Sherqiy Türkistandin Xewer
Uchurlar
1) Ürümqide 6 Ay Ichide 4909 Neper Kishi Resmiy
Qolgha Élinghan
<
Tianshan tori > ning 8 – ayning 9 – küni xewer qilishiche, Ürümqi shehride
buyilning aldinqi yérim yilida teptish mehkimisi teripidin resmiy qolgha
élinghanlarning sani 4909 neper bolup, < döwletning bixeterlikige xewip
salghan > digen jinayet bilen qolgha élinghanlarning sani 18 neper.
2) Besh Neper Ösmürni Boghuzlap Öltürgen Qatil Ma
jün Bir Uyghur Saqchi Teripidin Qolgha Chüshürüldi

< Tianshan tori > ning xewer qilishiche, Tarbaghatay wilayitige qarashliq
Shihu nahiyeside 5 neper balini wehshilerche boghuzlap öltürgen qatil Ma jün,
weqe yüz bérip 31 sa’ettin kéyin poyez bilen ichki ölkige qechip
ketiwatqanda Qumul poyez istansisida Uyghur saqchi Abdul teripidin qolgha
chüshürülgen.
Qatil Ma jün, öltürülgen balilarning dadisining qeyni akisi bolup, ayiliwiy
majralar tüpeylidin, 8 – ayning 5 – küni 5 neper balini qanxorlarche
öltürüwetip qechip ketken idi.
Balilarning 4 nepiri oghul, biri qiz bolup, chongi 12 yashta, kichigi bolsa
2 yashta iken.
3) Gansuluq Paxtichi Xitaylar Sherqiy Türkistangha
Kirishke Bashlidi

< Xinjiang geziti > ning xewer qilishiche, Sherqiy Türkistandiki Bingtuan
teripidin alahide teklip qilinghan Gansuluq paxtichi Xitaylar 8 – ayning 8 –
künidin etibaren poyez bilen Ürümqige qarap yolgha chiqishqa bashlighan.
Gansudiki herqaysi poyez istansisiliri Sherqiy Türkistangha baridighan
Xitaylar üchün mexsus poyez tesis qilghan bolup, her poyez mingdin artuq
Xitayni élip mangidiken.
Gansu ölkilik emgek tarmaqlirining bildürishiche, 2006 – yili Gansudin paxta
térish üchün Sherqiy Türkistangha kelgenlerning sani 30 mingdin artuq
bolghan bolsa, 2007 – yili Bingtuan bilen tüzülgen kélishimnamigha asasen
Gansudin 360 ming Xitay Sherqiy Türkistangha ishligili kélidiken.
Buyil kirgendin buyan, Sherqiy Türkistandin Xitayning ichki ölkilirige
mejburi ishleshke iwetilgen Uyghur qizlirining sani 100 mingdin ashidu.
4) Yaponluq Alimlar Hotenliklerning Uzun Ömür
Körüsh Sewebini Tetqiq Qilishqa Bashlidi

< Xinjiang iqtisat geziti > ning xewer qilishiche, Sherqiy Türkistanning
Hoten rayoni Dunya boyiche bekitilgen 4 chong uzun körüsh merkizining biri
bolup, 8 – ayning 7 – küni < Xinjiang tibbi uniwersiteti > bilen Yaponiye
uniwersitetliri Hotenliklerning uzun ömür körüsh sewebini ortaq tetqiq
qilish heqqide hemkarliq kélishimi imzalighan.
Hazirghiche Hotenliklerning uzun körüshining sewepliri namelum bolup, bu
rayon Yaponiyélik alimlarning alahide qiziqishini qozghighan.
Mesilen, Hotenning Kériye nahiyésidiki Laysu kentide 2400 kishi yashaydu,
bularning ichide, 60 yashtin yuqurilar167 neper, 80 yashtin yuqurilar 30
neper we 100 yashtin ashqanlar 16 neper.
Buyil 117 yashqa kirgen Rozi isimlik boway bu kenitte yéshi eng chong kishi
bolup, unung bala – chaqa we newre – chewrilirining sani 60 – 70 ke yetip
baridu we hemmisi birge yashaydu.
5) Hoten Qashtéshi 50 Nechche Döwlette Setilmaqta
<
Tianshan tori > ning xewer qilishiche, nöwette Hoten Qashtéshining dangqi
chetellerde téz yéyilghan bolup, dunya bazarlirida eng tez setilidighan
zinnet buyumigha aylanghan we Hoten qashtéshining bahasimu shiddet bilen
örleshke bashlighan.
Hazir Hoten Qashtéshi 50 tin artuq döwlet we rayonda setilishqa bashlighan.
6) Bingtuanning Ikki Dewiziyesi Ichkiridi
Ölkilerdin 400 Ming Xitay Ishchi Yötkimekchi
< Tianshan tori > ning 8 – ayning 8 – küni xewer qilishiche, Sherqiy
Türkistandiki Bingtuanning 6 – we 2 – dewiziyéliri, Xitayning Qing hai, Ning
xia, Si chuan qatarliq ölkiliri bilen 400 ming ishchi yötkesh heqqide toxtam
tüzgen bolup, bu Xitaylar Bingtuanning paxtisini téridiken, bu Xitaylarning
tergen bir kilo paxtisi üchün 0.80 – 0.85 yuan heq bérilidiken.
Buyil Bingtuanning paxta térilghu yer kölümi 7 milyon 500 ming mo bolup,
paxta térish üchün buyil 580 ming neper Xitayni yötkep kélidiken.
|