Sherqiy Türkistanning Xojayinliri Bügün Xitayning Medikasigha Aylinip Qaldi

Köpchilikke melum bolghinidek, Xitay hakimiyiti 1954 – yili atalmish <
ishlepchiqirish qurulush bingtuani > ni qurghanda, yerliklerning térilghu
yerlirini, köl we derya – östenglirini zorluq bilen tartiwélish yaki shirin
– shiker wediler bilen gollap éliwélish usolini qollanghan we shundin buyan
töt etrapini mitidek yep, özining téritoriyesini üzlüksiz kengeytip kelgen
idi.
Tünögünki < qélin mehman > Bingtuan mana bügün pütün Sherqiy Türkistanning
yeza igilikining 3 ten 1 qismini konturolliqigha alghan musteqil bir
xandanliqqa aylandi.
Echinishliq yéri shuki, Sherqiy Türkistanning heqiyqi hojayinliri
hisaplanghan Uyghurlar bügün ene shu qélin < mehman > larning medikasigha
aylinip qaldi.

Mesilen, < Xinjiang Geziti > ning 9 – ayning 4 – küni xewer qilishiche, <
Aptonom Rayonluq Ittipaq Komuteti >, Bingtuanning paxta térish ishigha
sélish üchün, pütün Sherqiy Türkistanning herqaysi jayliridin 150 ming
uyghur dehqan yashni seperwerlikke keltürgen we Bingtuanning herqaysi
dewiziyéliri bilen toxtamliship, bu yashlarni Bingtuanning tuan –
meydanlirigha medikarchiliqqa teqsim qilishqa bashlighan.
Peqet Tohsun nahiyesining özidinla 3500 uyghur dehqan Bingtuanning 8 –
dewiziyesige medikarliqqa tutup bérilgen.
Aqsu wilayetlik < ittipaq komuteti > mu Bingtuanning paxta térish ishigha
tutup bérish üchün 21 ming dehqanni seperwerlikke keltürgen.
Adette Xitay hakimiyitining Sherqiy Türkistanning dehqanchiliq
ishlepchiqirishigha qaratqan siyasiti < pilanliq ishlepchiqirish > bolup,
uyghur dehqanliri Hökümetning buyrup bergen nersisini tériydu, ularning
bazar ehwaligha qarap öz aldigha ishlepchiqirish pilanini bekitish
salahiyiti yoq, emma Bingtuange qarita < pilanliq ishlepchiqirish siyasiti >
mewjut emes, bazarda nime pul bolsa shuni tériydu, paxta bolsa asasliq
iqtisadi ziraetlerning biri bolghachqa, Sherqiy Türkistanning paxta
ishlepchiqirishini asasen Binngtuan konturol qilip kelmekte.
Buyilmu Bingtuanning paxta térilghu kölümi pewquladde zor bolghachqa, 8 – ay
kirgendin buyan Xitayning ichkiri ölkiliridin 525 ming xitayni yötkep kélip
paxta yighiwélishqa sélishni pilanlap, shu pilan boyiche her küni digüdek
nechche 10 ming xitayni ekilishke bashlighan idi.
|