EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

Sherqiy Türkistangha Musteqilliq, Erkinlik We Démokratiye !

MAUZULAR:

 

SHERQIY TÜRKISTAN 

 

DUAT UCHURLIRI

 

ARHIP KÖRÜNÜSHLER

 

KISHILIK HOQUQ

 

EDEBIYAT SAHIPISI 

 

ETIC DOKLATI

 

UYGHUR MUZIK

 

UYGUR TESHKILATLIRI

 

REAL MEDIAFILIMLIRI

 

ALAQE ADRISI

 

HWARAYI 

 

PIKIR DEPTIRI

 

MÜHİM LİNKLER 

 

 

 

    Dunya Uygur Ahbarat Tori 2002     

               | |   Sherqiy Türkistan  | |  Zhongo - Taiwen  | |  Helq'ara   | |               
2002 yili 6 - ayning 13 - küni

Kitablirimizni Qutquzwalayli!


Biz aldnqi kuni tarqatqan heweirimizde, Hitay hökümitining muşu ayning 4-künidin 6 -künigiçe, Hoten wilayiti boyiçe Çira nahyiside atalmiş "Idologiye sahesidiki milli bölgünçilikke qarşi küreş"ni téhimu qanat yayduruş heqqide mehsus yiğin éçip, Uygur tilida neşir qilinğan bir qisim kitab we başqa neşir buyumliri üstidin çekleş buyruği élan qilğanliği, hemde, kişlerdin çeklenge şu hil neşir buyumlirini hökümetke tapşuruşni telep qilğanliğini bayan qilğan iduq. Bügün imformatsiyun merkizimizning wetende turuşluq muhpiri arqiliq bu heqte téhimu tepsili melumatqa ériştuq.

Muhpirimizning bildürüşiçe, Çira nahyiside éçilğan bu qétimqi yiğinda, Hitay hokumet dairliri nahayti éniq qilip: “Idologiye sahesidiki milliy bölgünçilikke qarşi küreşni qanat ayduruş herkiti bundin keyinki bir mezgil içide milli medeniyet saheside nuqtiliq elip berlidu, milletçilik we milli bolgunçilik idiyisi terğip qilinğan, wetenning birligige, milletler itpaqliğiğa we nowettiki muqumluq weziyitige paydisiz bolğan kitablar we turluk neşir buyumlirining tarqilişi birdek çeklinidu, ilgiri tarqitilğanliri yiğiwelinidu, çeklengen kitab we başqa neşir buyumlirini özligidin, waqtida tapşurmay, oğurluqçe saqliğanlar tegişlik jawapkarliqqa tartilidu…”dep körsetken.
Yiğinda yene, bu qetim çeklengen hemde yiğwelinip bir terep qilinidiğan kitab we başqa neşir buyumlirining konkirit isimligi élan qilinğan bolup, ular towendikilerdin ibaret iken: Merhum Tarihçi alim Turğun almasning, “Honlarning qisqiçe tarihi”, “Qedimqi Uygur Edebiyati” we “Uygurlar” qatarliq uç kitawi, Meşhur yazğuçi Abdurehim Otkurning “Oyğanğan zimiz” Romani, merhum Şair Rözi Sayitning “Déhqan bolmaq tes” namliq Şeiri élinğa ün'alğu lentisi, Atağliq nahşiçi Omerjan Alimning “Soğa” namliq Unalğu lentisi, “Çala tekken oq” namliq Unalğu lentisi. Yene, muqawisiğa Meşhur Uygur Ayal karhaniçi Rabiye Qadirning süriti besilğan Jornallar.

Hitay hökümiti Çekligen yuqarqi kitablarni oquğan we Unalğu lentilirini lentilirini angliğan kişlerge melum bolğinidek, bular ötken 20 yilda Şerqiy Türkistanda meydanğa kelgen, Uygur helqining tarihi, mediniyiti we edebiyati heqqidiki eng nadir eseler we awam helq eng yaqturup anglaydiğan ün'alğu lentiliri idi.

Muhpirimizning igellişiçe, Çira nahyiside mezkor yiğin eçilip 4-5 kün otkende Saqçilar Hotenning Çira we Keriye nahyiliride öymu-öy kirip ahturuş élip bérip yuqarda ismi atalğan Kitab we başqa neşir buyumlirini yiğiwelişqa başliğan. éniqki bu işete-ogun Hotenning başqa nahyiliri we şeqiy Türkistanning başqa wilayetliridimu şu teriqide yürgüzilişi mumkin!

Imformatsiyun Merkizimiz 24-may Qeşqerde yüzbergen kitab köydürüş weqesini tunji bolup hewer qildi. Uygur medeniyitini yoqutuşni meqset qilğan bu mudihiş weqe çetellerdiki Uygur jamaetçiligini, bolupmu, weten, milletning ğemini yeydiğan wijdanliq insanlirimizni zilzilige saldi we qattiq ğezeplendürdi, bu munasiwet bilen “Erkin Asiya” Radiyosini merkez qilğan halda bir meydan mulahize dolquni kötürüldi, nurğun sözler éytildi, öz éçinişini we Hitayğa bolğan narazliğini bildürüşti. Lékin, héçbir siyasi teşkilat, yaki şehs mehsus bayanat bilen çiqip, helqara teşkilatlar we Hitay hökümitige ehwalni yéterlik çüşendürmidi. Hitay hökümitining bu hil jinayetni qayta sadir qilşining aldini éliş üçün birer çarimu işlenmidi. Sadayimiz Hitayning quliqiğa yetmigeçke, Hitaylar Hotende téhimu heddidin aşti.

Hörmetlik wetendaşlar, weziyet intayin heterlik, Hitay hökümiti bekla heddidin éşiwatidu, milliy mediniyitimiz, qimmetlik kitablirimiz köydürliwatidu, biz tarihta kitab köydürüşning ziyinini bek köp tartqan, bu tarihning tekrarlinişiğa qol quwuşturup qarap tursaq bolmaydu, mediniy bayliğimizni, qimmetlik kitablirimizni qoğdap qéliş üçün hemmimiz birdek herketke keleyli, sadayimizni B.D.T ğa we Beijing dairlirige anglitiş üçün qolumizdin kelidiğan barliq imkaniyetlerni işqa salayli, bolmisa tarihqa, kéliçek ewlatqa yüz kelelmeymiz!


© Uygur.Org  13/06/2002 08:00   A. Qaraqaş