Hitay Hökümiti Uygur Ziylilirini Bir - Birlep Yoqatmaqta


     Hitay mustemlikiciliri vetinimiz Uyghurstanda misli körülmigen dölet
terrorizm siyasitini yürgüzmekte. Bu siyasetning mezmuni: qarshiliq
qilalaydighanlarning hemmisini öltürüsh, qarshiliq qilalmaydighanlarni
hazirçe qul qilip ishlitip, asta-asta Hen millitige assimilyatsiye qilip
millet süpitide Dunyadin yoqitishtin ibaret. Hitaylar moshu meqsitige yetish
üçün, aldi bilen, milliy vijdangha ige, bilimlik, qabliyetlik Uyghur
ziyalilirini yoqitishqa tirishmaqta. Bu qara siyasetning növettiki qurbani -
NIZAMIDIN HUSEYIN boldi!

     Tarihçi, etnograf, publitsist, ve jurnalist NIZAMIDIN HUSEYIN öz helqining
ghemini yep, yighisini yighlap helqining hörmet ve muhebbitige erisheligen
heqiqi insan. Uning terjimehalimu pishqedem Uyghur ziyalilirining
terjimehaligha okhshap ketidu:

     U 1928-yili Qarghiliq nahiyesining Copan yezisida tughulghan. Bashlanghuc ve
toluqsiz ottura melumatini öz yezisida penni ve diniy mekteplerde alidu...
Ilidin bashlanghan milliy inqilapning tesiri bilen 1945-yili Qarghiliq ve
Yarkent rayonlirida heriket qilghan partizanlar etritige qatniship, razved
ishlirigha mes'ul komandir boldi. Qanliq jenglerde shehsen baturluq körsetti...

    1947-yili "11 maddiliq bitim" shertliri buzulup, ölkilik hökümet terkividiki
Sherqiy Türkistan vekilliri Iligha qaytip ketkendin keyin, Gomindang
hökümiti özi hökümranliq qilghan rayonlardiki ilghar yashlarni tutqun
qilghan vaqitta, NIZAMIDINmu tutqun qilinip, Qarghiliq ve Yarkent
turmiliride azap çekti. Turmidin boshinip çiqqandin keyin 1947-50-yillarda
Shinjang institutining tarih ve edebiyat fakultetida oqup, ilim tehsil qildi.

     1951-yili birinci qarar partiye mektivini tugitip "Shinjang Geziti"
redaksiyeside avval muhbir keyin tehrir bolup ishlep, keyin pensiyege çiqti.

     U qelimi ötkür, hazir javap jurnalist bolupla qalmastin, talantliq
publitsist, uning qelimige mensup - "Tarihtin söz", "Yolsiz Eqide",
"Qaraqorum Uyghurlirining Örp-Adetliri", "Jahalet Pirliri Shinjangda"
qatarliq publitsistik ve ilmi tetqiqat maqaliliri Urumcide ciqivatqan
"Shinjang Medeniyiti" jurnilining sehipiliride arqa-arqidin elan qilinip
keldi. Uning elan qilghan eserlirining ilmi tetqiqat qimmiti yuquri,
kötergen mesililirining ehmiyiti çong bolup, jurnalhanlarning qizghin qarshi
elishigha muyesser bolghan.

     Ene shundaq hemmining birdek etirap qilishigha ige bolghan Uyghur ziyalisi -
bügün Hitay mustemlikiçilirining tömür shadiliq turmiside tutqun bolup
yatmaqta. NIZAMIDIN HUSEYINning öyidiki barliq kitap-jurnal ve arhivlirini
hem musadire qilip elip ketken.

     Biz Hitay dairlirining bu qilmishini qet'i eyipleymiz. NIZAMIDIN HUSEYIN ve
bashqa siyasiy tutqunlarning erkinligining eslige kelturilishini telep qilimiz!

"Vijdan avazi" geziti 1998-yili 3-sanidin elindi.