|
BDT Kishlik Hoquq Daimi Komititining Xitayning Kishlik Hoquq Ehwalini
Tekshürishini Qattiq Telep Qilimiz
Yéngidin qurulghan BDT kishlik hoquq dayimi komotitining 1 -qétimliq yighini
jenwede échiliwatqan mezgilde biz dunyadiki ténchliqni suyidighan, kishlik
hoquqni qoghdaydighan kishilerge ohshash BDT ning kishlik hoquq dayimi
komititigha qarita nahayti kuchlük umid we shundaqla bir xil teshwish bilen
qarawatimiz.
Ilgirki kishlik hoquq komititini teshkil qilghan 60 neche'che döletning
xelqara jemiyet aldida külkige qalghanliqini hemmimiz bilimiz. Az digende 20
yildin biri BDT kishlik hoquq komititi helq'arda kishlik hoquqni
qoghdiyalmayla qalmastin belki, démokiratik döletlerning kishlik hoquqni
depsende qilip kiliwatqan döletlerni tenqit qilishighimu tosalghu bolup
keldi. Buning asasliq sewebi BDT kishlik hoququ komititigha eza bolghan
nurghun döletlerning eslidin öz dolitide kishlik hoququ mesilisi mewjut
bolupla qalmay belki birqisim kishlik hoquqni éghir derijide depsende
qiliwatqan döletler kishlik hoququ komititning reyislik sehnisige
chiqiwalghanliqidin boldi. Shundaq bolghachqa bu komititta köp sanliq
biletke ige bolghan döletlerning öz ichide turup özige qarshi chiqishi
mumkin emes.
Bugün 47 dölettin teshkil tapqan BDT ning yéngi kishlik hoququ dayimi
komititi melum seweplerdin özide melum sewenliklerni sadir qilghandin sirt
yene birqisim kishlik hoquq xatirisi nachar döletlerning bu komititiqa eza
bolishgha yol qoydi. Netijisining qandaq bolishidin qetti nezer biz
özimizning umidsizlikimizni we teshwishimizni ipadilimey turalmaymiz. Chünki
biz yéngidin qurulghan BDT kishlik hoququ dayimi komitidin burunqi kishlik
hoquq komititining qara kolenggüsini körgendek bolduq. Chünki biz kishlik
hoquq xatirisi nachar bolghan ashu döletlerning bu qétimqi kishlik hoquq
dayimi komititida özini özgertip chiqishqa ishinishke qadir emesmiz.
Xitay hökümititing konturolliqida yashawatqan biz Uyghurlar özimizning ana
wetini bolghan Sherqiy Türkistangha qattiq muhabitimiz bolghandin sirt,
özimizning kishlik hoquq ehwalining néqeder nachar ikenlikinimu éniq biimiz.
Kishlik hoquqni küzütish teshkilati terpidin BDT kishlik hoquq dayimi
komititigha kirish salahiyitini hazirlimighan 6 döletning tizimlikige
kirgüzilgen Xitay hükümititining bu qétim kishlik hoquq dayimi komititigha
eza bolup kirish salahiyitige érishishi ademge bir xil mesxirilik tuyghu
biridu. Xitay hükümiti öz konturolliqidiki Uyghurlarni terorizim nami bilen
atap Xitay hökümitining konturolliqidin qutulushni teshebus qilidighan pikir
éqimidikilerni, diniy zatlarni, axbarat xizmetchilirini, kishlik hoquq
qoghdughuchilirini rejimge éliwatidu, tutup solawatidu, étip öltürwatidu we
bashqa shekildiki ziyankeshliklirimu dawamlishiwatidu. Ehwal téximu
éghirlishwatidu.
Likin biz BDT ning bash katiwi annanning kishlik hoquq dayimi komititi BDT
ni bir zürür purset bilen teminlep pütün dunyadiki kishlik hoquq
xizmetchilirini yéngi bir bashlinishqa bashlap kirdi.digen sözige ishinimiz.
Mushu waqitning özide pütün dunya mushu yéngi bashlinishqa nezer salmaqta.
Biz kishlik hoquq dayimi komititining qandaq qilidighanliqini teqezaliq
bilen kütüwatimiz.
Bextimizge yarisha BDT kishlik hoquq dayimi komititining yuquri derijilik
emeldarid Loyisa Albirt xanim ,BDT ge eza 191 döletning hemmising kishlik
hoquq xatirisi kishlik hoquq dayimi komititi terpidin ohshashla tekshürlipla
qalmay, kishlik hoquq komititigha eza 47 dölet omumi yüzlik qerellik
tekshürlidu we tunji türkümde tekshürlidighan döletler bolidu, dep bildürdi.
Eza döletlerning kishlik hoquq ehwalini tekshürishke wede birilgn iken
undaqta biz silerning erkitinglarni nazaret qilimiz we umid kutumiz.
Xitay hyukumiti besiwalghan zimini bolghan Sherqiy Türkistandiki
Uyghurlarning kishlik hoquqigha ziyankeshilik qilmaqata biz BDT ning kishlik
hoquq dayimi komititidin Xitay hükümitining kishlik hoquq ehwali üstidin
derhal tekshürüsh élip bérishini we kishlik hoquqni qoghdash yolida jiddi
herket qilishni teshebus qiiimiz.
DUQ Dilshat Rishit
2006 - yili 6 - ayning 22 - küni.
|
