26 - 27 - May Nürnberg’te Şerqiy Yawropadiki Azsanliq Milletler Konpirensi Ötküzüldi

Yawropa parlementi azsanliq milletler kommussiyoni terpidin ötküzülgen konfirenke Şerqiy Yawropadiki azsanliq milletlerdin Tatar, Noğay, Qaraçay we Rosiye Pederassiyonidiki azsanliq milletler wekilliri qatnaşti.
Konfirenste asasi jehettin Qirim Tatarliri mesilisi otturğa qoyuldi.
Hemmige melum Jallat Stalin Qirim Tatarlirini 1944 - yili Sibriyege sürgün qilğan idi.
1990 – yildin kéyin Sabiq Rusiyening parçilinişi bilen Qirim Tatarliri Sibriyedin esli öz yurtliri bolğan Qirimğa öz imkanliri bilen bir - birlep qaytişqa başlidi. Qirim hazir Ukrayin tewelikide bolup, Qirim Tatarliri öz wetenlirige kélip yerlişişi asanğa tohtimidi. Stalin terpidin sürgün qilinğan bu millet qayta öz yurtliriğa kélip yerlişiş jeryanida köpligen qiyinçiliqlarğa duçkeldi. Qirim Tatarlirining öy - makanliri allaqaçan Ruslarğa bériwétilgen bolup, ular deslepki qedemde çadirlarda yaşidi. Uningdin kéyin asta asta birdin yerimdin öy – jay sétiwélip esli yurtliriğa yerlişişke başlidi.

Qirim Tatar mejlis reisi Mustefa Jemiloğlining bildürüşiçe hazir Sibriye we Rosiyening başqa jumhuriyetliridin öz weteninige qaytip Qirimğa yerleşken Tatarlarning sani 260 mingğa yetken.
Konfirenste öz milliy mesilirini otturğa qoyğan Qirim Tatarliri milli mejlis reisi Mustefa Jemil oğli: “Biz wetinimizge qayttuq peqet bizning heq hoquqlirimizni qoğdaydiğan qanunlar hazirğiçe Ukrayin parlamentide qobul qilinmidi. Biz téxiğçe öz wetinimizde azsanliq halette yaşawatimiz. Ukrayin bilen zémin mesilimizbar, ana tilimizda yéerlik mektep yoq, TV we Radio yoq, men buningğa ohşiğan konfirenslerde Qirim Tatrlirining yuqurqidek mesillirini oturğa qoyup, Yawropadiki döletler we helqara teşkilatlarning Qirim Tatarlirining mesilisige yéqindin yardem bérişini umid qilimen” didi.

Bu yiğinğa Şerqiy Türkistan information merkizining reisi Abduljelil Qaraqaş efendimu qatnaşti. Yiğin jeryanida herqaysi döletlerdin kelgen wekillerning we némis Proppisurlarning Uygur mesilisige qizziqişi bilen Yawropa milletler birliki pedrasiyoni mes'ulliridin Poroppisor Rudolf Gmlich’ning teklipige asasen Abduljelil Qaraqaş yiğin ehlige Xitay hökümitining nöwette Uygurlarğa qarita élip bériwatqan til – yéziq, medeni – muaarip we diniy sahede yoqutuş harektirlik téroristik siyasitini we yérim esirdin béri Xitay hökümitining Şerqiy Türkistanğa işkir Xıtaydin köplep Xitay köçmenliri yötkep çiqip, bu zéminning heqiqi igisi bolğan Uygurlarni öz yurtlirida azsanliq halitige çürüp asimlatsiye qiliş arqiliq Uygurlarni tüp – yiltizidin yoq qiliştek yawuz siyasetni yürgüziwatqanliqini qattiq eyiplidi arqidinla, “Uygurlar we Uygurlarning Wetini Sherqiy Türkistan” namliq Nemisçe we Türkçe bültenni konfirensge qatnişiwatqan barliq köpçülükke tarqatti.