Sherqiy Türkistandin Xewer Uchurlar

1) Sherqiy Türkistangha Kirgen Paxtichi Xitaylarning Sani Bir Milyondin Éship Ketti

< Xelq géziti > ning 9 – ayning 28 – küni xewer qilishiche, kékinki biqanche aydin buyan Xitayning ichki ölkiliridin < paxta térish > digen namda Sherqiy Türkistangha eqip kirgen Xitaylarning omomiy sani 1 milyon 100 mildin köpirek bolup, bularning ichide yérim milyondin köpireki bolsa Gansuluq Xitaylardin ibaret.

Ichkiridin kelgen paxtichi Xitaylarning mutleq köp qismi Bingtuange teqsim qilinghan bolup, bezi Xitaylarning ayda paxta terip tapqan puli 3000 yuandin ashqan bolup, bu, Uyghur déhqanlirining 3 yilliq kirimi bilen teng.

Ichki ölkidin paxta térishqa kelgen Ma Jin Ping isimlik Xitay, muxpirning ziyaritini qobul qilghanda, < men bügün paxta térip 80 yuan kirim qildim, bu pulgha 100 kilo bughday we bir qur kiyim alghili bolidu > dep bayan qilghan.

2) Ismayil Tiliwaldi, < Bölgünchilikke Qarshi Küreshte Zor Ghelibige Érishtuq > dep biljirlidi

< Xinjiang xelq radio istansisi > ning 9 – ayning 28 – küni xewer qilishiche, < aptonom rayon > ning reyisi Ismayil Tiliwaldi Ürümqide Shanggang alahide memuri rayonining sabiq walisi we Xitay siyasi meslihet kengishining mu’awin reyisi Dong Jianhua bilen körüshkende, < köp yillardin buyan 3 xil küchlerge qattiq zerbe bérip, chégra ichi we sirtidiki düshmen küchlerning türlük buzghunchiliq süyqestlirini tarmar qilip, milliy bölgünchilikke qarshi küreshte bir qatar zor ghelibilerge érishtuq > dep biljirlighan.

Emiliyette bolsa dek bunung eksiche, Uyghurlaring milliy musteqilliq heriketliri üzlüksiz küchüyüp zoraymaqta. Bolupmu chetellerde élip bériwatqan milliy heriketlirimiz tarixtin buyanqi eng janlanghan we eng tereqqi qilghan bir basquchta turmaqta.

3) Ispaniyediki Yerasti Pahishexanida 28 Neper Xitay Pahishe Bilen 11 Neper Xitay Solamchi Qolgha Chüshti

< Germaniye dolqunliri > radiosining xewiride körsütülishiche, charshenbe küni Ispaniye saqchiliri Barselona shehridiki yerasti pahishexanilargha qarita élip barghan axturush jeryanida, 28 neper Xitay pahishe bilen, bu pahishelerni Xitaydin qachaq yollar bilen élip kélip mejburi ishlitiwatqan 11 neper Xitay solamchini qolgha chüshürgen.

11 neper Xitay solamchi, < ispaniyege qanunsiz adem yötkesh we bashqilargha jinsi jehettin zulum sélish jinayiti > bilen sotqa tapshurulghan bolup, Xitay pahisheler bolsa Xitaygha qayturulghan.

4) < UNPO > Teshkilati Gollandiyede Xitaygha Qarshi Naraziliq Namayishi Teshkillimekchi

< Germaniye dolqunliri > radiosining xewer qilishiche, qisqartilghan nami < UNPO > dep atalghan < Xelqara wakaletsiz milletler teshkilati >, Xitayning döwlet bayrimi munasiwiti bilen 10 – ayning 1 – küni Gollandiye parlamenti bilen, Xitayning Gollandiyediki bash elchixanisi aldida Xitaydiki qiyin – qistaqlar we ölüm jazalirigha qarshi naraziliq namayishi uyushturidiken.

< UNPO > teshkilati, ilgiri Xitayning türmiside yatqan barliq kishilerni bu qétimqi namayishqa aktipliq bilen kélip qatnishishni telep qilghan.

Yuqarqi xewerde körsütülishiche, seyshenbe küni < UNPO > teshkilati, Xitaydiki azsanliq milletlerning heq – hoqoqliri mesiliside Xitaygha naraziliq bildürgen.

< UNPO > teshkilati Xitayning döwlet reyisi Hu Jin Taogha mektup yollap, Xitay hökümitidin 10 – ayning 1 – künidin burun türmilerde yétiwatqan azsanliq milletlerdin bolghan siyasi mehbuslarni ayilisidikiler bilen körüshtürüshni telep qilghan bolup, mektupta, Uyghur, Tibet we Mongghul siyasi mehbuslardin 52 neper kishining ismi yer alghan.

5) Germaniye Metbu’atlirida, Dalay Lama Bilen Körüshken Merkel Xanim, < Qehriman > dep ataldi

Germaniyening bash ministiri Merkel xanim, 9 – ayning 23 – küni Berlindiki bash ministirlik binasida Dalay Lamani qobul qilip körüshkendin buyan, Germaniye metbu’atlirida bu heqte keng dayiride bes – mulahiziler élip bérilmaqta.

Merkel xanimning bu qétimqi herikiti, uzun yillardin buyan Germaniye hökümitini, < Xitay bilen bolghan soda menpe’etlirini közde tutup, Xitayning azsanliq milletlerge qaratqan kishilik hoqoq tajawuzchiliq qilmishlirigha köz yumup kéliwatidu > dep eyiplep kelgen kishilik hoqoq teshkilatlirinimu alahide memnun qildi.