Hitay Hökümitining
Idilogiye Saheside Nöwette Şerqiy Türkistanda
Uygurlarğa Yürgiziwatqan Dölet
Téror Siyasitining Emeli Ehwalni Qeşer Gézitining Özidin
Köriwalalaymiz
"Qeşqer geziti" 4- iyul hewiri:
Yopurğa, mekit, Yéngisar nahiyiliride ideologiye sahesidiki bölgünçilikke
qarşi turuş kürişi boyiçe qayta terbiye pa'aliyiti yahşi élip bérilmaqta
Yopurğa, mekit, Yéngisar nahiyiliride idiologiye sahesidiki bölgünçilikke
qarşi turuş kürişi boyiçe qayta terbiye paaliyiti keng qanat yayduruldi
hemde deslepki qedemde yahşi netijiler qolğa keltürüldi.
Yopurğa nahiyilik partiye mektipi öginiş başlanğandin buyan, beş qarar kurs
éçip, kespiy tayançlardin 60 neper kişini terbiyilidi. Barliq kadirlarni
milliy bölgünçilik we qanunsiz diniy herketlerge qarşi turuş mezmunidiki
terbiye filimlirini körüşke teşkillidi. Radio – téliwiziye idarisi radio –
téliwiziye arqiliq her qaysi tarmaq - orunlarning qayta terbiye élip bériş
ehwalini hewer qildi.
Nahiyilik sen'et ömiki nomurlarni bir qétim tekşürüp, yéngidin eng yéngi
nomurlarni ijad qilip, yéza ( bazar), idare – organlardiki iştin sirtqi
edebiyat – sen'et hadimlirini terbiyileşke ewetti. Nahiye 6- ayning 18 –
küni yene, nahiye boyiçe idiologiye sahesidiki bölgünçilikke qarşi turuş
kürişi boyiçe qayta terbiye élip bériwatqan orunlardiki barliq işçi –
hizmetçiler, her qaysi yéza (bazar)liq partiyikom shujiliri we başqa
munasiwetlik tarmaqlarning mes'ulliri qatnaşqan yiğin éçip, idiologiye
sahesidiki bölgünçilikke qarşi turuş kürişi boyiçe qayta terbiye
pa'aliyitining aldinqi basquçluq hizmetlirini hulasilidi. Kéyinki basquçluç
hizmetlerni orunlaşturdi.
Mekit nahiyisi bu hizmetke yüksek derijide ehmiyet bérip, 6 – ayning 17 –küni
her qaysi yéza – bazaar, meydan, idare – organlarning mes'ulliri, teşwiqat
bolumi milliy, diniy işlar idarisi, ma'arip, radio – téliwiziye, medeniyet
qatarliq sahelerdiki bolumçidin yuqiri derijilik kadirlar qatnaşqan yiğin
éçip, ularni idiologiye sahesidiki bölgünçilikke qarşi turuş kürişi boyiçe
qayta terbiye pa'aliyitge seperwer qildi. 6 – ayning 18 – künidin 24 –
künigiçe 250din artuq hadimni qatnaşturup, idiologiye sahesidiki
bölgünçilikke qarşi turuş kürişi boyiçe mehsus terbiyileş kursi éçip, bir
boluk hadimlarni bu qétimqi pa,aliyetning meqsiti, ehmiyiti heqqide
çüşençige ige qildi. Kursantlar öz jayliriğa qaytqandin kéyin, pilan tüzüp,
toqquz yéza, bir bazardiki medeniyet ponkitliri, radio uzili we nahiye
boyiçe 17 ottura mektep, 83 başlanğuç mektep, bir kespiy tehnikom, balilar
yeslisi qatarliq orunlarda birla waqitta omumyüzlük öginişni başlap, her bir
işçi – hizmetçi öginiş matiriyaldin künige 2000 hettin artuq tesirat
maqalisi yéziş şekli arqiliq öginişni çongqurlaşturdi.
