EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

Sherqiy Türkistangha Musteqilliq, Erkinlik We Démokratiye !

MAUZULAR:

 

SHERQIY TÜRKISTAN 

 

DUAT UCHURLIRI

 

ARHIP KÖRÜNÜSHLER

 

KISHILIK HOQUQ

 

EDEBIYAT SAHIPISI 

 

ETIC DOKLATI

 

UYGHUR MUZIK

 

UYGUR TESHKILATLIRI

 

REAL MEDIAFILIMLIRI

 

ALAQE ADRISI

 

HWARAYI 

 

PIKIR DEPTIRI

 

MÜHİM LİNKLER 

 

 

 

    Dunya Uygur Ahbarat Tori 2002     

               | |   Sherqiy Türkistan  | |  Zhongo - Taiwen  | |  Helq'ara   | |               
2002 yili 5 - ayning 28 - küni

Hitayning Qorçaq Organ Islahatida Hadim Qisqartişning Asasliq Nişani Uygurlarğa Qaritildi


     Muhbirimiz Arslanning wetendin yolliğan hewiri:
Bügünki Şerqiy Türkistanda kommunist Hitay dairlirining Hitay aqqunlirini köplep yötkişi we ularğa işqa orunlişiş, tijaret qiliş, karhana içiş qatarliq jehetlerde köphil étibar bériş siyasetlirini yürgizişi netijiside, yerlik helq bolğan Uygurlarning işqa orunlişişi téhimu qiyin bolmaqta. ŞerqiyTürkistanda Uygurlarning işsizliq nisbiti jidiy ösmekte. Muhbirimizning 5- ayning 20-künidin 25 künigiçe bolğan 5 kün içide qorçaq hökümet organlidin tartip tijaretçiler we karhana hizmetçilirigiçe bolğan şeher ahlilirini mehsus tekşürüş netijisidin qariğanda qorçaq hökümette işleydiğanlarning 75% ni Hitaylar teşkil qilidiken, iş ornidin qalğanlarning 95% Uygurlar iken. Muhbirimiz tekşürüş jeryanida mundaq bir işni bayqiğan meyli qorçaq hökümette bolsun yaki karhanilarda bolsun maliye hadimlirining 99.% Hitaylar iken.      Muhbirimiz emeliy tekşürüş arqiliq töwendikilerni igiligen:
     Birinçidin, Şerqiy Türkistanda kommnist Hitay da’irli irqiy kemsitiş we yoqutuş siyatini yürgüzgenliki üçün, yerlik ahale bolğan Uygurlarning til- yéziqi éğir kemsitilişke uçriğan, Hitay tilini bilmigenlerni qorçaq hökümette işlişige yol qoymiğan. Emeliyette Uygurlar öz wetinide ikkinji derijilik puqra orniğa yeni mustemlikiçilikning tömür tapini astidiki mezlum milletke aylinip qalğan.
     Ikkinçidin, kommunist Hitay dairliri Şerqiy Türkistanni Hitaylaşturuş meqsitide Hitay köçmenlirini zor Türkümde Şerqiy Türkistanğa yötkep, ularning hizmetke orunlişişini aldin oylaşqan. Tijaret qilsa baj keçürüm qiliş, köp miqdardiki qerz pul bilen, ewzel şara’it bilen teminleş qatarliq köp hil wastilarni qollunup, yerlik tijaretçilerni asta- asta siqip çiqarğan, karhanilarda asasen Uygurlarni iş ornidin qaldurğan. Netijide Hitaylar tuzgen ölçem boyiçe eng töwen turmuş kapalitige ige bolalmiğan Uygurlar yeni éniq qilip éytqanda namrat Uygur şeher ahliliri jiddiy köpeygen.
     Uçinçidin ,komunist Hitay da’irliri özning qorçaq hakimiyitini mustehkemleş üçün, Şerqiy Türkistanda turğuzğan 1miliyon 200ming kişilik zor qoşunidin eskerlik mejburiyitini tamamlanğan Hitaylarni qorçaq hökümetning mejburiy buyriqi arqiliq Şerqiy Türkustanda hizmetke orunlaşturuş yolini tutqan. Mesilen, atalmiş <<Xinjiang ahbarat tori>>ning 27 – maydiki hewirige asaslanğanda, 2002 yilliq qoşundin qaytqan eskerlerni orunlaşturuş hizmiti jiddiy başlan'ğan.
     Şerqiy Türkustandiki işqa orunlişiş weziyitining jiddiylişişige egişip, yerlik helqning naraziliqimu kuçeygen, emma Hitay da'irliri Uygurlarning naraziliqiğa qarita “milliy bolgunçi, tirorist unsur” dégendek siyasiy qalpaqlarni kiydürüp, basturuş yolini tutqan. Şerqiy Türkistan helqi mustemlikiçilikning faşisttik tömür tapinida eng éğir künlerni béşidin köçüriwatidu. Ularning aldida yaki Hitaylarğa qul boluş yaki qozğulup Hitay mustemlikiçilirige qarşi küreş qiliştin başqa hiçqandaq yol qalmidi .
27 - May 2002


© Uygur.Org  28/05/2002 18:00   A. Qaraqaş