Zhonggo Şinjiang Uygur Aptonom Rayonining sekirtari Wang Lequan, aldinqi künidiki muhpurlarni kütiveliş yiğinida tolup taşqan işenç bilen, kéyinki esirning deslepki 10 yilida, Şinjiang burun tareqqi qilğan rayonlardin éşipketip, kişilerning köz aldiğa yéngi bir qiyapette namayen buluduğanliqini ipadilidi. Wang mundaq dédi, Zhungguo islahat qiliş ve işikni éçivétiş élipbarğan 20 yil mabeynide, Şinjiangda asman-zéminni astin-üstün qilğudek özgürüşler barliqqa keldi. Növette, 17 milyondin artuq ahalisi bar Şinjiangning iqtisadi quvviti éşip, ötken yili dölet içidiki işlepçiqiriş omomi mehsolat qimmiti 100 milyart heliq puliğa teng bulup, 1978 yiliğa sélişturğanda 6 hasse éşipketti, maliye kirimi 10 milyarttin artuq bolup, ohşaşla yuqirqiğa sélişturğanda 14.5 hasse éşipketti. Bu yil iqtisadning eşiş nisbiti 7.5 pirsent buludiğanliqi mölçerlenmekte. Şinjiangning 20 yildin buyanqi iqtisadi taraqqiyati başqa ölkiler bilen sélişturğanda eng téz bulup, iqtisadi ünümi ve cemiyet ünümi, bolupmu néfit, tabii gazlarni éçiş ve pahta işlep çiqiriş saheleri eng körinerlik tereqqi qildi. Şinjiangning ham néfit mahsolati ötken yili 16.30 milyon tonniğa yetti, ve tebi'i gaz mahsulati 2 milyart küpmetirdin éşipketti, egerde işlepqiçiriş çeklimige uçurmaydiğan bolsa, 2000 - yili ham néfit mahsolati 25milyon tonniğa yitişi mumkin. 1993-yildin başlap işlep çiqiriş omomi mahsolati bir sekrep memliket boyiçe aldinqi orunğa ötken bulup, bu yilqi omumi mahsolat 12 milyon tonnidin éşip, pütün memliket omomi mahsolatining 3 din 1 qismini igileydu. Şinjiangning néfit ve tabi'i gazini éqiş işlapqiqirşi, Şinjiangning iqtisadi quruluşi üçün intayin zor herketlendurgüç küç bolup, tüven éqimdiki sana'et işlepçiqiriş ve başqa iqtisadiy quruluş sahelirini küçlük ilgiri sürdi. Wang tekitlep mundaq dédi, 95-yili ve kéyinki esirning deslivide tebi'i gaz sana'iti Şinjiangning helq igilikining eşişida asasliq nuqta bulup qalidu, belkim kéyinki esirning aldinqi 10 yilida, Şinjiang Zhongguoning ğerbi şimali qismi boyiçe asasliq néfit sanaet bazisi buludu, dédi. U sözide, Şinjiangdiki keng kölemlik asasi üsküniler qurulişiğa kelgende, téhimu hayacanlinip qéni içige patmay qaldi. Burun Şinjiang kişilerge nahayiti yiraq bilinetti, qünki tömür yol peqetla taq relisliq Len-Xin leniyesi Ürümçige tutaşqan idi, kéyinçe ilgiri kéyin bolup Cenubi Şinjiang tömür yolining şerqi qismi, Şimali Şinjiang tömür yoli ve Lan-Xin köp relisliq tömür yolliri qurulup, Ürümçi poyuz istanissi bolsa burunqi ahirqi bikettin bir sekrepla asasliq qatnaş merkizi tügünige aylinip qaldi. Bir neççe yil burun, Şinjiangda ali dericilik taş yol yoq idi, mana hazir bolsa Turpan - Ürümçi-Dahuangshan ali daricilik taş yolila bulup qalmastin, belki kiler yili dölet bayrimida Ürümçi - Kuitung yoquri süretlik taş yolidimu qatnaş başlinidu. Şinjiangning hava yoli quruluşimu Zhunguoning islahat qiliş ve sirtqa işikni éqivétişi bilen paralil bolup, hazir Zhongguodiki 5 çong sirtqa qarta éqivétilgen Hava portining birsi bulup qaldi. Uçur alaqilişiş üskünilirimu kişini çuçitqidek téz sürette tereqqi qilivatidu, peqet qisqiğina bir neqqe yil içidila, telefun alaqilişiş qiyinçiliqi hel qilindi. Burun Şinjiangda retke yariğudek şeherdin biresimu yoq idi, mana hazir bolsa Ürümçidek zamanivi iqtidarğa ige kapital çong şeher barliqqa kelgendin sirt, yene bir türküm pakiz hem çirayliq kiçik şeherler tengri téğning cenubi ve şimaliğa keng tarqaldi. Wanglequan mundaq dep kösetti, Şinjiang Zhungguoning merkizi ve ğerbi rayonliri boyiçe eng vekillik haraktiriğa ige rayon bulup, u bir çet milli rayon la bolmastin, yene bir alahide istratigiyelik orunğa ige bir rayon. Xinjiang hazir dölatning 21-esirning béşşida asasliq tereqqi qilduridiğan rayonlirining qatariğa kirgüzüldi, bu zémindiki mol tebi'i bayliq ve deslepki ham matiyallar bir çong özgürüş hasil qilidu. Şinjiangning "aldida çiqqan qulaqtin kéyin çiqqan munggüz éşipketken"dek bir menzirsi, kéyinki esirning daslepki 10 yilida kişilerning köz aldiğa namayen buludu. |