Sherqiy Türkistanda 6 Milyongha Yéqin Déhqanning Ichimlik Süyi Bixeter Emes

< Xinjiang géziti > ning 10 – ayning 27 – küni xewer qilishiche, nöwette Sherqiy Türkistanda 5 milyon 740 ming déhqan – charwichining ichimlik süyi bixeter emes iken, buhal, déhqan – charwichilarning salametliki üchün jiddi xewip iken.

Uyghurlar tarixtin buyan köl we deryalarni ichimlik su menbiyi qilip kelgen idi, 1964 – yilidin buyan toxtimay dawam qilip kelgen atom sinaqliri we shundaqla Xitay hökümitining hech bir mohit asrash tedbirlirini almay pilansiz halda nefitlik, kann, karxana we zawutlarni qurushi netijiside Sherqiy Türkistanning sap we güzel muhiti éghir derijide bulghunushqa uchridi, derya we köllerning su menbeliri qurup, hemme jayni mikrop qaplidi. Emma Xitay hökümiti Sherqiy Türkistan xelqining ichimlik su mesilisini hel qilish üchün hech bir tedbir qollanmidi, Sherqiy Türkistanning mutleq köp sandiki yéza – qishlaqlirida quduq we turobba süyi bolmighini üchün, Uyghur xelqi yenila burunqidek mehellilerdiki köl sulirini ichimlik su ornida qollunushqa mejbur boldi, netijide herqaysi rayonlarda waba we gheyri tiptiki yuqumluq kesellikler yamrashqa bashlidi

.

1986 – yili Hoten rayonida gheyri tiptiki yuqumluq jiger kesili tarqap, nurghun Uyghurlar hayatidin ayrildi, bu hadise eyni chaghda xelqaraliq sehiye teshkilatlirining küchlük diqqitini qozghighini üchün, Xitay hökümiti 1987 – yilidin étibaren < yéza – qishlaqlarda zamaniwiy quduq berpa qilip, xelqning salametlikige kapaletlik qilish > digen sho’arni otturigha qoyghan idi, emma < Xinjiang gézitide elan qilinghan yuqarqi xewer, Xitay hökümitining bu jehette hech qandaq bir emiliy qedem basmighanliqini körsütüp turmaqta.