Uygur Déhqanlarğa Qiliniwatqan Milliy Zulum
Qeşqer wilayiti Qağiliq nahiyisining Titi yézisi Titi
kentide héli köp Hitay déhqanlar olturaqlaşqan bolup, ular azraq zira'et
tériğandin başqa köp qisim yerige köktat tériydiken. Tériğan köktatlarni
bazarda sétip öz turmuşini yahşilaydiken. Lékin ohşaş yézidiki Uygur
déhqanlarğa yerlik hökümet kéwez bilen buğdaydin başqa zira'etni térişqa
ruhset qilmaydiken. Eger köktat térisa uni yuliwetidiken yaki su bermey
köktatlarning qurup ketişige sewebci bolidiken.
Kéwez bilen buğdaydin başqa zira'etlerni tériş hoquqiğa érişelmigen Uygur
déhqanlarning turmuş sewiyisi ilgirikidinmu better nacar halette iken.
Yilda ottura hesab bilen haşarğa Uygur déhqanlirila mejburi élip
bérilidiğan bolup, Hitay déhqanlarğa buhil alwang-yasaq yoq iken. Henzu
déhqanlar peqet yer bejini tapşursila hemme işta erkin iken, ularning
étizliriğa heptide 2 qétim su beridiken, haliğan çağda haliğan Hitay déhqan
su telep qilip barsa su kadirliri şertsiz su béridiken. Lékin Uygur
déhqanlirining buğday tériğan yerlirige suni qisip wahtida bermigeçke
déhqanlarning buğdayliri yirigdep mehsulati töwenlep ketken. Kimki piker
qilsa hökümet dairiliri saqcilarni işqa sélip, déhqanlarni saqçihaniğa
apirip, sen bölgünçilik qilding dep haliğançe jerimane élip qiynaydiken.
Qisqisi büyük ziminning igisi bolğan Uygurlar öz yerlirini Hitaylarğa
Tartquzup qoyğandin sirt, özining térimaqci bolğan iqtisadi ziraetlirinimu
tériyalmay, yil boyi japa çékip işlisimu yançuqiğa pul kirmey namrat
halitide qéliweridiken.
|