Qeshqerde Mao Ze Dongning Heykili Aldida Olimpik Mesh’ili Tebriki

( Yuqarqi sürette : Qeshqerdiki Maoning heykili aldidiki murasim )

< Tian shan tori > ning xewer qilishiche, 6 – ayning 17 – küni Ürümchide olimpik mesh’ilini aylandurush pa’aliyiti ayaqlashqandin kéyin, shu küni kechte mesh’el ayrupilan bilen Qeshqerghe élip kélingen we bügün, yeni 6 – ayning 18 – küni chüshtin burun Xitay waqti 11:25 de Qeshqerdi < Xelq meydani > da olimpik mesh’ilini kütiwélish murasimi ötküzülgen.

Murasim meydanida yerlik xelq teripidin < Mamutahun kepterwaz > dep atilip kéliniwatqan Xitay kommunistlirining pishiwasi Mao ze dongning heykili yer alghan bolup, murasimda hökümet tarmaqliri bu heykelning aldida Uyghur artislirige naghra – sunay chaldurup, sama oynutup, xuddi pütün Qeshqer xelqi olimpik mesh’ilini xoshalliq tuyghusi bilen kütiwalghandek bir sün’i menzirini yaritishqa tirishqan.

Emiliyette bolsa Xitay hakimiyiti yeqinqi mezgillerdin buyan, < olimpikning bixeterlikige kapaletlik qilish > digen bahane bilen Qeshqer rayonida keng kölemde tazilash herikiti élip berip, minglighan bigunah uyghurlarni tutqun qilip türmilerge tashlighan, shundaq Qeshqer rayonida yerliklerning bir – rayondin bashqa bir rayongha, hetta nahiyedin Qeshqer sheher merkizige kirishini cheklep, bu rayonni heqiyqi bir üsti ochuq türmige aylandurghan idi.

Noposining mutleq köp qismini Uyghurlar teshkil qilghan we Uyhur milliy mediniyitining böshüki hisaplanghan Qeshqer rayoni bolsa nöwette Xitay hakimiyitining Sherqiy Türkistan rayonigha qaratqan Xitaylashturush we atsimilatsiye qilip yoqutush siyasitining mohim istigiratiyélik nuxtilirining biri bolup, meyli atalmish < qosh tilliq ma’arip siyasiti > ni ijra qilishta bolsun, < pilanliq tughut siyasiti > ni kücheytishte bolsun, yaki yerliklerni Xitayning ichki ölkilirige ishlemchilikke yötkesh siyasitini ijra qilishta bolsun, bularning hemmiside Qeshqer rayoni asasliq nishan bolup kelmekte.


( Sürette : Xitay tamashibinlarning etrapida esker yoq )

Xitay metbu’atlirida yer alghan foto – süretlerdin melum bolushichimu, olimpik mesh’ilini Qeshqer shehride aylandurush jeryanida amanliq tedbirlirini yüksek derijide kücheytkenliki, kochining ikki teride mesh’elni qarshi élishqa orunlashturulghanlarning mutleq köp qismining Xitay ikenliki, Xitay tamashibinlarning etrapida orunlashturulghan esker yaki saqchi yoq, belki Uyghur tamashibinlarning etrapigha mexsus saqchilar orunlashturulghanliqi körülmekte.


( sürette : Uyghur tamashibinlarning arqisigha eskerler orunlashturulghan )

Xitay hakimiyiti olimpik mesh’ilini Qeshqerde aylandurush pa’aliyitini ayaqlashturghan haman shu küni chüshtin kéyin Meshelni aldirap – tenep ayrupilan bilen Xitayning Sherqiy Türkistandiki uwisi – Xihenze shehrige élip ketken.

Meshel ete Xihenze shehride aylandurulghandin kéyin shu küni Xitaygha élip kétilidu.