghur tutqanlarning aqlinip amérikigha qoyup bérilishi heqqide toxtalghan Rabiye Qadir xanim: " bu gün pütün Uyghur xelqige erkinliktin signal bérildi" dédi.


Gerche Amérika hökümitimu Guantanamodiki Uyghur tutqunlarni dushmen jengchisi emes dep ispatlap chiqqan bolsimu, emma Xitay hökümet dairiliri izchil halda Guantanamodiki Uyghur tutqunlarni térrorchilar yaki térror gumandarliri dep élan kéliwatqan idi.

Bügün Xitay tashqi ishlar bayanatchisi Ching Gang yene mezkur Uyghur tutqunlarni térror gumandarliri dep atidi we ularni Xitaygha qayturup kélip qanun buyiche jazalash kéreklikini yene tekrarlidi.

Henri Shajefiski :"Uyghurlar uchun qutluq we tarixi bir kündur "

Halbuki, Amérika fédératsiye sotining mezkur qarari heqqide toxtalghan Uyghur kishilik hoquq qurulushi diréktori henri shajefiski ependining bildürüshiche, Amérika sotining mezkur buyruqi Xitay hökümitining uyghur tutqunlarni térrorchi qilip süretleshke körsetken barliq tirishchanliqini inkar qilidiken.

U mundaq dédi: " biz shuni körüwalalaymizki, Xitay hökümiti Guentanamo türmisige qamalghan Uyghurlarni térrorchi qilip körsitishke tiriship kéliwatqan idi. Bügün ularning bu tirishchanliqi Amérika soti teripidin inkar qilindi. Bu Uyghurlar uchun qutluq we tarixi bir kündur."

Bu heqte toxtalghan dunya Uyghur qurultiyi reisi we Uyghurlar milliy herikitining yétekchisi Rabiye Qadir xanim, gerche Xitay hökümitining, Guentanamo türmisige bir nechche Uyghurning qamalghanliqi sewebidin Uyghurlarni térrorchi dep körsitip, Uyghurlarning öz erkinliki üchün élip barghan küreshlirini térrorchi katégoriyisige kirgüzüp, Uyghurlarni étnik millet süpitide yoqatmaqchi bolghanliqini emma Xitayning bu suyiqestining emelge ashmighanliqini ilgiri sürdi.

Rabiye qadir xanim yene, yillardin béri guantanamoda azab chekken bu Uyghurlarning töligen bedellirining hergiz bikargha ketmeydighanliqini bildürüshti hemde dunyadiki barliq Uyghurlarni Guentanamo tutqunlirining Uyghur mesilisini dunyagha tonutushta qoshqan töhpisini untumasliqqa chaqirdi.

Amérikining Guentanamo herbiy türmiside esli 22 neper Uyghur tutqun qamalghan bolup, 2006 - yili ulardin 5 nepiri albaniyige yerleshtürülgen. 
.