EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

Sherqiy Türkistangha Musteqilliq, Erkinlik We Démokratiye !

MAUZULAR:

 

SHERQIY TÜRKISTAN

 

DINIY SAHIPEI

 

TARIH SAHIPISI

 

KISHILIK HOQUQ

 

EDEBIYAT SAHIPISI 

 

ETIC DOKLATI

 

OSMURLER SAHIPISI

 

REAL MEDIA FILIMLER 

 

UYGUR TESHKILATLIRI 

 

ALAQE ADRISI

 

HAWARAYI 

 

ARHIP KÖRÜNÜSHLE

 

PIKIR DEPTIRI

 

DUAT ARHIBI 

 

MUHIM LINKLER  

 

    Dunya Uygur Ahbarat Tori 2003     

               | |   Sherqiy Türkistan  | |  Zhongo - Taiwen  | |  Helq'ara   | |               

2003 yili 2 - ayning 04  - küni

 Xitay Hökümiti Şerqiy Türkistanda Omimiyuzluk Tutqun Qilişni Başlidi

 
     

Sürette:   1997 - yili 5 - Fewral Ğulja weqesining asasi başlamçiliridin biri bolğan  Abduhelil Abdumejit Hitay zalimliri terpidin 200 - yili 17 - oktebir küni Ilı Oblast Chapchal nahyesidiki suturmisada 3 - yil qiynaş bilen öltürülgen

Sürette:   1997 - yili 5 - Fewral Ğulja weqesining asasi başlamçiliridin biri bolğan Ibarahim Ismail Ğulja Otturasot mehkimiside

Bu sot heqiidiki filmni buyerdin köreleysiz 

Ğuljida Keng Kölemlik Tutqun Başlandi

1997-yili 2-ayning 5-küni Ğuljida yüz bergen Ili inqilabining 6 yilliq xatire küni yetip kelişi bilen, ğaljirlaşqan Xitay hökümiti Ğulja oblasti boyiçe keng kölemlik tutqunni başliwetti.

Buyil 1-ayning 30-künidin 2-ayning 4-künigiçe Wetinimizning Ğulja şehridila 250 bigunah Uygur yaşni gumanliq dep herhil töhmetler bilen Xitay saqçiliri qolğa aldi. 5-fewral weqesining yéqinlişişi bilen ğaljirlaşqan Xitay hökümiti Ğulja oblasti boyiçe herbi halet élan qilip, pütün koçilarda Xitay qoralliq qisim we jama’et xewpsizligi sahçiliri, dolet bixeterlik idarisining apşarkiliri birlikte koça çarlaxni başliwetken hemde keçiliri mehellilerde bigunah yaşlarni qolğa eliş qilmişliri ewjige çiqqan. Xitay hökümiti bu qétimqi 5-fewral weqesining 6 yilliq xatire küni mezgilde Ğulja oblastida tajawuzçi Xitaylarğa qarşi heriketlerning yüz bérip qelişidin qattiq alaqzade bolup, pütün Ğulja oblastida herbir ademning öz iş ornida çing turuşi kéreklikini, qanun xadimlirining çağan mezgilining aldi keynide ammiwi sorunlarğa amal bar barmasliqini, barğan halettimu qoral élip barmasliqni telewizorda alahide uqturuş qilğan. Hemde Ğulja oblastida herbi halet yürgüzgen.

Bu qétimqi tutqunda 1997-yili 5-fewral weqesige qatnaşqan hemde şuning’ğa çétilğan herqandaq Uygur yaşni şertsiz qolğa alğan.
Bu qétimqi tutqun qiliş herikiti dawamlaşmaqta. Xitaylarning çağinida Xitaylarğa bayram, Uygurlarğa matem başlan’ğan bolup, Islam dunyasidiki, jümlidin Şerqiy Türkistandiki Uygur musulmanlarning Qurban héyti Xitayning zulmi, basturuşi astida kütiwéliş aldida turmaqta.

Ğuljada yuz bergen 5-Fewral inqilabidin béri qanxor Xitay hökümiti Ili oblastida jem’i 1500 qétim çong-kiçik sot yiğinlirini açqan bolup, 60 mingdin artuq Uygurğa jaza höküm qildi. Buning içide 51 ming Uygur siyasi jinayetçi qalpiqi bilen qolğa elindi, Ibrahim Ismayil, Abduxelil Abdumejit, Abdumejit Ablimit qatarliq 8000 din artuq Uygur aşkara we yoşurun öltürüldi. 11mingdin artuq qérindişimiz muddetsiz qamaq jazasiğa höküm qilindi, 14 mingdin artuq qérindişimiz 10 yilliqtin 20 yilliqqiçe muddetlik qamaq jazasiğa höküm qilindi, 10 mingdin artuq qérindişimiz 1 yilliqtin 10 yilliqqiçe qamaq jazasiğa höküm qilindi, çékidin aşqan Xitay tajawuzçiliri Uygurlarning qénini içmekte, türmilerde Uygurlarni insan qélipidin çiqqan faşistik usullar bilen qiynimaqta. 1997-yili5 -, 6 -, 7 - fewral künliri Ğulja şehride 400 din artuq Uygurni qolğa alğan bolup, ularning içide erlermu, ayallarmu bar idi, yuz neççe Uygurni bir çong zalğa qamap, kiyimlirini saldurup qipyalingaç haletke keltürüp, üsti béşiğa soğuq su sépip, qehritan soğuqta wehşi qiyniğan, nex meydandila neççe on oğul-qizlirimiz azap içide şehit bolğan.

Dunyada Uygurlardek éğir zulum we qirğinçiliqta qalğan millet bolmisa kerek. Biz Xitay zalimliriğa bolğan eşeddiy düşmen köz qarişimizni küçeytip, ortaq nişan üçün hemkarlişip, tajawuzçi Xitay hökümiti we ahalisige ejellik zerbilerni bérip we ularni qoğlap çiqirip, wetinimizni, xelqimizni zulumdin qutuldurup, musteqilliq we hörluk üçün jan tikip küreş qilmisaq bolmaydiğan halet şekillendi. Bir wilayette 8000 qérindişimizni wehşiyane qiynap öltürgen qanxor zalimlardin qisas almisaq we bu apetlerni tazilimisaq bolmaydiğan haletke yetti!

Şerqiy Türkistan Information Merkizi
 


© Uygur.Org  04/02/2003 15:50   A. Qaraqaş