Kitablirimizni Qutquzwalayli!
Biz aldnqi kuni tarqatqan heweirimizde, Hitay hökümitining
muşu ayning 4-künidin 6 -künigiçe, Hoten wilayiti boyiçe Çira nahyiside
atalmiş "Idologiye sahesidiki milli bölgünçilikke qarşi küreş"ni téhimu
qanat yayduruş heqqide mehsus yiğin éçip, Uygur tilida neşir qilinğan bir
qisim kitab we başqa neşir buyumliri üstidin çekleş buyruği élan qilğanliği,
hemde, kişlerdin çeklenge şu hil neşir buyumlirini hökümetke tapşuruşni
telep qilğanliğini bayan qilğan iduq. Bügün imformatsiyun merkizimizning
wetende turuşluq muhpiri arqiliq bu heqte téhimu tepsili melumatqa ériştuq.
Muhpirimizning bildürüşiçe, Çira nahyiside éçilğan bu qétimqi yiğinda, Hitay
hokumet dairliri nahayti éniq qilip: “Idologiye sahesidiki milliy
bölgünçilikke qarşi küreşni qanat ayduruş herkiti bundin keyinki bir mezgil
içide milli medeniyet saheside nuqtiliq elip berlidu,
milletçilik we milli bolgunçilik idiyisi terğip qilinğan, wetenning
birligige, milletler itpaqliğiğa we nowettiki muqumluq weziyitige paydisiz
bolğan kitablar we turluk neşir buyumlirining tarqilişi birdek çeklinidu,
ilgiri tarqitilğanliri yiğiwelinidu, çeklengen kitab we başqa neşir
buyumlirini özligidin, waqtida tapşurmay, oğurluqçe saqliğanlar tegişlik
jawapkarliqqa tartilidu…”dep körsetken.
Yiğinda yene, bu qetim çeklengen hemde yiğwelinip bir terep qilinidiğan
kitab we başqa neşir buyumlirining konkirit isimligi élan qilinğan bolup,
ular towendikilerdin ibaret iken:
Merhum Tarihçi alim Turğun almasning, “Honlarning qisqiçe tarihi”, “Qedimqi
Uygur Edebiyati” we “Uygurlar” qatarliq uç kitawi, Meşhur yazğuçi Abdurehim
Otkurning “Oyğanğan zimiz” Romani, merhum Şair Rözi Sayitning “Déhqan bolmaq
tes” namliq Şeiri élinğa ün'alğu lentisi,
Atağliq nahşiçi Omerjan Alimning “Soğa” namliq Unalğu lentisi, “Çala tekken
oq” namliq Unalğu lentisi. Yene, muqawisiğa Meşhur Uygur Ayal karhaniçi
Rabiye Qadirning süriti besilğan Jornallar.
Hitay hökümiti Çekligen yuqarqi kitablarni oquğan we Unalğu lentilirini
lentilirini angliğan kişlerge melum bolğinidek, bular ötken 20 yilda Şerqiy
Türkistanda meydanğa kelgen, Uygur helqining tarihi, mediniyiti we edebiyati
heqqidiki eng nadir eseler we awam helq eng yaqturup anglaydiğan ün'alğu
lentiliri idi.
Muhpirimizning igellişiçe, Çira nahyiside mezkor yiğin eçilip 4-5 kün
otkende Saqçilar Hotenning Çira we Keriye nahyiliride öymu-öy kirip ahturuş
élip bérip yuqarda ismi atalğan Kitab we başqa neşir buyumlirini yiğiwelişqa
başliğan. éniqki bu işete-ogun Hotenning başqa nahyiliri we şeqiy
Türkistanning başqa wilayetliridimu şu teriqide yürgüzilişi mumkin!
Imformatsiyun Merkizimiz 24-may Qeşqerde yüzbergen kitab köydürüş weqesini
tunji bolup hewer qildi. Uygur medeniyitini yoqutuşni meqset qilğan bu
mudihiş weqe çetellerdiki Uygur jamaetçiligini, bolupmu, weten, milletning
ğemini yeydiğan wijdanliq insanlirimizni zilzilige saldi we qattiq
ğezeplendürdi, bu munasiwet bilen “Erkin Asiya” Radiyosini merkez qilğan
halda bir meydan mulahize dolquni kötürüldi, nurğun sözler éytildi, öz
éçinişini we Hitayğa bolğan narazliğini bildürüşti.
Lékin, héçbir siyasi teşkilat, yaki şehs mehsus bayanat bilen çiqip, helqara
teşkilatlar we Hitay hökümitige ehwalni yéterlik çüşendürmidi. Hitay
hökümitining bu hil jinayetni qayta sadir qilşining aldini éliş üçün birer
çarimu işlenmidi. Sadayimiz Hitayning quliqiğa yetmigeçke, Hitaylar Hotende
téhimu heddidin aşti.
Hörmetlik wetendaşlar, weziyet intayin heterlik, Hitay hökümiti bekla
heddidin éşiwatidu, milliy mediniyitimiz, qimmetlik kitablirimiz
köydürliwatidu, biz tarihta kitab köydürüşning ziyinini bek köp tartqan, bu
tarihning tekrarlinişiğa qol quwuşturup qarap tursaq bolmaydu, mediniy
bayliğimizni, qimmetlik kitablirimizni qoğdap qéliş üçün hemmimiz birdek
herketke keleyli, sadayimizni B.D.T ğa we Beijing dairlirige anglitiş üçün
qolumizdin kelidiğan barliq imkaniyetlerni işqa salayli, bolmisa tarihqa,
kéliçek ewlatqa yüz kelelmeymiz! |