Bizge Olympék Kérek Emes!
Kishilik Hoquq Kirek!

Shiwétsiyedin Serdar xewer qilidu

Xitay chong qurughluqida 110 ming 35 neper insan imza kampaniyisi toplap Xitay kommunistlirining 2008 - yili ötgezmekchi bolghan olimpék tenterbiye herkitini ötgüzishige qarshi naraziliq pa'aliyitini bashlidi.

Apolo yingi xewerler agéntliqining 7 - ayning 31- küni bergen xewirige qarighanda, Xitay chong qurughluqidiki 110 ming 35 neper Xitay puxraliri Xitay kommunéstlirining xelq'ara olimpék tenterbiye apaaliyitini Xitayda ötgüzishige qarshi imza kampaniyisi uyushturghan. Bu110ming 35 neper insanning olimpék tenterbiye paaliyiti bahanési bilen ularning tiriwatqan yerliri, yashawatqan öy turalghuliri tartip élin'ghan we ulargha héch qandaq razi bolghudek héq tölem birilmigen. Xewerde bayan qélinishiche, imza toplash kampanéyisige qatnashqan zor bir türküm kömür kandin töwen'ge chüshürwitilgen kömür kanning ishchilirimu bar iken. Bu dertmen Xitay puxraliri öz derdini hökümet orunlirigha éytqan bolsimu ularning erzi red qilin'ghan. Bu qitimqi imza toplash paaliyitige qatnashqan kishiler Xitay hakimiyitige derdini anglitalmighandin kéyin bu imza toplash herkitini bashliwetken. Ular yazghan erzde bizge kishilik hoquq kirekki, olimpik kérek emes! Bizning derdimizni Xitay kommunést dairliri anglimidi, bizning bu derdimizni xelq'ara olimpék kommutéti anglisun! Xitayning olimpék tenterbiye pa'aliyitining Xitayda ötgülishi derhal toxtutulsun! Olimpik tenterbiye herkiti bahanisi bilen biz öy makanimizdin, yerlirimizdin ayrilduq, bizlerge mundaq olimpék kirek emes! Bizge kishilik hoquq xatirjemlik kérek! Déyilgen. Bu imza toplash paaliyitini teshkilligen köp sandiki kishilik hoquq telep qilghuchi erzdarlar Xitay saqchi dairliri teripidin qolgha ilnip turmigha tashlan'ghan, ular turmigha kirgendin kéyinmu yene öz derdining xelq'ara teshkilatlargha anglinishini dunyaning Xitaydi ibaret kommunésttik réjimdiki déktatura dölet üstidin tigishlik chare körüshning lazimliqini dunya jamaétige , xelq'ara olimpék tenterbiye kommutétigha yetgüzüp qoyushni tapilghan.

Xewerde bayan qilinishche, bu herketni bashlighan kishi Xitayning sherqi shimalidiki Helungjang ölkisining Fujin shehridiki Yang chun lin bashliq 7 ming neper Xitay puxrasi bolup, ular oxshashla olimpékning Xitayda ötgüzlüsh munasiwiti bilen yerliridin ayrilghan déhqanlar iken. Ular birinji bolup bizge olimpék kérek emes! Bizge kishilik hoquq kirek! Dep merdanilerche otturgha chiqip öymu – öy, mehellimu mehelle, yézimu- yéza mingip herküni 30 kilométir yol yürüp hetta tapanliri éshship qanlar chiqip ketkiche imza toplashni dawamlashturghan. Xelq wekili Yang chun lin bilen Wang gui lin 'ler hazir Xitayning turmisida iken.

Bu imza toplash kampaniyisining élip bérilishining aldida, yene bir türküm yer ziminliridin ayrilghan, olimpékning qurbanigha aylan'ghan Xitay puxraliri 6 - ayning 2 - künidin tartip 15-künigiche achliq élan qilish qarshiliq herkitini bashlap Xitay kommunést dairlirini sarasémgha chüshürüp qoyghan idi.

Olimpék tenterbiye herkitining Xitayda élip bérilishi yalghuz Xitay puxralirigha balayi apet élipla kelmestin sherqiy türkistan xelqighimu tügümes balayi apet élip kelgen idi.

Ötken yil Qeshqer shehrining östengboyi, qumdarwaza, paxta baziri, yingijay qatarliq mehellierdiki yerlik Uyghur ahalilerning turalghu öy waranlirini chiqiwitip xelqni sheherdin mejburi köchürüshken qistighan idi. Bir qisim sheher xelqi naraziliq imza kampaniyisi toplap bir hajimni xelq wekili saylap, Ürümchige yolgha salghan idi. Naraziliq bayannamisini körgen aptunom rayunning qorchaq reisi Ismayil Tiliwaldi yalghan wede bérip wekillerni Qeshqerge qayturghan, Qeshqerge qaytip kelgen xelq wekili ün tünsiz yoqalghan idi. Hazirghiche uning hayat tirigliki iniq emes.

Öy turari chéqilip weyran bolghan Qeshqer xelqining bir qismi hazir Xitay hakimiyiti üstidin eriz qilghini üchünla turmigha tashlan'ghan bolsa, yene bir qismi öy makanliridin ayrilip Xitayning ichkiri ölkiliride sergendarliq hayatini kechürmekte. Ularning yene birqismi amalsizliqtin jinayet ishlep turmilarda yatmaqta!

http://news.edoors.com/gb/read_news.php?nid=3302546&url=
http://www.aboluowang.com/news/data
/2007/0731/article_26313.html