Şerqiy  Türkistanda Hitay hokümütining  başqa sahalerde bolğinidek, dini erkinlikke bolğan qattiq bésim siyasiti kündin künge kuçeymekte. Şerqiy Türkistandiki bütün mescidlerining aldiğa  "18 yaştin kiçik yaşlarning namaz oquşi meni qilinidu " dep yézilğan resmi uhturuşlar esilğan. Eger 18 yaştin kiçik yaşlarning mescidke kirgenliki bilinip qalğan teqdirde, saçilar terpidin namaz oquğan yaşlarning ata - anilirini şuhaman Camaet hevpsizlik idarisiğa élip kilinip 3000 yuandin, 5000 yuan'giçilik iktisadi caza berilmekte. Eger bu ata - anilar bu cazani ötiyemmigen halda  üç yildin beş yilgiçilik qamaq cazasi bérilmekte.

     Buningdin başqa diniy oquşmu meni qilinğan. Eğer bir kişi balisini din oquş üçün diniy zatlaarğa evetse, 5000 yuan  ( ming mark) din 40,000   yuange qeder éğir iktisadi caza bérilmekte. Bu cazani ötiyemmigenler üçün 5 yil qamaq cazasi bérilidu. Hazir Şerqiy Türkistanning cenubida normal bir dihanning yilliq kirimi 4000 yuan etrapida aylanmaqta bolup, bir dihan ücün bu cazaning qançilik égirliqini bilivalalaymiz.

     6 yaştin 15 yaşqa qeder bolğan başlanğuç mektep oquğuçilirining diniy paaliyetler ötküzülgen sorunlarda bolişi meni qilinğan. Cüme künliri oquğuçilarning cüme namiziğa kétişining aldini éliş üçün, oquğuçilar cüme namizi oqulup bolğuçe mekteplerde bent qilinmaqta. Cüme küni   mektepke kelmige oquğuçilarning néme seveptin kelmigenliki sürüşte qilinmaqta. Eger Başlanğuç mektep oquğuçisining cüme namiziğa ketkenliki bilinse, u oquğuçi oquş hoquqidin mehrum qilinip, mekteptin qoğlandi qilinmaqta.

    Şerqiy Türkistanda Hitay hökümiti 1980 yillarda Dölet kadirliring diniy paaliyetlerge qatnişişiğa biraz köz yumğan bolsimu, 1996 - yilidiki " Qattiq zerbe bériş herkiti " din başlap, Hitay hökümitining Herqaysi sahelerde "Dövlet kadirlirining dinğa işiniş erkinliki yoq " digen belgilimisi boyiçe dölet kadirliri Hökümet terpidin qattiq konturol astida tutulmaqta. Eger bir dölet kadirining dini sorunlarğe qatnaşqanliqi bilinse derhal hizmitidin élinip qoğlandi qilinmaqta.

      Herqandaq Imamning mescidlerde diniy teşviq qilişi qattiq çeklengen, ergerde birer Imam herqandaq bir orunda diniy teşviq qilğanliqi sadir bolup qalsa, qattiq qanuni cazağa tartilmaqta..