Şerqiy Türkistanda Xitay Hökümiti Ahbarat We Edebiyat Saheside Aq Térorluq Siyasitini Küçeytmekte

Bultur tembur weqesi yüz bergendin kéyin Zhongguo hökumitining Şerqiy Türkistandiki aq térorluq hökümranliqi barğansiri küçiyip, ijtimai pen sahesidiki, bolupmu teşwiqat, edebiyat sahesidiki basturuşi küçeydi. Xitay hökümiti Uygurçe gezit -jornallarğa bolğan teqip we nazaretni küçeytip qatmu qat tekşürgüçilerni yolğa qoydi. Ilgiri ular özliri teyinligen, nurğun siyasi sinaqlardin ötken muherrirlerni birçetke qarip qoyup bügün ularğimu işenç qilmay baş muherrirlerdin üstün türidiğan yoşurun nazaretçilerni orunlaşturdi. Her birparçe maqale, herbir parçe hewer ularning nazaritisiz élan qilinmaydu. Edebiy eserlermu buningdin mustesna emes. 

Yéqinda yüz bergen yene bir weqe kişilerning bu heqtiki endişisini téhimu küçeyyti, tonulğan yaş Uygur şair, yazğuçi Abdulehed Abdureşit Berki bu yil aptonum rayunluq edebiyat senetçiler birleşmisi teripidin neşir qilinidiğan < miras> jornilining 2003 yilliq 1-sanida élan qilinğan <çekidin aşurwétiş we sel qaraş > digen maqalisi tüpeylidin birneççe ay tekşürülüp yéqinda ders ötuş hoquqidin élip taşlandi we herkiti teqip astiğa élindi. Uning asasliq <jinayetliri> hökümetning ali mekteplerning tilini Xenzuçilaşturuşqa qarşi turuş we hökümetning yéqindin buyan yürğüziwatqan Uygurlarning milliy medeniyet we tilini yoqutuşni mexset qilğan aq térorluq siyasetlirini tenqid qilğanliqi bolğan.   

Belki bu qétimqi weqe Uygur ziyaliliriğa yürgüzülgen basturuş siyasitining tunji qedimi bolup qélişi mumkin. Bultur ular del muşu seweptin Beijingdiki merkizi milletler unversitinining oqutquçisi muawin propisor Abdurup Polat Teklimakanining şu heqtiki bir  parçe maqalisini uzaq mezgilgiçe tekşürgen hetta şu maqalini élan qilğan Shinjiang medeniyiniti jornilini neşir qiliştin birneççe ay toxtitip qoyğan idi. Abdulehed Abdurişit Berkining jazalinişi hökümetning bu heqete çong bir suiqestlerni pilanliwatqanliqining ispati. 

Uygur edipliri bu weqege nisbeten kalining beşiğa kelğen kün muzayning beşiğimu kélidu dep uh tartişmakta. 

Yahoo guruppisidin élindi