Atağliq Uygur Şairi Dolqun Yasin (Uçqun) Nobil Mukapatining Altun Yultuzluq Médaliğa Érişti

2003 - yili 10 - ayning 11- küni Qazaqistan’ning jenubi paytexti Almata şehridiki Abdulla Ehmetoğli namidiki Uygur ottura mektipide, Uygur xelq’ning talantliq şairi, pişqedem jornalisti Dolqun Yasin’ning 65 yilliq tewelluti hem ijadiyitining 50 yilliqiğa béğişlanğan, edbiy kéçe bolup ötti. Bu edebiy kéçige wesile bolğan 21-esir tarixi ehmiyetlik éçiliş, Dolqun Yasin (Uçqun)ğa xelq’aradiki eng imtiyazliq hem çong mukapat NOBIL mukapatining altun médali bérildi.
NOBIL mukapatining tesis qilinğanliğihga 100 yil tolişi munasibiti bilen çiqirilğan bu altun médal, dunyadiki eng talantliq ijatkarlarğa, alimlarğa, dölet erbapliriğa, atağliq şairlarğa bérilidu.
Bunungdin 5 yil ilgiri, Dolqun Yasin weten xelqimiz hem köp milletlik Qzaqistan dewlitining edebiyat sahaside körsetken töhpisi üçün Amreka Kalforniye şitatidiki xelq’ara akadimiyining akadimiklik ünwaniğa érişken idi.
Bügün akadimik şairimizning yenimu bir pelle örlep, xelq’araliq NOBIL mukapatining altun yultuzluq médaliğa érişkenligi, yalğuz uningla şan-şeripi bolup qalmastin, uni terbiyilep wayiğa yetküzgen söyümlük millitimizning şan-şeripidur. Bu bolupmu hazirqi waqitta beziler teripidin sün'i rewişte oydurlup çiqirilip, millitimizni “térorist” digen betnam bilen haqaretlep jazalawatqanda, xelq’ara jamaetçilikning Uygur perzanti Dolqun Yasinğa, mundaq xelq’araliq zor ataq-abroyni bérişi, Uygur xelqining hayatidiki intayin çong tarixi weqe hésaplinidu.
Akdimik şairimiz Dolqun Yasin weten xelqiy üçün on-onlap dastanlar, minglap her xil hejimdiki maqale eserler yazğan yétük, atağliq lirik şair hem pişqedem ediptur. Akadimik şair özining 50 yilliq ijadiyitide jemiyetning hemme sahelirini öz içige alğan sapaliq nurğun eserlerni yazdi. Eserler mezmunining bayliği, şeklining xilmu-xil ikenligi, rengdarliği, uningda ekis étilgen pelesepewi pikir we ixçam mezmunlirining çongqurliği, tilining oynaq-jezbidarliği, uningda yangriğan qayğu mung-zar, qaynaq hissiyatlar hem Uygur xelq éğiz edebiyatining qoyuq puraqliri kitapxanni özige alahide jelip qilip turidu. Qisqisi DolqunYasin hazirqi zaman Uygur şéiriyitide özige xas uslup yaritip, dang çiqarğan edibiyatimizda alahide orni bar dangliq şairimizdur.
NOBIL altun médalini tapşuruwiliş yiğiniğa kelgen wekiller ömigi’ning terkiwide: Ottura Asiya’ni systimilik tetqiq qiliş akadimiyisining reisi, tarix penliri dokturi, pelsepe penliri dokturi, Proffisor Rustan Rahman'aliyip we bu akdimiyining muawin reisi, Proffisor Péktishun qatarliqlar bar. Edebiy kéçilikte sözge çiqqanlar arsida oqutquçi -oquğuçlar, yazğuçi-şairlar, jamaet wekilliri akadimik şairning körsetken xizmetlirini alahide bahalap uning buningdin kéyinki ijadiyitige zor muwapiqiyetler tilidi. İkki yérim saet dawamlaşqan edebiy kéçilikte, şairning şéirliri, mektep edibiyat-senet guruppisining we Uygur tiyatiri ertislirining orunlişida, yiğin ehlige her hil nomirlar körsitildi.
Şair Dolqun Yasin bilen 50 yildin buyan yéqin dost bolup, her-xil sergüzeştilerde birge bolğan muşu setirlerning muellipi Ehmet Igemberdi, şair dostiğa béğişliğan şéirni munu koblit bilen axirlaşturdi:

Okyyan atlap élip keldim, ötken yaşliq téngini,
şu ömrimiz béğida qayta külsun new bahar.
Séning küyüng sadaying el arzusi armini,
qérimaydu ebetke éli söygen ijatkar.

Ahmet Igemberdi
2001-yili 11-öktebir, Almata

******************.

Dolqun’ğa

Ésimda bar téxiçe güzel buğda boyida,
sinipdaş bop yaşliqta ötti ejep bir zaman.
Weten derdi, el méhri her birimiz oyida,
lékin teğdir ayridi bizler kettuq her taman.

Otqa kirsek teng kirduq, sadiq daiman,
güzel enhar boyida bergen qutluq qesemge.
Deşt-çöllerge palanduq, erş'ke yetti ah-piğan,
héç umidsiz bolmiduq bassa tağdek elemler.

Bexting ongken, tağ atlap, yana alding qelemni,
qelimingde küyliding el derdini ğémini.
Dangqing ketti alemge, ijadingdin el razi,
“apirin” dep qutlaydu sendek merdan oğlini.

Yana bügün köruştuq alatawning bağrida,
atmişbeşlik toyungğa nesip boldi bu purset.
Ijadimdin gul tizdim yurt jamaet aldida,
töttum dostum soğamni, menisi zor, qobul et!.

Bu soğamda mujessem çin dosluqning qamusi,
yérim esir ötkili-dawanlarni mat qilğan.
Bu qamusta bir meslek elning derdi, namusi,
duşmen yiğlap dost külüp, he biznimu şat qilğan.

Okyan atlap ép keldim, ötken yaşliq téngini,
şu ömrimiz béğida qayta külsun new bahar.
Séning küyüng-sadaying el arzusi armini,
qérimaydu ebetke éli söygen ijatkar.

Ehmet Igemberdi
2003-yili 6-öktebir, Almata.