|
Qeshqer Wilayitining Yéngi Memuri Rayon Xeritisi Neshir Qilindi
Köpchilikke melum bolghinidek, Kommunist Xitay hakimiyiti 1949 – yilidin
buyan Sherqiy Türkistanning en – eniwiy memuri bashqurush rayonlirini, yeni
Wilayet, nahiye, sheher we yezilarning memuri ornini xalighanche özgertip
kelmekte, Xitay hakimiyitining bu qilmishi tebiy halda herqaysi memuri
rayonlar otturisida sün’i ziddiyet we ixtilaplarni keltürüp chiqarmaqta.
Xitay hakimiyiti Sherqiy Türkistandiki memuri rayonlargha qaratqan eng chong
özgertishini 1954 – yili, yeni < Xinjiang Uyghur aptonom rayoni >
qurulushtin bir yil burun élip barghan bolup, shu yili Sherqiy Türkistanda
atalmish < aptonom oblast >, < aptonom nahiye > we < aptonom yeza > lar
tesis qilinghan web u arqiliq eyni chaghda Sherqiy Türkistanning yerlik
xelqi arisigha pitne we zidiyet uruqini chachqan idi, shundin kéyinmu
Sherqiy Türkistanning memuri rayonliri dawamliq türde Xitay hakimiyitining
dexil – terüzige uchrap keldi.
< Xinjiang iqtisat geziti > ning 11 – ayning 8 – künidiki xewiride
körsütülishiche, yéqinda < Xinjian 2 – lahiyilesh akadimiyesi > bilen
Qeshqer wilayetlik xelq ishliri idarisi birlikte < Qeshqer wilayiti memuri
rayonlar xeritisi > ni sizip chiqip neshir qildurghan.
Yuqarqi xewerde, < bu xeritining neshir qilinishi, azsanliq milletler bir
qeder zich olturaqlashqan qeshqer wilayitide jemiyetning muqimliqini
qoghdash we milletler ittipaqliqini kücheytishte mohim ehmiyetke ige > dep
körsütülgen bolup, bu xeritide Qeshqerning memuri bashqurush qurulmisida
özgürüsh bolghan – yaki bolmighanliqi heqqide hech qandaq izahat berilmigen.
Sherqiy Türkistanning merkizi hisaplanghan Qeshqer, Sherqiy Türkistan
boyiche eng chong wilayetlerning biri bolup, wilayet qarmiqida bir sheher we
11 nahiye bar, Qeshqerning Ürümchi bilen bolghan musapisi 1473 kilometir.
1954 – yili Atush wilayiti < Qizilsu qirghiz aptonom oblasti > qilip
özgertilgende, Xitay hökümiti Qeshqer wilayitining melum rayonlirini <
Qizilsu oblasti > gha qoshuwetken, yene Atush wilayitining bezi memuri
rayonlirini Qeshqer wilayitige qoshqan idi.
Sherqiy Türkistanning hazirqi memuri bashqurush rayonliri 1954 – 1955 –
yilliri mejburi shekillendürülgen.
|
