< Xinjiang > digen Isim Peqetla Sherqiy Türkistan Üchünla Qoyulghanmu?
Köpchilikke melum bolghinidek, Sherqiy Türkistan Manju
impiratorluqining tajawuzigha uchrighandin kéyin, 1884 – yili impirator
Guang Xüning buyruqi bilen unung nami < Xinjiang > gha özgertilip, Xitayning
bir memuri ölkisige aylandurup qoyulghan idi.
Xitay menbelirige körsütülishiche, Sherqiy Türkistanning hazirqi
jughrapiyelik dayirisi 1919 – yili Char Rosiyening Altay rayonini Xitaygha
qayturup bérishi bilen békitilgen.
< Yéngi chégra >, < yéngi zimin >, < yéngidin qoshuwelinghan zimin >
digendek menilerge ige bolghan < Xinjiang > digen bu isim, tüp menisidin
alghanda mustemlikichilikke xas bir uqumdin ibaret.
Xitay hökümiti teripidin tüzüp tarqitilghan, < wetenning birlikini qoghdash
heqqide qisqiche oqushluq > digen kitapta körsütülishiche, Manju
impiratorluqining, yeni Qing sulalisining deslepki mezgilliride, Yün nen,
Gui zhou, Si chuanning qismen rayonliri we pütün gherbi diyar < Xinjiang >
dep atalghan, impirator Jiaqing mezgilige kelgende < Xinjiang > digen söz
peqetla gherbi diyar ( gensu, Qinghai, Ningxia we Sherqiy Türkistan közde
tutsa kérek ) gha qarita qollunushqa bashlighan, 1884 – yili, yeni
Guangxüning 10 – yiligha kelgende < Xinjiang > digen qalpaq peqetla Sherqiy
Türkistanliqlargha xas bir uqumgha aylandurup qoyulghan. Yeni < Xinjiang >
digen bu söz, Maju – Xitay impiratorluqining kengeymichilikining we
tajawuzchuliqining simowuli.
|