Yéngişer Nahiyiside Idiologiye Sahesidiki Bölgünçilikke Qarşi Turuş Kürişi Boyiçe Qayta Terbiye Pa'aliyiti Yahşi Élip Bérilmaqta

“Qeşqer giziti”ning 9-iyuldiki hewiri:

Yéngişer nahiyisi idiologiye sahesidiki bölgünçilikke qarşi turuş kürişi boyiçe qayta terbiye paaliyitini yahşi élip barmaqta.
Bu nahiye 6-ayning 18-küni her qaysi tarmaqlarning rehberliridin 412 ademni qatnaşturup, bu paaliyetni omumyüzlük qanat yayduruş seperwerlik yiğini açti, şuningğa birleşturup, her qaysi tarmaq, organlarni birlik qilğan halda 17 tekşürüş, nazaret qiliş, heydekçilik qiliş guruppilirini qurdi. 6-ayning 20-küni nahiyilik partiye mektipide terbiyileş kursi éçip, bir türküm tayançlarni terbiyilidi. 6-ayning 22-küni yene, nahiy boyiçe her qaysi mekteplerning mudirliei qatnaşqan terbiyileş kursi açti; 6-ayning 29-kuni nahiyilik 3-başlanğuç mektepte 253 neper aile başliqi qatnaşqan söhbet yiğini éçip, balilarni terbiyileşte ata-anilarning baş tartip bolmaydiğan mes'uliyiti, mejburiyiti barliqi heqqide terbiye élip bardi; teşkilleş küçlük, rehberlik başlamçi bolğanliqtin, öginişke qatnişişqa tégişlik kişilerning qatnişiş nisbiti 100 pirsentke, "100 sual-jawap"ni igileş nisbiti 100 pirsentke yetti; hemme adem öginiş hatirisi, tesirat maqalilirini yazdi.

*******************************

Dimek, Hitay hökümiti bu hil öginişke hemme ademni mejburlaş asasida qatnaşturğanliği, toy-töküngimu ruhset bermesliktin çektin aşqan qilmişliri bolğanliqtin, barliq kişiler mejburiy yosunda hatire, tesirat maqalilirini yazğan. Yuquruda eytilğinidek tekşürüp nazaret qiliş guruppiliri her qedemde birdin helq ammisining yurikini mujuydiğan, yenimu köp mesile tapşuruşqa qistaydiğan herketlerde bolğan. Mehsus adem terbiyilep amma üstidin nazaret qilişni küçeytken. Hitay hökümitining bu qilmişi keng helq ammisining ditiğa yaqmisimu, yuriki mujulğan helqçe boysunuştin başqa amal qalmiğan.


“Qeşqer giziti”ning 9-iyul künidiki maqalisidin tallanma
(Aptori wilayetlik partiye mekteptin: Dilmurat muhemmet)

Uzundin buyan, içki-taşqi milliy bölgünçi küçler özining Xinjiangni weten qoynidin ayrip çiqiştek rezil meqsitini emelge aşuruş üçün, térorluq, zorawanliq qiliştin başqa Xinjiangning tarihini burmilap, milliy bölgünçilikni terğip qilip, tar milliy hissiyat we radikal diniy angni qutritip, türlük wastilarni qollinip, biz bilen yaşlarni, şundaqla étiqatçi ammini talaşti. Ular her hil ahbarat wastiliridin paydilinip, diniy esebiylikni qutritip, “ğazat”ni terğip qildi. Şuning bilen bille yene, mesçit, ammiwi sorunlarni başquruşqa dair belgilimilerni, milletler ittipaqliqiğa dair teşwiqat şuar tahtilirini buziwetti, eksiyetçil şuar, teşwiq waraqlirini çaplidi. Yer asti diniy nuqtiliri qayta-qayta çeklengen bolsimu, herikitini tohtatmay, keng yaşlarni köplep qobul qildi; Mekteplerde diniy paaliyetlerni élip bérip, ularğa miliy bölgünçilik idiyisini singdurdi. Idiyisi ilğar, milliy bölgünçilikke qarşi turğan yaşlarni we wetenperwer diniy zatlarni “milletning haini” dep haqaretlidi, ularğa qest qildi, zerbe berdi. Ular yene he dep çigar sirtidiki milliy bölgünçi küçler bilen til beriktürüp, radio, internet tori arqiliq eksiyetçil teşwiqat élip bardi hem idiologiye sahesige singip kirişni tizletti.
Mana bu ri'alliq milliy bölgünçilikke qarşi turuş kürişining ezeldin bir is-tuteksiz uruş, muhim jeng meydani ikenlikini, bu hil kureşşning murekkep, uzun muddetlik siyasiy küreş ikenlikini çüşendürüp berdi.
Xinjiangdiki milliy bölgünçi küçlerning tarihi nahayiti uzun bolup, uning bihliri ta bügünge qeder saqlanmaqta. Ular “millet”, “din” bayriqini kötüruwélip, heq-naheqni perq étiş iqtidari töwen, iradisi bir qeder ajiz yaşlarni, jumlidin dinğa étiqad qilidiğan keng ammini aldap, bu arqiliq öz meqsidige yetmekçi boldi. Bu küreşning keskinliki ene şu yerde. Bu küreşke qarita, biz çoqum her waqit huşyar turişimiz, bayriqimiz roşen, meydanimiz mustehkem bolişi lazim.

*******************************

Dimek, qutriğan Hitay hökümiti jaylardiki partiye ezalirini matiriyal teyyarlap jay- jaylarğa béip liksiye sözleşke, gizit zjornallarda élan qilip kişilerni qorqutuşqa, “oyliğan, arzu qilğan külirimizge érişelmeydikenmiz” deydiğan tuyğuğa keltürüşke urunmaqta. Şundaqla, özliri tüzgen qanundiki “keng helq ammisining dinğa étiqad qiliş erkinliki bar, her qandaq kişining helq ammisini (hökümet kadirliridin başqa)dinğa étiqad qilişqa mejburlaş we étiqad qilmasliqqa mejbulaşqa bolmaydu” digen sözige emel qilmastin, diniy zatlarnimu yiğip ularğa özining rezil idiyisini zorlap tangmaqta. Terbiyilengen kişilerni imamliqqa qoyup, mesçit içige natonuş kişiler kirdimu-yoq, oquğuçi-oqutquçilar kirdimu-yoq? Bu heqte uçur berişke qistimaqta. Her jume küni jume namizidin burun her qaysi mesçitlerning imamlirini yiğip heptilik hizmetlerni doklat éliş we yéngi hizmetlerni orunlaşturuş işliri bilen şuğullinip, helqning diniy olimalirini helqning özlirining saylişiğa yol qoymay, naraziliq qözğimaqta.