Hoten Rayondiki Zor Siyasi Weqelerning Qisqiçe Biyogirafiyesi:

(1) 1955- yili 11- ayning 15- küni Hotende Ablimit Damollam we Petihidin Mehsum bashçiliqidiki neççeming yerlik helq musteqilliq bayrighini kötürüp çiqip, Hitay hakimiyitige qarshi qoralliq qozghilang köterdi, netijide bu qétimqi qozghilang Hitay armiyisi teripidin qattiq basturulup, Hitay armiyisi bilen bolghan biwaste jengde we türmide 1300 neper Uygur öltürüldi.

(2) 1956- yili 3- ayda Hotenning Qarqash nahiyiside Baqi Damollam, Muhemmet Damollam bashçiliqidiki minggha yéqin yerlik helq Sherqiy Türkistandiki "Bing Tuan" armiyisige qarshi qoralliq qozghilang köterdi, bu qétimqi qozghilangmu Hitay armiyisi teripidin qanliq basturulup, 200 din artuq Uygur etip öltürüldi, 2000 din artuq Uygur qolgha élinip türmilerge tashlandi we bu larning hemmisi digüdek türmide qiyin- qistaq destidin ölüp tügidi.

(3) 1956- yili 5- ayda Hotenning Lop nahiyiside Abduqadir Damollam bashçiliqidiki 1500 dehqan Hitay hakimiyitige qarshi qozghilang köterdi, ularning ghayisimu milliy musteqilliqni qolgha keltürüsh idi, netijide bu qétimqi qozghilangmu Hitay eskerliri teripidin qanliq basturulup, qozghilangçilarning hemmisi digüdek urush jeryanida we türmilerde ölüp ketti.

(4) 1957- yili 1- ayda Hotende hediçihan (Ayal) bashçiliqidiki bir neççeming dehqan Hitay hakimiyitining zulmigha qarshi qozghilang köterdi we Hotenning Haneriq yezisidiki kommunist Hitay hakimiyitini aghdurup tashlap, yerlik hakimiyet qurup çiqti, bu qétimqi qozghilangmu qisqa waqit içide Hitay armisi teripidin qoralliq basturulup, qozghilanggha qatnashqan yerlik helq asasi jehettin qirip tashlandi.

( Hotende 1954- yilidin 1957- yilghiçe bolghan 4 yil içide Hitay hakimiyitige qarshi jemi 14 qétim çong- kiçik milliy qozghilang élip berildi )

(5) 1962- yili Hotende yerlik helq "Sherqiy Türkistan Uçqunlar Ittipaqi" ni qurup, bir neççe ming yash qoralliq qozghilanggha teyyarliq qildi, netijide hainlarning pash qilip qoyushi bilen, bu qétimqi heriket Hitay armiyisi teripidin qanliq basturuldi we bir qançeming yash qolgha élinip türmilerge tashlandi. Hitaydiki "Mediniyet Zor Inqilawi" mezgilide bu yashlarning mutleq köp qismi türmilerde Hitay saqçiliri teripidin qiynap öltürüldi.

(6) 1995- yili 7- ayning 7- küni Hotende neççeming yerlik helq özlirining qanunda belgilengen dini erkinliklirige kapaletlik qilishni telep qilip hökümet binasining aldida teniçliq shekilde naraziliq namayishi ötküzdi, netijide bu qétimqi namayish Hitay eskerliri teripidin qoralliq basturuldi. Weqe jeryanida eskerlerning helqqe oq çiqirishi netijiside bir qançe yüzkishi yarilandi, namayishta 3 mingdin artuq kishi qolgha élinip türmilerge tashlandi. Bu qétimqi namayishqa qatnashqan héli köpligen kishiler sot teripidin türlük qamaq jazalirigha höküm qilindi.

(7) 1999- yili 8- ayning 9- küni Hotenning Lop nahiyiside Murteza isimlik bir Uygur yash Hitay hökümiti teripidin "Milliy Bölgünçi" digen bednam bilen ölümge höküm qilinip etip tashlandi, Hitay qanuni boyiçe bu yashning jesidi uning ailisige qayturup berilishi kérek idi, emma Hitay dairliri bu yashning jesidini qayturup bermidi, netijide nahiyidiki 10 mingdin artuq yerlik helq hökümet binasining aldida naraziliq namayishi ötküzüp hökümettin jesidini qayturup berishni telep qildi, Hitay dairliri bu qétimqi teniçliq namayishini qoralliq basturdi we namayishqa qatnashqan mingdin artuq kishini qolgha élip türmige tashlidi.

(8) 1999- yili 8- aylarda Hitay dairliri Hotende Küresh qatarliq 11 neper Uygur yashqa "Milliy Bölgünçi" digen qalpaqni keygüzüp, ularni tutush heqqide buyruq çüshürdi. 9- ayning 4- künidin etiwaren bu 11 neper Uygur yash Hitaygha qarshi partizanliq urushi élip bardi, netijide 9- ayning 4- künidin 25- künige qeder bularning 5 nepiri Hitay saqçiliri teripidin öltürüldi, 3 nepiri eghir yarlinip tutqun qilindi, qalghanliri qarshiliq körsütüsh herikitini dawamlashturmaqta. Partizanliq urushi jeryanida hökümetning bir qançe saqçisi Uygur teripidin etip öltürüldi.

"Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi"

1999- Yili 9- Ayning 26- Küni ( Germaniye- München)