Zhongguo Tehditi?
„New York
Waqit Geziti“: Nicholas D. Kristof, 2003-yili 20-dekabir “ New York Waqit
Geziti ” de élan qilğan “Zhongguo Tehditi” digen maqalisida munularni
körsetken: özining ensirewatqini Zhongguoning yadroluq qorali yaki uning
başqa dölet zéminiğa tajawuz qilalaydiğan herbi quwwiti bolmastin, belki
Zhongguo hökümitining yaşlarğa singdüriwatqan, kündin-künge éşiwatqan
milletçilik keypiyatidur.
Maqalida munular körsitilgen, 1999-yili Amerika Yugislawiyediki Zhongguo
elçixanisini bombardiman qilğanda, ğezeplengen Zhongguoliqlar Amerikining
Beijindiki elçixanisiğa hujum qildi; 11-sentebir térorliq weqesi bolğanda,
xoşalliqta hayajinini basalmiğan maqalilar internetni qaplidi. Amerikiliqlar
bulardin biraz agahlanduruşlarğa ige boldi. Zhongguoluqlarning Yaponliqlarğa
tutqan pozitsiyesidin, qarğularçe qilğan wetenperwerligidin jemiyet
qalaymiqançiliğining kélip çiqidiğanliğini éniq köriwiliş mümkin. Aptor
birneççe ay burunqi bir xewerni missal keltürgen yeni bir top Yaponliq
sodiger Zhu Hai'de kolliktip pahişiwazliq qilip, pütkül Zhongguoliqlarning
ğezep-nepritini qozğiğan. Lékin Zhongguoda mingliğan, onmingliğan pahişe
ayallar oçuq-aşkare jinsiyet mulazimiti bilen şuğullinidu. Aptor ötken yili
özining Zhu Hai'diki waqtida, bir top pahişe qizlarning özi yatqan
méhmanxanidiki öyning işigini urğanliğini, özining qorqup kitip
möküniwalğanliğini sözligen. Aptorning qarişiçe üzliksiz kötirliwatqan milli
keypiyat, Zhongguoliqlarning weqelerge höküm qiliş we siyaset belgileş
iqtidarini burmiliwetken. Milli keypiyat xelqaraliq toqunuşlarda hökümetning
qattiq pozitsiyesini keltürip çiqiridu, bulupmu Tai Wan mesilside, bir
yéngiliş siyaset bir meydan Amerika bilen bolğan uruşni keltürip çiqiridu.
Aptorning qarişiçe Zhongguo hökümiti milli keypiyatni bir yipişturğuçi madda
ornida yeni, pütkül idelogiye yoqalğan waqitta, Zhongguoliqlarni çaplaşturup
birleştürmekçi. Ular toxtimay 20-esirning 30-yilliridiki Yaponliqlarning
milletçiligini eyiplewatidu, emilyette Zhongguoliqlarning milletçiligi şu
zamandiki Yaponliqlardin kam emes. 20-esirning 30-yilliridiki Yapon bilen
Germaniyedin irişken aççiq sawaq şu boldiki, rehimsiz milletçilik dunyaning
bixeterligige üçün heqiqi tehdit, bu mesilini, Amerika we başqa döletler
HuJingTaoğa toxtimay tekitlep turişi kerek. Xoşallinarliq iş şuki yiraqni
köreleydiğan bir qisim Zhongguo ziyaliliri Zhongguoning “ziyankeşlikke
uçruğuçi pisxikisini” özgertişini murajet qildi. Ular, buni Zhongguoning
boluşiğa tégişlik, yer şari rehbiri buluşqa ğelibilik mengiş yolidiki eng
çong tosalğu dep qariğan.
Boxun xewiri, Alimjan terjimisi
2003-yili 27-dekabir
|