Bügün, 12 - Noyabir, biz üqün muqeddes bir kün. Bu kün, kök bayraqlar lepildigen, qulluq kişenliri çéqip taşlinip hemme yaqta erkinlik nahşiliri yangriğan, yillardin buyan qelbi horlanğan Uygur helqining şatliq, behit külkiliri cilve qilğan hasiyetlik, untulğusiz kündur.
     1933 yili 12 - Noyabirda Qeşqer Şehride " Şerqiy Türkistan Islam Cumhuriyiti " élan qilinip, Uygur helqi ornidin des turup, Hoca Niyaz Hacim Prizdint, Sabit Damolla Baş Ministir bolup, herqaysi ministerler tesis qilinğan, şundaqla 30 maddiliq hitapname élan qilinip, Hindistan radiosi arqiliq mezkur döletning qurulğanliqi dunyağa cakarlanğan. Öz pulliri çiqirlip, metbuatliri ve başqa organliri tesis qilinğan. Armiyede on mingğa yéqin milli qoşunğa ige idi. Epsuski, bu cumhuriyet hoşna Sovet Ittpaqining arlişişi hem içki maciralar ve başqa türlük sevepler tüpeylidin ağdurup taşlinip, Uggur helqining şatliq külkisi qayğuğa aylandi, Uygurlarning qéni derya bolup éqip, Uygur helqining teğdiri hoşna Sovet Itpaqining oyunçiqiğa aylinip ğelbe qoldin ketti. On bir yildin kéyin, 1944 - yili 12 - noyabirda Gulcida qanliq ceng arqiliq " Şerqiy Türkistan Cumhuriyiti " qurulup, nurluq kök bayraq veten asminida lepildidi. Cumhuryet reisi, Marsal Elihan Töre, muavin reis Hakim Beg Hoca bolup, on beş kişilik hökümet ezasi saylandi. 9 maddiliq hitapname élan qilindi . 1945-yiliğa kelgende Şerqiy Türkistanning üç vilayiti toluq azad qilinip, şu yili 12 - ayda Şerqiy Türkistan Cumhuriyitining qurulğanliqi resmi halda cakarlandi. 40 ming kişilik milli armiye 100 mingdek gomindang düşmen armiyési bilen qanliq ceng qilip ularni meğlup qilip, ay-yultuzluq kökbayraq omumiyüzlük tikliniş aldida yene şu Sovet Ittpaqining arlişişi bilen Uygur helqining teqdiri yenila pacielik qismetke duç keldi.
     Bir esir içide ikki qétim ohşaş bir ay, ohşaş bir künde Uygur helqi öz hoquqlirini qolğa aldi, bu hergizmu aldin pütüşüvalgan iş emes idi, bu teqdirning acayip orunlaşturşi.
Démek, biz bu künni çing saqlisaq, şu hasiyetlik künni untulduruşqa urungan helqimiz duşmenlirige çoqum hencer bolup sancilip, 3 – qétim teqdir bizge şu künni qayta ata qilidu .
     Doslar, şehitler qenini aqlayli , özimizni ecdadlar rohi bilen terbiyelep, 21- esirge has yéngi idiye bilen şanliq ötmuşimizni şanliq keliçikimiz bilen birleştureyli, tecribe-savaqlarni yekünlep hataliqlardin saqlinayli.

Bügünki bu uluğ künde, biz üqün can bergen şéhitlerge matem bildureyli, Amin !

Umutvar Uyghur