Amerika Xitayning Qoral - Yaraq Export Siyasitini Eyiplidi

     Amerikining yardemçi dölet işliri başlliği PAULA.DESUTTER Amerka-Xitay iqtisadi we bixeterlik mesillirini,tekşürüş we teptiş qiliş kommutitining yéqinqi bir yiğinida, Xitay dairilirining qoral-yaraq export mesilisige qarta qanunlarğa sel qarap, boşang pzitsiyae tutup,Xitay şirketlirining dawamliq qanunsiz başqurilidiğan bomba export qilişiğa yol qoydi dep eyiplidi.
Amerika-Xitay iqtisadi we bixeterlikmesillirini tekşürüş tetqiq qiliş kommutiti 2000-yili 10-ayning 30-küni qurulğan. Bu komititningwezipsisi Xitay-Amerika soda alaqisidiki, Amekining dölet bixeterlikige munasiwetlik mesililerni tekşürüş we teptiş qiliş.
bu kommutitning élan qilğan axparatihga qariğanda ikki kün burun ötküzülgen buyiğinda, asasliği Xitayning qoral-yaraq kengeytiş siyasiti we qilmişi bahalanğan bolup, Xitayning çong kölemlik qirğuçi qorallarğa munasiwetlik matiryallarni térorliqni qolliğan döletlerge satqanliqi esletmisini bahalaş. Xitayning yéqinda, yéngidin qarar qilğan qoral-yaraq export tizginleş çarisining qançilik ünümi barliğini bahalaş, şundaqla Xitayning nöwettiki Şimali Koroye mesiliside oynaydiğan rolini bahalaş qatarliqlarni öz içige alidu.
Köp tereplerning axparatiğa asaslanğanda, Amerka dölet işliri kommititining tekşürüş we nazaret kiliş işliriğa mesul yardemçi başlihgi DESUTTER bu qétimqi yiğinda, Beijing qoral- yaraqlarning kéngiyişini tizginleş mesiliside, Washington teliwi boyiçe iş qilmiğanliğini körsutup ötti.U mundaq dede,Amerika bir qisim Xitay şirketliri we şehislirining dawamliq qoral-yaraqlarni kengeytiş herketlirini élip bériwatqanliğini kördi, lékin Xitay dairlirining qoral yaraqlarning kéngiyişge karşi belgilimilerge asasen yürgüzgen qanuniy herketliri nahayiti az boldi. Bu Amerkining diqqitini qozğidi.
DESUTTER buqararni körsetti, Xitay dölet çégrisida qet'i konturol qilmiğan. Şuning bilen testiqleştin ötmigen qorallar "hiékim tuymiğan" ehwal astida dölet sirtğa élip çiqip kétilgen. U yene, Xitay çoqum bir tekşürüş orgini qurup export taawarlirining heqiqeten import qilğuçi döletke yitip baridiğanliği, eksiçe yirim yolda başqa yerlege kitip qalmaydiğanliğiğa kapaletlik qilişi kérek,didi.
Xitayning başqurilidiğan bomba satqan satmiğanliq mesilisi, Amerika-Xitay munasiwitide yéqinqi yillarda talaş tartiş qiliniwatqan qizziq nuqtilarning birsi. Amerika terep alla qaçan qanunsiz qilmişliri bilen tekrar eyiplengen Xitay şirketlirige qarita jaza yürgüzdi. Téxi ötken ayning béşidila BUSH dairiliri Xitay TAI WAN taşqi soda baş şirkitini öz içige alğan beş Xitay şirkiti bilen bir şimali Koriye şirkitini IRAN ğa himiyilik qoral-yaraq üsküniliri we tixnikisini satti dep eyipligen idi.
Ahparatlarğa asaslanğanda Amerika Merkizi Ahparat idarisining 4-ayda dölet mejilisige sunğan bir dokilatida mundaq diyilgen: Xitay şirketliri ötken yilning bişida Iran, Libiye we kiçik kölemde Şimali Koriyelerni başqurulidiğan bombiğa munasiwetlik, ikki hil işlitilidiğan qoral-yaraq zapçasliri we xam-eşyaliri bilen teminligen.
Beijing terep başqurulidiğan bomba export qilişni tizginleş mesilisi jehette boşangliq qilğinini her daim iqrar qilmay keldi.