1999 – yili 30 april " Uçqun Geziti" hewiri

Hitay Tashqi Sodida Amerikini Aldap Ketti.

Hitayçe "Yawropa Geziti" ning bu yil 4 – ayning 23 – künidiki hewirige asaslanghanda, bu yil kirgendin buyan Amerikining Hitay bilen qilghan tashqi sodisida körülgen qizil reqem tarihtin buyanqi eng yuquri sewiyege yetken.

Amerika soda ministirlikining sanliq melumatlirigha asaslanghanda, bu yilning desleipki ikki éyida, Amerikining Hitaygha qilghan ékisport miqdari ötken yilning ohashash mezgilidikidin 24% töwenlep ketken, del buning eksiçe, Amerikining Hitaydin import qilghan mehsulatlarning miqdari ashqan. Yeni Hitay hökümiti Amerikigha qarighanda 19 milyart 400 milyon dollarliq malni artuq ékisport qiliwalghan. Bu munasiwet bilen Amerika soda ministiri Daywiy bayanat elan qilip, Hitaygha étiraz bildürdi hemde Hitay hökümitidin derhal özlirining towar we mulazimet bazarlirini Amerikigha éçiwetishni telep qildi.

Hitayda Qérilarning Nisbiti Shiddet Bilen Ashmaqta.

"Shingdaw" gezitining hewirige qarighanda, mushu ayningi 22 – küni "Hitay Pilanliq Tughut Komuteti" ning muawin mudiri, Hitayda yashanghan kishilerning sanining barghansiri éship ketiwatqanliqini we buning Hitaygha nahayiti eghir besim peyda qiliwatqanliqini bayan qilghan. Hitay hökümitining mölçerlishiçe, 2000 – yilgha barghanda Hitayda 60 yashtin yuquri kishilerning omumi sani 130 milyongha yétidiken. Eger Hitay hökümiti nopusining éshishini qattiq kontrol qilsa, kelgüsi 20 yil içide Hitayning omumi noposi yene 300 milyon köpiyidiken. Hitay hökümiti, yashanghanlarning nisbitining éshishigha egiship yéqin kelgüside Hitayning nahayiti eghir iqtisadi we ijtimai besimgha uçraydighanliqidin qattiq endishe qilmaqta.

Hitayning Nato Herikitige Qarshi Çiqishning Arqa Körünüshi.

Shiwitsiyening eng çong gezitlirining biri bolghan "Shiwitsiye Künlük Geziti" ning bu yil 4 – ayning 16 – künidiki sanida. "Natoning Yuguslawiyige qarita élip barghan bombardimisani, kommunistik Hitaygha nisbeten bir agahlandurushtin ibaret ” digen Serlew hede bir parçe maqale elan qildi. Maqalida mundaq diyilidu: ”Hitayning Nato herikitige qarshi çiqishi, uning Yuguslawiyege köngül bölgenlikidin bolmastin, belki kelgüside Amerikining Hitaygha qarshi mushundaq bir herbi heriket élip berishidin qattiq endishe qilmaqta. Belki kelr qétim amerika Teywen we Tibettimu bu qétimqi Nato herikitige ohshash bir heriket élip berishi mumkin ”.

Bu maqalida yene, Hitayning tashqi dunyada Natoning Kosowa herikitige qattiq qarshi çiqish bilen birge, içki qisimida Hitay puhralirigha qarita Natogha qarshi küçlük teshwiqat élip beriwatqanliqi, Hitayning bezi gezitliride Amerikining pirezdinti Kelintunning Getlirgha ohshitip sizilghan hejiwi resimlirining bésilghanliqi we Yuguslawiyining pirezdenti Milosowiçning milliy qehriman süpitide kökke kötürülgenliki bayan qilindi.

Bu maqalida yene, Nato herikitidin kéyin, kelgüside mushundaq bir heriketning çoqum özlirining beshigha kelidighanliqini sezgen Hitay hökümitining, nöwette jiddi türde hawa mudapiye sestimisini küçeytishning koyigha çüshkenliki qeyt qilindi.

Ju Rongji Kanada Ziyaritide Teywenlik Musteqilçilarning Naraziliqigha Uçuridi.

Öz Hewirimiz: bu yil 4 – ayning 20 – küni Kanadada resmi ziyarette boluwatqan Hitayning bash ministiri Jurong Ji, Kanadaning paytehti Monteriyalda Teywenning musteqilliqini telep qilidighan bir türküm namayishçilarning naraziliqigha duç keldi. Asasen Teywenning yerlik milletliridin terkip tapqan namayishçilar qoshuni Hitaygha qarshi shuar towlap, Hitay hökümitidin Teywenning musteqilliqini etrap qilishini telep qildi.

Shu küni Jurong Ji Kanadadiki bir qisim Hitay muhajirliri bilen çüshlük tamaqta birge bolghanda Teywen mesilisi heqqide tohtulup, Teywenning musteqilliqini terghip qilghanliq, ata – bowisigha asiyliq qilghanliqtur. Biz Teywen bilen ténçliq shekilde birlishishini ümid qilimiz, emma qoral küçi ishletmeymiz dep wede berelmeymiz didi.

2000 - Yili Hitayda Ishsizliq Nisbiti 25% ge Çiqidu.

"Beyjing Bahari" jornilining bu yil 5 – ayliq sanigha bésilghan bir hewerning mezmonigha asaslanghanda, Hitay ijtimai penler akademiyisining tetqiqqatshisi Madong Rüy kiler yilning ahirigha qeder Hitayda ishsizliq nisbitining 25% ge yétidighanliqini bayan qilghan. Hitay ijtimai penler akademiyisining mölçerlishiçe, Hitayning 2000 – yildiki 9 – besh yilliq pilani mezgilide, sheher – bazarlarda yéngidin köpüyidighan emgek küçi 54 milyongha yétidu, emma bu mezgil içide Hitay peqet 38 milyon kishining ish mesilisini hel qilalaydu. Qalghan 16 milyon kishi ishsiz qalidu. Nöwette Hitayda döwlet igilikidiki zawut – karihanilardin ishtin bushitilghanlarning omumi sani 16 milyundin artuq bolup, 2000 – yilgha barghanda bu reqem 30 milyongha yétip baridu. Hitayning yezilirida bolsa, 96 – yildin 2000 – yilghiçe bolghan besh yil içide yéngidin 210 milyon emgek küçi köpiyidu, emma Hitayda térilghu yer çeklik bolghaçqa, yézilar peqetla 80 milyon yéngi emgek küçini hezim qilalaydu, qalghan 130 milyon neper déhqan mejburi halda bashqa kesipke yüzlendürilidu. Bu ehwallarni közde tutqanda, 2000 – yili Hitayda omumi ishsizliq nisbiti 25% ge çiqidu.