ARD Téliwiziye Istansisining Muxpiri Germaniye, Shiwitsiye We Norwigiyediki Bezi Uyghur Teshkilatliri We Shehislirini Ziyaret Qildi

Öz xewirimiz: Germaniyening asasliq döwlet teliwiziye qanalliridin ARD ning erkin muxpiri Ralph Klammert ependi mexsus ziyaret purogrammisi tüzüp chiqip, Germaniye, Shiwitsiye we Norwigiyediki bir qisim Uyghur teshkilatliri we shexislirini ziyaret qilip, ular bilen Sherqiy Türkistan mesilisi heqqide keng kölemlik söhbet élip bardi.
9 – ayning 18 – küni Ralph Klammert ependi aldi bilen Germaniyening München shehride pa'aliyet élip bériwatqan < Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > ning ishxanisini ziyaret qilip, merkezning pirezidenti Abdujélil Qaraqash ependi we < ETIC – Uyghur tetqiqat Merkizi > ning reyisi Perhat Yorungqashlar bilen körüshken we shu küni pirezident Abdujélil Qaraqash ependi bilen Sherqiy Türkistannning nöwettiki weziyitini asasi téma qilghan halda ikki sa’etke yéqin téliwiziye söhbiti élip barghan idi.
Söhbet jeryanida Abdujélil Qaraqash ependi ARD muxpirining Sherqiy Türkistanning nöwettiki siyasi weziyiti, Uyghurlarning milliy heriketlirining meqsidi, ghayisi, Uyghur xelqining arzu – istekliri, Germaniyediki Uyghur siyasi panahliq tiligüchilerning ehwali, ETIC ning qurulush jeryani, nöwettiki pa'aliyetliri … qatarliq mezmonlarda sorighan soallirigha etirapliq jawap berdi.

Ziyaret axirlashqanda ARD muxpiri Ralph Klammert ependi < Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > ning pirezidenti Abdujélil Qaraqash ependige, özining Yawropadiki bezi Uyghur teshkilatliri we belgilik siyasi kechürmüshke ige shexislerni ziyaret qilish arzusining barliqini, özining Uyghurlar mesilisi heqqide chong tiptiki bir mexsus purogramma teyyarlash meqsidi barliqini izhar qilip, Abdujélil ependidin bu jehette hemkarliship bérishni telep qildi. Bununggha asasen Abdujélil ependi ARD muxpirigha Norwigiye we Shiwitsiyelerdimu Uyghurlarning sanining bir qeder köp ikenlikini eskertip, ununggha bu döwletlerdiki Uyghur teshkilatliri we shexislirini ziyaret qilish heqqide teklip berdi. ARD muxpiri Abdujélil Qaraqash ependining bu teklibini xoshalliq bilen qobul qildi.

Germaniyede küchlük tesirge ige bolghan ARD döwlet téliwiziyesining bu qétimqi ziyaritining ehmiyitining zorliqini hés qilghan Abdujélil ependi, ramazanliq bezi mohim purogrammilirini toxtutup qoyup, ARD muxpiri Ralph Klammert ependige hemra bolup 9 – ayning 28 – küni ayrupilan bilen awal Norwigiyening ikkinchi chong shehri Bergen shehrige bardi, ularni Bergende < Norwigiye Uyghur Komutéti > ning sabiq reyisi Kerem Qarim, komutét ezaliridin Israyil, Erkin ependiler ayrudurumgha chiqip kütiwaldi.
Shu küni Israyil ependining öyide orunlashturulghan iftar jeryanida ARD muxpiri yuqarqi shexisler bilen bir – birlep téliwiziye söhbiti ötküzüp, ularning siyasi kechürmishliri, Norwigiyege kélish jeryani, shundaqla ularning Sherqiy Türkistan milliy musteqilliq herikitige bolghan qarashliri heqqide ehwal igellidi.

Bergen shehride Israyil ependining öyidiki iftarda hazirlanghan Uyghurche we Yawropache arilash nefis, mezlik yimekler ARD muxpirini alahide memnun etti.

