Aman Haji We Abdulla Ojalan

Nazugum

(Bügün Aman hajining inisi Dilşat hajining öltürülgenlik xewirini anglap qattiq epsuslandim we bundin ikki ay ilgiri Aman hajining teğdiri qandaq bolar digen soal içide yézip çiqqan bu maqalemni silerge sundum)

Dunyadiki köpligen döletler we xelqa'ra kişilik hoquq teşkilatliri insan heq hoquqlirini tekitliniwatqan bügünki künde biz yene nurğunliğan Uygurlarning öz heq hoquqlirini yürgüzelmeywatqanliğini körüp turuptimiz. Bügün yene Xitay işğaliyetçilirining éytiwatqini boyiçe éytqanda ,Xinjiang Uygur aptunum rayunining muawin reisi Aman Hajining 100 milyun yiwenge xiyanet qildi digen guman bilen Beijing hökümüti teripidin Ürümçidin Beijingge élip kétilip nezerbent astiğa élinğanliğiğa ikki ay tolğan kün lékin hazirğa qeder Beijing hökümiti teripidin bu heqte hiçqandaq sada yoq. guman perdisining waqtida yirtilip iqi aq qarisi qara qilinmiğanliği weten içi we sirtidiki Uygurlarni Aman hajining hayati biheterligi heqqide endişige salmaqta. Uygur reislirining komunstik partiye teripidin bundaq heterlik ehwalğa duçar boluşi tunji qitimliq iş emes. 1944-yili sabq şerqi Türkstan jumhuryitining ilihan töre Xitay we rus komunstik partiyesining ortaq qoli bilen sowit ittipaqiğa oğurlap kitilgen ,1950-yili Xitay komunstik partiyesi yasap çiqqan sahta ayrupilan weqesi bilen Ehmetjan Qasimi qatarliq Şerqiy Türkstan rehberliri süyqestke uçurğan .Bu yerde heterlik boluwatqini, xelqning uningdin ensirewatqini Aman hajining 100 milyun yiwen Xitay puliğa hiyanet qilğan yaki qilmiğanliği emes belki Aman hajining 2 aydin buyan Beijingde nezerbent astiğa ilinğanliği,uning bilen xelqning yüzturane uçurşup,uning heqiqi hiyanetçi yaki emesligini uning öz ağzidin angliyalmiğanliğida. söz şu yerge kelgende Xinjiang Uygur aptunum rayunining muawin reisi Aman haji bilen,tirurst dep qarilip Türkiye türmiside yétiwatqan Abdulla Ojalanning teqip astidiki siyasi hayatini öz ara silişturup biqişqa toğra kélidu .

