Bush - Jiang Zemin Uçruşişi Harpisida Kişlik Hoquq Teşkilatliri Bushqa Bésim Işletti

     Hitayning ali rehbiri Jiang Zemin jüma küni Amrika prizidenti Bushning Teskas şitatidiki şehsi  firmisida Bush bilan yuquri darijelik söbet ötküzmakçi, halqararaliq kişlik hoqoq taşkilatliri Hitaydiki kişlik hoquq mesiliside Bushning Jiang Zeminğa bésim işlitip, bu masilini nezerdin saqit qiliwetmeslikke ündidi. 

     Hitay hökümiti taripiden “qanunsiz” dap çeklengen “Falung Gong” taşkilati özlirining birleşken döletler teşkilati arqiliq Jiang Zeminğa qarita harkat qollunup, Hitay hökümitining “Falung Gong” taşkilatini basturganlik jeniyéti üstidin erz qilğanliqini bildürüşti..

     Biraq tehlilçiler, Iraqqa qoral qollunuş mesiliside Bush Hitay hökümitining qollişiga érişişni, héq bolmiğanda Hitayning sukut qilip turişini umid qilidu. Bu qétimqi uçruşişta Bush kişilik hoquq meseliside Hitayğa bésim işlitelmesliki mumkin dap qaraydu.

     Siyasi jinayetçilar maselisida ( Hitay hazirğçe özliride siyasi jinayatçiler barliqini étirap qelğini yoq ) yéqindin büyan Bei jing hökümiti bezi yol qoyuşlarda boldi, bir qisim kişilarni qoyup berdi, ötken hepte Hitay hökümiti Awang Sangju isimlik Tibetlik ayal şahini qoyup berdi.

     Londondeki Tibetni küzitiş taşkilatining Tibetçe uçur torening bildürişiçe bu yil 26 yaşqa kirgan Awang Sangju 1990 - yili Tibet mustaqelliq harketiga qatnaşqanleqi üçün qolğa élingan, Hitay daerliri uning türmediki ipadesi yahşi boldi digan sewep bilen uni muddattin 9 yil burun qoyup bargan.

     Yéqinda Beyjing dairliri yana “4 - iyon”diki Tiananmin démukratiye harkitini taşkilleşke yardemleşken digen bahene bilan turmige taşliğan ataqliq halq herkiti erbabi Qin Zemini nezer banttin boşatti. 

     Bu işlar kişlik hoquq taşkelatliri taripidin alqişlandi, biraq baş ştabi New Yorkta bolğan kişilik hoquqni küzitiş taşkilatining Asia işliriğa mas'ul hademi Yan Desochik “ bu hergiz Hitayning kişlik hoquq meseliside alğa ilgirliganlikini körsetmaydu “ dédi. U mundaq dédi:” birqançe siyasi mahbusni qoyup bergenlik bilanla kişlik hoquq meseliside Hitayni alğa qedem taşlidi digili bolmaydu. Emeliyette Hitayning siyasi mahbuslarni qoyup bérişini biz qarşi alimiz, eger Hitay höküméti barliq siyasi mahbuslarni qoyup berse, bu Jiang Zeminning dölet reislıgi we kompartiyaning baş sekirtarliqidin çüşüşni tebriklap qilğan eng yahşi soğa bolatti . Saddam Hüseyyin qilğan işni Jiang Zemin qilalamdu - yok?

     Kişlik hoquq küzetküçiliri Bush bilen Amrika dölet işliri katibi Bowerning işçilarning hoquqini qoğdaş, aydis késilining aldini éliş, tor betlirige bolğan siyasi bözgunçiliqni we Xin jiangdiki Uygurlarni basturuşni tohtutuş qatarliq mesililirde Hitayğa dawamliq bésim işlitişke ündidi.

     Amerika hökümiti bu yil Augustta “ Şerqiy Türkistan Islam Herkiti “ digan teşkilatni térorçi taşkilatlar qara tizimlikige kirgüzganlikini élan qeldi. Hitay bolsa bu taşkelat wahşi térorliq harketleri arqeliq Bei jingning Xin jiangğa bolğan hökümranliqiğa qarşi çiqqan dep körsetti.

     Kişlik hoquq küzetküçiliri, Boshni Beijing dairlirining Uygurlarni haliğançe térorçilar tizimlikige kirgüzüp tutqin qilişiğa yol qoymasliqqa ündidi.

     Bu taşkilat öz bayanatida yana mundaq dep körsetti:” Bush Amerika - Hitay soda munasiwetliridin paydilinip, Hitaydin işçilarning söz arkinliki we taşkilatlarğa oyuşuş arkinlikige hörmat qiliş, musteqil işçilar oyuşmusiğa bolğan çeklimeni bekar qilişni telep qelişi lazim, Amerika yana Hitayning turmiseda yatqan işçilar harkitining aktiplerini qoyup bériş qatarliq jehetlerde Hitayğa hedekçilik qilişi lazim.”

     Lotoshi agenitlikining heweriga qariğanda 8 neper “Falung Gong” taşkilatining ezasi bayanat élan qilip özlerining düşenbe küni Jiang Zemin we 2 neper Hitayning yuquri darejilik emeldari üstidin B D T qiyin - qistaqni çekleş komutiti , B D T kişlik hoquq komutiti  we halqara sotqa erz bergenlikini élan qildi.

     Bayanatta yana Hitay hökümiti qozğiğan “Falung Gong” taşkilatini basturuş herkitide, bu taşkilatning azalerining tutqun qilişqa, qiyin - qistaq, jinsi jehettin horlaşqa uçurğanliqi, taşkilat ezalerining qeslep öltürğlganleki eytilğan.  

Hitayçidin terjime qilğuçi: Han Tengri.