Yéngisar nahiyilik soda – sana'et memuriy başquruş idarisi 6 – ayning 18 –
küni her qaysi yéza – bazarlardiki soda – sana'et memuriy başquruş
ponkitlirida yekke soda - sana'etçilerning yiğinini çaqirip, wilayet
mes'ullirining bu heqtiki seperwerlik yiğinida sözligen sözlirini öginişke
uyuşturup, bu hizmetning muhimliqi, ehmiyiti, tehirsizlikige bolğan tonuşini
birlikke kelturdi hemde nahiye we her qaysi yéza – bazarlardiki soda –
sana'et memuriy başquruş ponkitlirida asasliq rehber mes'ulliqida qayta
terbiye paaliyitige rehberlik qiliş guruppilirini qurdi. Şuning bilen her
qaysi ponkitlardiki guruppa ezaliri barliq yekke soda – sana'etçiler,
bolupmu, medeniyet tijariti bilen şuğullinidiğan tijaretçiler bolup 5000 din
artuq öginiş obyektini royhetke élip, alte öginiş nuqtisida merkezlik
öginişke teşkillidi. Nöwette öginiş paaliyiti keng qanat yaymaqta.
Demek, Hitaylarning Uygurlarni bésiş, yoqitiş, arm aldurmastin her hil
usullar bilen yürikini mujuş, nadanliqta qalduruştin ibaret rezil wastisini
işqa aşuruşning eplik usuli bolğan bu hil öginiş wilayitimizning her qaysi
jaylirida qattiq tuzum astida élip bérilmaqta. Hetta uruq – tuqqanlarni
yoqlaş, toy –tökün'ge qatnişiş paaliyetlirigimu ruhset bérilmeywatidu. Bu
Hitay hökümitining Uygurlarğa qaratqan çekidin aşqan jinayi qilmişining
roşen pakiti.
“Qeşqer geziti” 6- iyul hewiri:
Konişeher, Qağiliq nahiyiliride idiologiye sahesidiki bölgünçilikke qarşi
turuş kürişi boyiçe qayta terbiye pa'aliyiti ünümluk qanat yaydurulmaqta
Konişeher, Qağiliq nahiyiliri yetekçi idiyini éniq bikitip, pilan –
tedbirlerni tuzup we emiliyleşturup, idiologiye sahesidiki bölgünçilikke
qarşi turuş boyiçe qayta terbiye pa'aliyitini omumyüzlük qanat yaydurdi.
Konişeher nahiyisi 6 – ayning 21 – küni seperwerlik yiğini éçip, bu
nahiyining idiologiye sahesidiki bölgünçilikke qarşi turuş kürişi boyiçe
qayta etrbiye pa'aliyitini omumyüzluk başlidi. 6 – ayning 24 –künidin 7 –
ayning 1 – künigiçe teşwiqat, medeniyet – ma'arip, birliksep tarmaqliri we
her qaysi yéza – bazarlardin kelgen 600 din artuq kişini kursqa teşkillep,
neziriye bilimliri bilen terbiyilidi. Terbiyileş mezgilide kursantlar
otulgen derslerdin hatire qaldurdi, muzakire élip bardi, tesiratlirini
sözlidi. 7 – ayning 2 – küni nahiye teşkilligen bu pa'aliyetke yetekçilik
qiliş guruppisi her qaysi yéza – bazar we nahiyige biwaste qaraşliq
idiologiye sepidiki orun – tarmaqlarğa yurup ketti.
Qarğiliq nahiyisi 6 – ayning 18 – küni nahiyilik partikom daimiy heyetler
kéngeytilgen yiğini éçip, qayta terbiye pa'aliyitini mehsus muzakire qildi
hemde nahiyilik partiykom shujisining mes'ulliqida 22 kişilik rehberlik
guruppisi qurup, guruppa tarmiqida teşwiqat, uçur – hewer qiliş guruppisi,
terbiyileş guruppisi, küzitiş, alaqilişiş guruppisi teşkil qildi, 6 – ayning
20 – küni nahiye boyiçe 600 neper kişini qatnaşturup, qayta terbiye
paaliyitige omumyüzluk seperwer qildi. 6 – ayning 21 – künidin 28 – künigiçe
nahiyilik partiye mektipide kurs éçip, 300 neper neziriye tayançisini
terbiyilidi. Rehberlik guruppa işhanisi munasiwetlik kişilerge “ atizim
terbiyisi oquşluqi”, “ Xinjiangning millet we dinğa dair 100 sual – jawap”
namliq bir yürüş kitab we buningğa dair teşwiqat tizisidin 6500 nusha, ün –
sin filimliridin 110 nus'ha tarqitip berdi. 6 – ayning 26 –we 27 – künliri
4000 neper kişini aptonom rayonimizning milliy bölgünçilikke qarşi turuş
kürişige dair süret we eméliy buyumlar körgezmisini körüşke teşkillidi.
