dunya.jpg (1575 Byte)

Dunya Uygur Ahbarat Tori 2001

dunya.jpg (1575 Byte)

 

Gherbiy Qisimdiki Medeniyet Yadikarliqlirini " Kolap Buzuwetish " tin Hoshyar Bolush Kerek 

Tömür yol, tashyol yasighanda qedimqi öy'imaretler nezerge élinmidi ; néfit aqquzush turubisi yatquzghanda yer astidiki qedimqi hewerler topi bir çhetke qayrip qoyuldi; konasheherlerni özgertkende, qedimqi izlarni qoghdashqa sel qaraldi ; taghqa yol yasighanda, medeniyet yadikarliqliri bayliqi birdekla " weyran qiliwetildi "... Hazir, gherbiy qisimdiki her qaysi ölke, aptonom rayonlarning ul mu'essese qurulushining qizghin dolqun'gha köturulushige egiship, gherbiy qisimni éçish mahiyetlik basquçqa qedem qoydi. Lekin kishini epsuslanduridighini shuki, medeniyet yadikarliqliri misli körulmigen talapetke duçh kelmekte. 
Gherbiy qisimda yüz bergen " Medeniyet yadikarliqlirini kolap buzuwétish " hadisiliri heqiqeten yeterlik diqqet'étibarimizni qozghishi kérek. Eger bu öz meylige qoyuwetilse, gherbiy qisimni éçish medeniyet yadikarliqlirini " kolap buzuwetish " qa aylinip qalidu. Buning bilen bayliqni " kolap buzuwetish " hadisiliri yüz béridu. Netijide, gherbiy qisimni éçish " Gherbiy qisimni ilghap buzuwetish " ni keltürüp çhiqidu. 
Mushundaq qilish netijiside, gherbiy qisimning bayliq ewzellikini iqtisadiy ewzellikke aylandurush uyaqta tursun, buning eksiçe, bayliq ewzelliki osal ehwalgha çhüshüp qalidu. Buning üstige yaman süpetlik halda " kolap buzuwetilse " ikologiyilik naçharliqni yenimu keskinleshturup qoyidude, gherbiy qisim keleçekte hazirqidin téhimu namratliship kétishi, téhimu arqida qelishi mumkin. 
" Gherbiy qisimni ilghap buzuwetish " gherbiy qisimni dawamliq éçish bilen zit kélidu. Shek shubhisizki, bu, köz aldidiki menpe'etni dep, aldiraptinep ish qilidighan idiyining kasapitidin bolghan. Eger bu tuzuwetilmeydighan bolsa, éçhish, qurulushqila ehmiyet béridighan, sijil tereqqiy qildurushqa sel qaraydighan hadise yüz béridu; kelgusi menpe'etke sel qaraydighan ehwal körülidu, hetta burunqi yillarda buning üçün zor bedel töligen " qattiq ishlep, téz örlesh mesilisi " yene bash kötürüp qelishi hazirqi qurulush ishlirimiz keng kölemde " Ilghap ", " Téz buzuwétish " qa aylinip qélishi mumkin. Bular çheklenmise, gherbiy qisimning tarihining konakatingida qayta mengishidin saqlan'ghili bolmaydu.