9 – ayning 29 – küni ARD muxpiri Bergen shehridiki ziyaritini tamamlap, ETIC pirezidenti Abdujélil Qaraqash ependining hemraliqida Norwigiyening paytexti Oslo shehrige yétip bardi, buyerde ularni < Norwigiye Uyghur Komutéti > ning reyisi Abdusemet ependi we teshkilat ezaliridin Mutellip, Tursun ependiler qizghinliq bilen kütiwaldi.

Osloda Mutellip ependining öyide ularning sheripige hazirlanghan iftargha Osloda yashawatqan bir qisim Uyghurlarmu teklip qilindi, shu küni ARD muxpiri Oslodiki 4 – 5 Uyghur bilen mexsus téliwiziye söhbiti élip bardi.

ARD muxpiri ziyaret jeryanida ulardin, < Sherqiy Türkistan xelqining heqiyqi arzusi nime ? >, < Xitay hökümitining silerni téroris dep atishigha qandaq qaraysiler ? >, < Sherqiy Türkistan milliy musteqilliq herikitining Xitayning éytqinidek rastinla EL – Qaide bilen alaqisi barmu ? > digen soallarni otturigha qoydi.

Norwigiyede siyasi panahliq tilep turiwatqan Atahan ependi, Xitay hökümiti teripidin dunyagha < térorist > dep élan qilinghan 11 shexisning biri bolup, ARD muxpiri Ralph Klammert ependi Atahan ependining kechürmishlirige alahide qiziqti we unung Uyghurlar mesilisi heqqide bergen étirapliq jawapliridin nahayiti memnun boldi.
Abdusemet we Atahan ependiler muxpirgha bergen jawaplirida, Uyghur xelqining birdin – bir arzusi we ghayisining tel – töküs milliy musteqilliqni qolgha keltürüsh ikenlikini, Uyghur xelqiningmu bu ghayige yétish üchün Xitay mustemlikichilirige qarshi adaqqiche küresh élip baridighanliqini alahide tekitlep ötüshti.

9 – ayning 30 – küni ARD muxpiri Norwigiyediki ziyaritini axirlashturup, yene Abdujélil Qaraqash ependining hemraliqida Shiwitsiyening paytexti Stokolomgha yétip keldi. Buyerde ularni < Shiwitsiye Uyghur komutéti > ning reyisi Faruq Sadiqov, < Dunya Uyghur Qurultiyi > ning bayanatchisi Dilshat Réshit bashchiliqidiki bir qisim Uyghurlar Ayrudurumgha chiqip kütiwaldi.

Shu küni Stokolomda Dilshat Réshit ependining öyide ular üchün bérilgen iftargha Stokolomdiki bir qisim Uyghurlarnimu teklip qilindi.

ARD muxpiri, < Shiwetsiye Uyghur Komitéti > ning reisi Feruh Sadikov,dunya Uyghur qirultiyining bayanatchisi Dilshat Reshitler Uyghurlarning bügünki qiyin siyasiy weziyitini xelq'araliq siyasiy dawalghushlargha baghlap turup toghra anglatti hamde Uyghurlarning erkinlik we insan hoqukliri dewasining Xitay hökümiti dewatqandek shiddet we térroristik heriket emeslikini éniq chüshendurdi, undin bashqa Uyghurlarning 1944-yilli 12 - noyabir küni Ghuljida qurulghan < Sherqi Türkistan Jumhuriyiti > ning dölet qurush murasimigha shahit bolghan Sultan ependim, shundaqla eyni chaghda Sowéyt ittipaqi we Xitayning til biriktürüp ziyankeshlik qilishi netijiside shehit bolghan Ehmetjan Kasimi bashchiliqidiki inqilapchilirimizning jinazisini öz közi bilen körgen shehit animiz Ramilexanlarmu tarixiy kechürmishliri heqqide melumat bérip ötti.

ARD muxpiri Norwigiye we Shiwitsiyelerdiki mexsus ziyaritini ayaqlashturup, 10 – ayning 1 – küni Abdujélil qaraqash ependi bilen birge yene Germaniyege qaytip keldi.
ARD muxpiri bundin kéyin bashqa döwletlerdiki Uyghur teshkilatlirini ziyaret qilishnimu pilanlimaqta.