Kürt millitidin bolğan Abdulla Ojalan Türkiye hökümiti teripidin ,30 ming biguna xelqning ölüşige sewepçi bolğan 1-nomurluq tirurst dep qarilip xelqarağa tutuş buyruqi çiqirilğan tirurst. Abdulla Ojalan yene Türkiyediki 7yaştin 70 yaşqiçe obdan bilidiğan we Türkiye xelqining qelbige eğir jarahetlerni ilip kelgen şehs u hazir muddetsiz qamaq jazasi bilen Türkiye türmiside .lékin u Türkiyedin ibaret bir dimukratik döletning türmiside bolğanliği üçün , u adukat teklip qilişqa hoquqluq , pat-pat tilwizorlarda körünüp muhbirlarning ziyaritinimu qobul qilip turudu.uning salametlik ehwali qatarliq şehsi turmuş mesililirigiçe oçuq aşkare halda radio tilwiziye we gizit jornallarda maqalilar birilip turidu.u türmige özi bilen körüşüş üçün kelgen herqandaq kişi bilen körüşeleydu.tihi Türkiyediki bezi kişilerning Abdulla Ojalanni qoyup biriş heqqide ötküzgen namayişlirimu közge çiliqip turidu.gerçe Türkiye hökümiti bir dimukratik dölet boluş süpiti bilen dunya boyiçe 1-nomurluq tirurst Abdulla Ojalanğa ölüm jazasi höküm qiliş uyaqta tursun, belki uningğa yene nurğunliğan siyasi imtiyazlarni bergen bolsimu lékin Yawrupa Birligi Türkiyeni dawamliqq halda dimukratiye ,kişilik hoquq we insan heqliri jehette yawrupa birligining kütken teliwidin tihi yiraqta digen agahlanduruşni birip kelmekte.emma Aman haji Abdulla Ojalanğa ohşimaydu. u Xitay komunstik partiyesining ibarisi boyiçe ýytqanda koçidin ötken çaşqanni ur-ur qilğandek haletke keltürwitidiğan titurst milli bölgünçi we yaki dini esebi küç emes u Xitay komunstik partiyesining qizil bayriqi astida çong bolğan .u yene Xitay komunstik partiyesi éytiwatqandek Xitay tilini bilmigenligi sewebidin islahat içiwitiş qedimige maslişalmay qalğan we yaki henzu tili bilmigenligi üçün merkezning qanun emir permanlirini hata terjime qiliwilip ezip qalğan kadir emes u Xitay mektiwide oquğan, Xitayning inçike tilliriğiçe bilidiğan hetta Xitay maqal temsillirini neqil keltürüp sözleydiğan kadir.şunga u Xitay qanunlirining her bir maddisiğa çing esilip turup işligen. bu nuqta şinjiang Uygur aptunum rayunidiki başqa henzu kadirlirini rahetsiz qilğan bir nuqta bolsa kirek .Aman haji yene Xitay gowuyueni ahbarat işhanisi 2003-yili 5-ayning 26-küni elan qilğan şinjiangning tarihi we tereqqiyati namliq aq taşliq kitawida tilğa ilinğan şinjiangni şerqte içkiri ölkilerge,ğerpte ottura asiyağa tutaşturidiğan taşyol tori berpa qilişta,dunyağa meşhur teklimakan qumluq taşyoli, Ürümçi - Kuytun yuquri süretlik taşyoli qatarliqlarni san we süpetke kapaletlik qilğan asasta tamamlaşta alahide hizmet körsetken şehs. Aman hajining bisip ötken hayat musapisi Abdulla Ojalanning hayatiğa hergiz ohşimaydu şundaqla yene Aman haji duç kelgen ehwallarni Abdulla Ojalan türmide irişiwatqan imtiyazlar bilen tihimu silişturğili bolmaydu.buningdin biz Xitayning dunya tektlewatqan dimukratiye, kişilik hoquq we insan heqliri jehetlerde qançilik derijide yiraq ikenligini körüwalalaymiz .Uygurlar arisida, Zhongguda herqandaq işni püttürgili bolidu lékin milli bölgünçilerning işi pütmeydu deydiğan söz bar.emma Aman haji işining ikki aydin buyan pütmeywatqanliği Şinjiangda peqet milli bölgünçiningla emes ,komunstik partiyening bayriqi astida çong bolğan herqandaq bir Uygurningmu möriti kelgende işining pütmeydiğanliğini körsütüp bermekte.Aman haji mesiliside diqqitimizni yene bekrek tartidiğini uning tihi yiqindila Xitay boyiçe qatnaş sistimisidiki eng pak emeldar digen namğairişişi.buningdin biz özini dunya boyiçe eng uluq,eng toğra,eng şereplik partiye dep mahtiniwatqan ZHonggu komunstik partiyesining eksiçe öz kadirliriğimu toğra diagnuz qoyalmaydiğanliğini körüwalalaymiz.

Ikki aydin buyan Beijing terepke telmürüp Aman haji heqqide hiç bir uçur alalmiğan atalmiş şinjiang Uygur aptunum rayunidiki Uygur emeldarlar yeni xelqning sözi boyiçeéytqanda ordidikiler,bir tima üstide yeni partiyening hoşamitini herqançe qila Aman hajidek qilmas digen tima üstide oylanmaqta.

Xulasiliğanda Beijing bilen enqerening dimukratiye, kişilik hoquq, insan heqliri mesilisige wekillik qilidiğan Aman Haji bilen Abdulla Ojalanning teqip astidiki siyasi hayatiğa baqqinimizda Aman Hajining teqdiridin şübhilenmey turalmaymiz. maqalimizning bişida éytip ötüp ketkinimizdek Uygur xelqining ensirewatqini, Aman Hajining qançilik pulğa hiyanet qilğan yaki qilmiğanliği emes belki uning nezerbent astiğa elinip muhbir ,adukat we xelq bilen yüz körüşelmesligi we özi heqqide xelqqe melumat birelmesligidin ibarettur .qisqisi biz Aman Haji Aman bolsun digen tileklirimiz bilen özimizge teselli izlimektimiz lékin tarhta komunstik partiyening qoliğa çüşüp qalğan qaysu ğ kadiri Aman bolğan digen soal Aman Haji heqqidiki wehimimizni aşurmaqta.