Xitay mesililiri
Mutehesisliri Türkiyening Şerqiy Türkistan Mesilisini Siyasilaşturuşni
Halimaydiğanliqini Bilduruşti

(Merkizi ahbarat
aginitliqi muhbiri Gaoçiwenşinning 9—yanwar Ankaradin bergen hewiri)
ATürkiyediki Xtay mesililiri mutehesislirining bilduruşiçe, Türkiyening
hakimiyet beşidiki partiyesining reisi Erdoğan Xitay dairlirining tekliwige
asasen 14- yanwardin 17 - yanwarğiçe Xitayni ziyaret qilmaqçi, uning asasi
meqsidi, ikki terepning soda alaqilirini küçeytiş, biraq u , Xitay
dairlirining ikki dölet otturisidiki eng nazuk mesile bolğan Şerqiy
Türkistandiki Uygur milliti mesilisini siyasi kozur qiliwilişni halimaydu .
Türkiyediki yawru-asiya sitiratigiye tetqiqat merkizi şerqi asiya bölumining
pişqedem tetqiqatçisi Erkin bügün merkizi ahbarat aginitliqining muhbiriğa
mundaq didi :” Türkiyediki musulmanlar partiyesi bolğan [Adalet we
Tereqqiyat ] partiyesi ötken yili noyabirdiki parlamenit saylimida ğelbige
érişip, hakimiyet béşiğa çiqqandin buyan, çeteller bilen bolğan munasiwetni
rawajlanduruşta, Yawrupa Ittipaqini asasi nişan qildi, Türkiyening Yawrupa
Ittipaqiğa eza boluşi mesilisining tézrek hel boluşi üçün, bu partiye siyasi,
ijtimai we insan heqliri qatarliq jehetlerde zor tirişçanliq körsetmekte, az
sanliq milletlerning menpeetlirini qoğdaş mesilisimu Yawrupa Ittipaqiğa
kiriştiki teleplerning birsi.
Nöwette Ottura Asiya döletliride ziyarette boluwatqan [Adalet we Tereqqiyat
] partiyesining reisi Erdoğan buningdin burun Yawrupa Ittipaqiğa eza 15
dölet we Amerikida ziyarette bolğan idi . Bu partiyening mesul erbaplirining
bildürüşiçe, kiler hepte boludiğan Xitay ziyariti, Erdoğanning bir aydin
buyan dawam qiliwatqan ziyaretlirining ahirqi békiti iken. Partiyening
muawin reisi, baş minister Gül bolsa, ötken hepte we bu hepte Türkiyege
hoşna bolğan ottura şeriq döletliride ziyarette boluwatidu .”
Erkin mundaq didi: „Erdoğan bejinde ziyarette bolğan mezgilde , Xitay
dairlirining ikki dölet otturisidiki eng sezgur mesile bolğan Şerqi
Türkistandiki Uygur millitining öz teqdirini özi belguleş mesilisini qayta
otturiğa qoyuşi, şundaqla hemkarlişip térorizimğa qarşi turuş digenni bahane
qilip, Türkiye hökümitidin Türkiyediki Uygurlarning musteqilliq
teşkilatliriğa bolğan bésimni küçeytişni telep qilişi muqerer, biraq siyasi,
ijtimai we insan hoqoqi qatarliq jehetlerde Yawrupa birliki bilen bolğan
birdeklikni emelge aşuruş yolida tirişçanliq körsütiwatqan Türkiye
hökümitining Şerqiy Türkistandiki Uygurlar mesiliside Xitay dairliri bilen
hemkarlişiş ihtimali yoq diyerlik. Yawrupa Ittipaqi döletliri Şerqiy
Türkistandiki Uygur millitining musteqilliq herkitige umomiyüzlük halda
izçil hésdaşliq qilip kéliwatidu, çet ellerde sergerdan bolup yürgen
Uygurlarning musteqilliq teşkilatliridin biri bolğan [Şerqi Türkistan Milli
Qurulteyi ] ötken yili “3—qétimliq qurultay” ni Yawrupa parlaminti binasida
ötküzüşke muweppeq boldi, şundaqla Yawrupa parlamintining köpligen ezaliri
şu qétimqi qurultayğa qatnişip, Uygurlarni qollaydiğanliqlirini bilduruşti”
Erkin mundaq didi : „ Erdoğanning bu qétimqi Xitay ziyariti asasen, Xitay
bilen bolğan soda alaqilirini küçeytiş arqiliq Türkiye iqtisadini
güllendürüşni meqset qilğan, çünki ikki terepnng soda kölimi ançe çong emes,
uning üstige Türkiye Xitay bilen bolğan soda munasiwitide éğir derijidiki
tetur balanis halitide turiwatidu, gerçe ikki terepning yuqiri derijilik
emeldarlirining öz-ara ziyariti heli qoyuq bolsimu, emma ikki döletning
emeli sodisidiki tetur balanis mesilisi köp yillardin buyan hel bolmay
kéliwatqan mesililerning biri .“
Xitayçidin Hantengri terjimisi
|