Hitay 1997-Yilida Şinjiang Qozğilangliriğa Qatnaşqan 29 Kişini Qamaqqa Aldi.

Beijing 1999 – yili 22 yanvar Reuter Agentliqining heviri



Hitay sotmehkimisi Ğerbi şimal musulman rayoni Şinjiangda 9 adem ölüp, 200 din oşuq kişi yarilanghan qozğulangğa qatnaşqan 29 kişini qamaqqa aldi.

Cüme küni sotning ayal mesuli: " Birsining bir yil kéçiktürüp ölümge höküm qilinğanliqini yene birsige ömürlük qamaq cazasi bérilgenlikini "éytti.

" Buzğunçuluq, oğurluq, cemiyet tertibini buzup, qalaymiqançiliq çiqarğan hem kişilerni koçilarğa çiqişqa küşkürtkülük qilğan cinayetçilerning hemmisi Gulca nahye turgunliri. " Höküm namilar Ili vilayetlik ottur helq soti terpidin 8 – yanvar küni çiqirilğan."

Sotçi ayal: " Bu cinayetçilerning köpçülügi Uygurlar, ular yuqiri dericilik sotqa eriz şikayet qilalaydu " deydu. Ayal başliq uningdin artuq tepsili meslilerni éytip bérişni ret qildi.

17 milyon nopusluq Shinjiang, nopusning   47% ni teşkil qilidiğan Türki tilda sözlişidiğan Uygurlarning yurti bolup, yéqinqi yillardin buyan qozğulanglar, bombilaşlar, siyasi gerezlik olturuşlar rakita tézlikide yuqiri kötürülmekte.

1997 yili 5 – yanvardiki Hitayğa qarşi qozğulanglarda 9 adem ölüp, 200 din oşuq kişiler yarilandi. Şuningdin 3 hepte kéyin Şinjiangning merkizi Ürümçide öyde yasalğan bombilar bilen bolğan bir qatar partilitişlarda yeni 9 adem ölüp, onlap kişiler yarilandi.

Hitay hökümiti 1997 – yili Aprildin Iyulgiçe Gulca qozğilangliriğa qatnaşqanliq hem Ürümçide bombilaşlarğa dair 20 ademni qetli qilğan idi.

Uygur qoralliq musteqilçiliri Afganistan, Pakistan hem 3 sabiq Ottur Asiya cumhuriyetliri bilen çégralaşqan Şinjiangda musteqil Şerqiy Türkistan quruşni dava qilip kilivatidu.

Muqimliq Beijing dairilirining siyasi şuari, u herbir hatire künliri martta yüzbergen Tibetning muvappiqiyetsiz qozğulingining 40 yilliği, 4 – Iyun Tiananmindiki démokratik herketning ammiviy qetlami, 1 – öktebirdiki dölet quruluş bayramlirini öz içige alidu.

Helq gezitide Reis Jiang Zemining yuqiri dericilik emeldarlarğa 1999 – yilida "Cemiyet tertivi hem siyasi muqimliqqa alahide étibar bériş kérekliki" toğrisida buyruq çüşürgenlikini yazdi.

Hitayning camaet hevpsizliki ministiri Jia Chunwangning saqçilarğa térorizm hem qoral arilaşqan cinayi herketlerge, zeherlik çékimlikler hem oğurluq cinayetlirige qarşi huşşar boluşqa buyruq çüşürgen.

Ehmet Igemberdi tercimisi