Rabiye Qadir Xanim Yawrupa Parlamèntida

DUQ reisi, Uyghur milliy herikitining rehbiri Rabiye Qadir xanim 11 – ayning 27 – küni Gèrmaniyidiki paaliyetlirini axirlashturup, DUQ ning muawin reisi Esqerjan, DUQ ijraiye komitètining reisi Alim Sèyit ependilerning hemraliqida shu küni kech Bèlgiye Paytexti Bèryuksèlgha bèrip, 11 – ayning 28 – küni we 29 – künliri Yarupa Parlamèntining yuqiri derijilik rehberliri bilen söhbetler èlip bardi. Yarupa Parlamèntining rehberliri we Yawrupa Parlamènti Insan heqliri komitètining mes`ulliri, Rabiye Qadir xanimning Sherqiy Türkistandiki Xitay zulmi we Xitay dölet tèrrorining emeliy ehwallairi heqqide bergen melumatlirini estayidil anglap, özlirining Uyghurlar mesilige tèximu jiddi muamile qilish mejburiyetlirini barghansiri chongqur tonup yètiwatqanliqini ipade qildi.

DUQ reisi Rabiye Qadir xanim bashchiliqidiki Uyghur wekillirining Yawrupa Parlamèntidiki ziyaretliri nahayiti mol mezmungha ige boldi. Yawrupa Parlamèntidiki Lèbirallar we Dèmokratlar partiyisining yuqiri derijilik rehberliri Rabiye Qadir xanim bilen ayrim – ayrim söhbetler èlip bèrip, Uyghurlar mesilisini Yawrupa birlikining xizmet küntertipige qoyushqa tèrishidighanliqini ipadilidi.

Uyghur Wetinide Xitay mustebitliri teripidin yürgüziliwatqan milliy qirghinchiliq, Diniy basturush siyasiti, Pilanliq tughut we Eydis kèselliri arqiliq èlip bèriliwatqan nesil qurutush pilani, Uyghur tili we medeniyitige qarita shepqetsizlik bilen yürgüziliwatqan Assmilatsiye siyasiti, Uyghur diyarining tebii bayliqlirining talan – taraj qilinishi we èkiologiyilik muhitning èghir derijide weyranchiliqqa uchrawatqanliqi qatarliq bir qatar jiddiy tèmilar bu qètimqi söhbetning asasi mezmunini teshkil qildi.

DUQ reisi, Uyghur milliy herikitining rehbiri Rabiye Qadir xanim Yawrupa Parlamènti rehberliri bilen èlip barghan bu qètimqi söhbet jeryanida yene, Uyghur Siyasiy qachqunlirining nöwettiki ehwali, ularning siyasiy panahliq ishlirining Xitay hökümètining türlük yollar bilen toshqunluq qilishi netijiside ziyangha uchrawatqanliqi, Yawrupa birlikining Uyghurlar mesilisige alahide muamilide bolushi zörürlikini tekitlep, ulardin ijabiy jawaplargha èrishti. Rabiye Qadir xanim, mezkur tèma heqqide aldinqi hepte Gèrmaniye yuquri derijilik hökümet xadimliri we Bawariye Shtatining mes`ulliri bilen èlip barghan söhbetliri jeryanidimu mexsus toxtalghan idi.

DUQ reisi, Uyghur milliy herikitining rehbiri Rabiye Qadir xanim bu qètimqi Yawrupa ziyariti jeryanida, Yawrupa Parlamèntida ötküzülgen „Dunyadiki Diniy erkinlik mesilisi“ namliq yighingha we „Xitaydiki Diniy Erkinlikke ispat bèrish yighini“ qatarliq yighinlargha qatniship, Uyghur wetinidiki Rèalni zulumlarni tepsili anglatqan.

Rabiye Qadir xanim bulardin bashqa, 29 – noyabir chüshtin burun yene „Yawrupa Parlamèntining kishilik hoquq yighini“ qatniship, Sherqiy Türkistandiki köngül bölüshke tègishlik bolghan jiddiy tèmilar heqqide doklat bèrish pursitige èrishti.

DUQ ning muawin reisi Esqerjan ependi bu yighinda Xitaydiki siyasiy mehbuslarni, bolupmu Uyghur siyasiy mehbuslarni ölüm jazasigha mehkum qilish mesilisi heqqide doklat berdi. DUQ ijraiye komitètining reisi Alim Seyit ependi bolsa, bu yighinda 1989 – yilidin buyan Yawrupa parlamèntining Xitaygha qarita yolgha qoyup kèliwatqan Qoral – yaraq imbargosini dawamliq saqlap qèlishini, bu imbargo bikar qilinsa, Xitayning bu qorallarni Uyghurlarni basturushqa ishlitidighanliqini délillep, muhim doklat berdi.

DUQ reisi, Uyghur milliy herikitining rehbiri Rabiye Qadir xanimning bu qètimqi Yawrupa Parlamènti ziyariti muhajirettiki Uyghur milliy herikiti tarixidiki bösüsh xaraktèrlik bir ilgirilesh bolup hèsaplinidu.
DUQ neshriyat – Teshwiqat merkizi
2006.11.29.