Nobel Ténichliq Mukapati Bengalliq Muhammed Yunus We Grameen Bankqa Bérildi
Pütün
Uyghurlar teqezzaliq bilen kütiwatqan nobel ténichliq mukapati bügün élan
qilindi, bu yilliq ténichliq mukapati Bengalliq Bankichi Muhammed bilen
unung bankisi Grameen Bankqa bérildi.
Bengandiki Grameen Bankisining qurghuchisi Prof. Dr. Muhammed Yunus ependi,
desmayisi we bankilardin qeriz pul élish imkaniyiti yoq namratlargha az
miqdarda qeriz pul bérish purogrammisini tüzüp chiqip, bu purogrammisini
Bengaldila emes, dunyadiki 110 döwlette emelge ashurghan idi, unung
bankisining hazir 16 milyon xeridasi bar we köpünchisi namrat ayile
ayalliridin ibaret.
Muhammad
Yunus ependi tunji ishini 1976 – yili Bengalda 27 dollarni namrat 40 ayalgha
qezirge bérish bilen bashlighan idi, unung, <namratlarning bash panahi>
digen nami bar.
Uyghur xelqining meniwiy anisi we Sherqiy Türkistan milliy herikitining
rehbiri Rabiye Qadir xanimmu bu yilliq nobel ténichliq mukapatining eng
küchlük namzatlirining biri bolup, taki bügün (10 – ayning 13 – küni) sa’et
11 de nobel ténichliq mukapati élan qilinghanghan minutlargha qeder peqet
Uyghurlarla emes, chetellik analizchilar we siyasi küzetküchilermu bu
qétimqi nobel ténichliq mukapatini Rabiye xanimning alidighanliqini
mölcherleshken idi.
Gerche Rabiye xanim bu qétim bu mukapatqa erishelmigen bolsimu, emma u, eng
asasliq namzatlarning biri bolush süpiti bilen, Uyghurlarning dunyagha
tonulushida intayin mohim rol oynidi, Rabiye xanim namzat qilip
körsütülgendin buyan köpligen chetel metbu’atliri Rabiye xanimning hayati we
Uyghurlarning nowettiki weziyiti heqqide nurghunlighan xewer – maqalilarni
élan qilghan, bunungdin qattiq sarasimige chüshken Xitay hökümiti mexsus
mushu heqte bayanat élan qilishqa mejbur bolghan idi.
|