Sherqiy Türkistanda Hamildar Ayallarning we Bowaqlarning Ölüsh Nisbiti
Kishini Chöchütidighan Derijide Yuquri

< Xinjiang géziti > ning 6 – ayning 13 – künidiki xewiridin melum bolushiche,
Sherqiy Türkistanda Hamildar ayallarning we yéngi tughulghan bowaqlarning
ölüsh nisbiti kishini chöchütidighan derijide yuquri bolup, Xitay
hökümitining bu heqtiki sanliq melumatliri, Uyghur ana – balilirining
intayin zor xewip ichide yashawatqanliqini ispatlap turmaqta.
Yuqarqi xewerde körsütülishiche, 2000 – yili pütün Sherqiy Türkistan boyiche
yéngi tughulghan bowaqlarning ölüsh nisbiti 55.5 pirsent bolup, 2006 –
yiligha kelgende 22.8 pirsentke chüshken.
5 yashtin töwen ösmürlerning 2000 – yilidiki ölüsh nisbiti 65.4 pirsent
bolghan bolsa, hazir 27.3 pirsentke chüshken.
2000 – yili her 10 ming hamildar ayaldin 160 neperdin köpireki ölgen bolsa,
2006 – yiligha kelgende her 10 ming hamildar ayalning ichidin
ölüdighanlarning sani 90 din köpirekke chüshken.
2000 – yili Sherqiy Türkistan boyiche hamildar ayallarning 56.6 pirsenti
doxturxanigha yatquzulghan, yeni doxturxana teripidin tughdurulghan bolsa,
2006 – yiligha kelgende doxturxanigha yatquzulghanlarning nisbiti 81.9
pirsent bolghan.
Nöwette Sherqiy Türkistanda hamildar ayallarning we bowaqlarning ölüsh
nisbiti hemmidin Uyghurlar arisida yuquri bolup, chünki mutleq köp sandiki
Uyghur ayililirining salametlik istiraxuaniyesi yoq, unung üstige
Uyghurlarning iqtisadi kirimimu Xitaylargha qarighanda zör derijide töwen
bolghachqa, köpligen hamildar Uyghur ayalliri doxturxanining püligha chiqish
qilalmay öyliride yerlik tughut anilirining yardimi bilen tughushqa mejbur
bolidu, ayile sharayiti nachar bolghini üchün, bowaqlarni saghzlam chong
qilishimu intayin tes !.
|