6- iyul “Qeşqer giziti” hewiri :
Qeşqer pidagogika mektipi idiologiye sahesidiki bölgünçilikke qarşi turuş
kürişi boyiçe qayta terbiye paaliyitide körünerlik ünüm hasil qildi
Qeşqer pidagogika mektipi idiologiye sahesidiki bölgünçilikke qarşi turuş
kürişi boyiçe qayta terbiye paaliyitide terbiyileşni muhim nuqta qilip,
oqutquçilar qoşunining siyasiy engi, mes'uliyet éngi we baza éngini yenimu
küçeytip, bu jehette körünerlik unum hasil qildi.
Bu yil 3 – aydin buyan, bu mektep her qaysi partiye yéçiykiliri we ittipaq
yéçiykilirining funktsiyunluq rolini jari qildurup, barliq oqutquçi, işçi –
hizmetçiler, pinsiyige çiqqan hadimlar we oquğuçilar arisida idiologiye
sahesidiki bölgünçilikke qarşi turuş mezmunidiki öginiş, terbiyileşni çing
tutti. Belgilengen öginiş mezmunini toluq özleştürüş, terbiyiwi filim we
milliy bölgünçilik, zorawanliq, terorluq jinayetliri resim körgezmisini
körüş, 20 – esirning 90 – yilliridin buyan mektepte yüz bergen çekidin aşqan
diniy idiyilerning singip kiriş ehwalini muhakime qiliştin ibaret oquş,
körüş, muhakime qilişni öz-ara birleşturup, öginişning unumi we supitige
kapaletlik qildi. Tesirat maqalisi yéziş, qara doska giziti we paydiliniş
matiriyali işleş, mehsus témida liksiye sözleşke uyuşturuş bilen bille,
oqutquçi, işçi – hizmetçilerning konsipik, hatire, kitap – jornalliri we
mektep kutuphanisidiki 60 ming parçidin artuq kitab, ün – sin buyumlirini
tekşürüp çiqti. Mesile bar dep qaralğan bir qisim kitab we buyumlarni
wilayetlik partkom we wilayetlik maarip hizmet komititining bir terp
qilişiğa yollap berdi. Oqutuş goruppiliri boyiçe tekşürüp otturiğa qoyulğan
20 – esirning 90 – yilliridin buyan mektepte yüz bergen qismen kişilerning
dinğa işiniş, bezi kişilerning mezmuni sağlam bolmiğan unalğu lintisini
anglaş, mektep namida kitab neşr qildurup, selbiy şehslerni medhiyileştek
qilmişlarni qezip çiqip, köpçilikning idiyiwi tonuşini birlikke kelturdi.
Bu munasiwet bilen mektep partkomi 6 – ayning 5 – küni yiğin çaqirip,
idiologiye sahesidiki bölgünçilikke qarşi turuş kürişi boyiçe qayta terbiye
paaliyitini hulasilidi we saqlanğan mesililerni otturiğa qoyup, buningdin
kiyinki hizmetlerde qayta terbiye paaliyitini mektep télim – terbiyisining
her bir halqiliriğiçe çongqur singduruş heqqide orunlaşturuş élip bardi.
Dimek bu hil öginiş arqiliq kişilerni mejburiy iqrar qilduruş, her küni 2000
hettin töwen bolmiğan tesirat maqalisi yézip tapşurmiğanlarni mesilisi bar
dep qaraş, namaz oquş qaidisi we heptiyek, çuş tebiri digenge ohşaş
kitaplarni tapşurmiğanlarda mesile bar dep qorqutuş, yaş yazğuçimiz Ehtem
Ömerning “ yiraq qirlardin ana yerge salam”, Memtimin Hoşurning “ qum basqan
şeher”, Jalalidin Behramning “ leyiğan bulaq” digenge ohşaş helq ammisi
söyüp oquydiğan kitaplarni çekleş, yiğiwéliş pa'aliyetliri Hitay
hökümitining daimliq işiğa aylinip qaldi.
|