EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

Sherqiy Türkistangha Musteqilliq, Erkinlik We Démokratiye !

MAUZULAR:

 

SH T HEQQIDE OMOMI MELUMAT

 

SHERQIY TÜRKISTAN

 

DINIY SAHIPEI

 

TARIH SAHIPISI

 

KISHILIK HOQUQ

 

IQTISADI SAHIPE

 

EDEBIYAT SAHIPISI 

 

ETIC DOKLATI

 

OSMURLER SAHIPISI

 

REAL MEDIA FILIMLER 

 

UYGUR TESHKILATLIRI 

 

ALAQE ADRISI

 

HAWARAYI 

 

ARHIP KÖRÜNÜSHLE

 

PIKIR DEPTIRI

 

DUAT ARHIBI 

 

MUHIM LINKLER  

 

   Sherqiy Türkistan Axbarat Merkizi

| |   Sherqiy Türkistan  | |  Zhunggou - Taiwen  | |  Xelq'ara   | |

2006 - yili 11 - ayning 16 - küni

Yaqunbeg Hotende 50 Ming Uyghurni Öltürgenmish !

Xitay hakimiyiti Sherqiy Türkistanda yerlik xelqning noposining köpeymeslikini, Char Rusiye we Yaqupbegke dögngeshke tirishmaqta we < Char Rusiye we Yaqupbegning qirghinchiliqliri tüpeylidin eyni chaghda Hotesn, Ürümchi we Ili rayonlirining noposi zor derijide aziyip ketken > digen qarashni teshwiq qilmaqta.

Mesilen, 11 – ayning 16 – küni < Tianshan tori > da, < Xinjiang Ijtimayi Penler Akadimiyesi > teripidin hazirlanghan < Pan islamizim we Pan türkisizim tetqiqati > namliq eserning, < bölgünchilik isyanliri keltürüp chiqarghan eghir aqiwetler > digen piragirafi elan qilindi.
Bu piragirafta körsütülishiche, eyni chaghda Yaqupbeg bir ay ichide Hotende 50 ming kishini öltürgenmish.

Ürümchining noposi 1864 – yili 400 ming etrapida bolup, 1876 – yili Zo zung tang Ürümchini ishghal qilghanda, Ürümchide aran 10 nechche ming kishi qalghanmish, yeni, noposning 10 da 9 qismi ghayip bolghanmish.

Yene Ili wilayitining ilgiriki omomiy noposi 200 mingdin artuq bolup, 1882 – yili Manju impiratorliqi ili wilayitini qayturiwalghanda, buyerning noposimu 10 nechche minggha chüshüp qalghan. Qalghanlirini bolsa char Rosiye qirip – chepip tügetkenmish !

Chetellerdiki bezi Uyghur tarixchiliri, Sherqiy Türkistanda yerlik xelqqe qaritilghan eng zor qirghinchiliqlarning Manju istilasidin hazirghiche bolghan mezgil ichide jeryan qilghanliqini, bu qirghinchiliqlarni pütünley Manju impiratorliqi, Guo Mindang hakimiyiti we hazirqi kommunist Xitay hakimiyitining keltürüp chiqarghanliqini bayan qilishmaqta. 

 


© Uygur.Org  11.06.2007 13:44   Dilnur Turdi