Sehiye we Dölet Çégrasi

Dunya _ Insanlarning ortaq ailisi, bu ailide herqandaq insanlarning yaşaş, mihnet qiliş, hayatini dehle- teruzsiz dawamlaşturuş heqqi bar. Bu bir eqelli qaide pirinsip. lékin 3 - dunya ellirige mensup, qalaq, mustemlikiçi döletler, öz menpetlirini közlep, mustemlikisi astidiki millet we helqini insani heq- hoquqlardin mehrum qilip keldi we ularning hayati bilen oynaşti.
Jümlidin Xitay tajawuzçiliri millitimizni insan ornida körmidi. Dölet çégrasini mustehkem itip, sirtqi ellerdin Uygurlarni pütünley ayrip, huddi haywanatlar bağçisidiki yawayi haywanlarni qepezke solap tebi'i muhittin mehrum qilğandek, Uyğur millitinimu insaniyetke mensup bolğan ortaq ailidiki ornidin tamamen mehrum qildi.

Nöwete eng hewplik we jiddi tarqiliwatqan "SARS" yuqumluq késili, Şerqiy Jenubi Asiyada éğir wehime peyda qilmaqta. Bolupmu Xitay teweside nahayiti tézlik bilen jan almaqta. Bu heqte kündilik melumat dunya ahbaratlirida udulluq bayan qilinmaqta. Bu késel wetinimiz Uygurıstan ( XUAR) dimu héli burunla jan élişqa başliğanliği téhi dunya ahbaratida orun alaliğini yoq! Xitay ölkiliride kündilik melumatla emes, saetlik melumatmu jiddi körsitilmekte we bu kesel bilen ölgen we yuqumlanğan herbir Xitayning omumi ehwali Xitay ahbarat saheside eynen élan qilinmaqta.

Melumatlarğa qariğanda hazir Uygurıstanning ( XUAR) merkizi Ürümçi şehride "SARS" bilen yuqumlunup ölgenlerning sani héli köp iken. Bu késel bilen yuqumliniwatqanlar asasen Ürümçi şehridiki ali mekteplerdiki situdentler bolup, millitimizge bek éğir hewp élip kelmekte. Çünki yilliq daramet sommisi 80 dollarğimu yetmeydiğan Uygur ahalisining ali mekteptiki balliri üçün ( oquş heqqi we oquğuçilar turmuşi üçün) Zhungguo bankisiğa aldin neq tapşuridiğan yilliq pul ( 5.000 som bolup) 500 dollar qimmitidin yuquri. Endi herbir keselning dohturğha élinip, dawalinişi üçün, késel ehwali yinik bolğanda 5.000 som neq pul tapşurişi kérek. eger aldin tapşuridiğan puli yoqlar, dohturhana busuğisida jan talişip ölüşke mehkum! Éger "SARS " késili Uygur situdentlirida omumlaşsa, millitimiz ikki qat "SARS" ning iskenjiside nahayiti tizla ölup kétidu.
Bu keselning Uygurıstanda jan éliwatqanliğini Xitay nime üçün dunya ahbaratidin yuşurun tutidu? Bu késel munasiwti arqiliq Uyğur milliti dunyaning siyasi küntertiwige çiqip qilişidin Xitay qorqmaqta.

Amerika we demokratik ğerp ellirining şuningdek BDT kişilik hoquq bayannamisining muhim pirinsiplirining biri insan heqliri bolup, bu hoquq dölet çégrasini tonimaydiğanliği oçuq bayan qilinğan. Insan hoquqidiki qoğdilidiğan eng mohim amillardin biri tensalametlik we sağlam hayattur. Démokratik eller nöwettiki "SARS" késili bilen öliwatqan Uygurlarni qutquzişi üçün, Xitayning dölet çégrasini éçişqa heriket qilişi kérek.
Men çet'ellerdiki barliq teşkilatlirimizdin şuni telep qilimenki, dunya sehiye teşkilatliriğa, heter astidiki milletlerni qoğdaş teşkilatliriğa, BDT kişilik hoquq kometetiğa bu heqte jiddi murajiat sunişliri kerek. Bolmisa "demokratik ğerp elliri" bilen birlikte" çet'eldiki siyasi teşkilat"lirimiz helqimizning işençisidin ayrilip qalidu!

21-04-03

Asiyem Fida Germayine -München