dunya.jpg (1575 Byte)

Dunya Uygur Ahbarat Tori 2001

dunya.jpg (1575 Byte)

 

Qeshqerdiki Weqeler Hitay Metbuatlirida

Öz hewirimiz: yéqinqi mezgillerdin buyan Qeshqerde yüz bergen bir qatar weqeler < Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > teripidin internet arqiliq dunyagha tarqitilghandin kéyin, aldi bilen < BBC > radiyosi informatsiyon merkizining bu heqtiki ahbaratini neqil keltürüp hewer qilghan idi. Shanggangda neshir qiliniwatqan < Shingdaw geziti > mu 3 – ayning 3 – künidiki sanida etirapliq hewer qilindi hemde hewer bilen birge, Hitay hökümitining ikki Uygur heqqide chiqarghan tutush buyruqi bésildi.
Mezkur gezitning hewitide, birqanche heptidin buyan Qeshqer rayonida yüz beriwatqan qoralliq toqunushlar we uning inkasliri heqqide tepsili melumat bérilish bilen birge, informatsiyon merkizining Shiwitsiyede turushluq wekili Dilshat Reshitning Sherqiy Türkistanning nöwettiki siyasi weziyitige ait qilghan bayanliri yer aldi. Dilshat Reshit öz sözide, Nöwette Hitay hakimiyitining atalmish < milletler ittipaqliqi > ni kücheytish üchün Uygur oqughuchilarni < Bölgünchilikke qarshi turush ehdinamisi > gha mejburi imza qoyghuzush herikiti bashlighanliqini, eger Hitay hakimiyitining buhil qilmishi dawamlishiwergen teqdirde, kelgüside Uygurlar bilen Hitaylar otturisidiki ziddiyetlerning téhimu ulghuyup kétidighanliqini bayan qildi.
< Shingdao geziti > ning, < Xinjiangliq musteqilchilar bir neper azatliq armiye eskirini étip öltürdi > digen témida élan qilghan mezkur hewirining ahirqi qismida, 1997 – yili 5 – fewral küni Ghuljida yüz bergen qirghinchiliq heqqidimu qisqiche izahat bérildi hemde bu qétimqi qirghinchiliqta 100 din artuq Uygurning öltürülgenliki, shundaqla bu weqe yüz bergendin buyan Hitaylar bilen Uygurlar otturisida pat – pat tuqunush yüz bérip turiwatqanliqi bayan qilindi.