dunya.jpg (1575 Byte)

Dunya Uygur Ahbarat Tori 2001

dunya.jpg (1575 Byte)

 

Hitay Jallatliri Sherqiy Turkistanning Herqaysi Jaylirida Mehpi Sotlar Élip Barmaqta

       Öz muhbirimiz Abdulallah Pamir herweri

Yéqinda Hoten rayonida Hoten sheherlik ottura sot mehkimisi azdigende heptide ikki qetim mehpi sot otküzüp kiliwatidu. Bu sotlargha eyiplengüçining ata-anisi yaki uruq-tuqanliridin ikki, uç kishidin bashqa adem qatnash turulmaydu.
Helqara teshkilatlargha melum bolsa kerek bu mehkimilerdiki aqlighuçi we qarilighuçining héç perqi yoq. Sherqiy Türkistandiki bu qorçaq sot mehkimilirining wezipisi eyiplengüçige bolushigha jinayet toqup çiqip qarilashtin bashqa rol oynimaydu. Bularning sotçisi, aqlighuçisi, qarlighuçi we saqçisining wezipisi adem qarilashtin ibaret.

Hoten sheherlik ottura sot mehkimisining 10 – Iyol küni élip barghan bir mehpi soti buning tipik bir örnigi.

Ötken 10 – Iyol küni Hoten sheherlik ottur sot mehkimisi özining mehpi sot zalida buningdin ikki ay burun qolgha elinghan 6 kishini sotlidi. Bularning isimliki töwendikiçe:

1- Bash jinayitqi < Ablimit Dawut > 28 yash Hoten Guma nahisidin hazir u qeçip yürmakte. 
2- < Memet Tohti Seydullah > 29 yax Hoten Tewekkul yezisidin 
3-< Sattar Osman >28 yax Yeken nahyesidin 
4-< Ali Imin > 29 yax Lop nahisi Dolyizisidin 
5-< Ruzimemet Ahmetniyaz > 27 yax Hoten shehridin 
6-< Buhediçe Enes > ayal 19 yash Hoten Tawakkol yezisidin, yuqurqi Memet Tohti Seydullahning ayali 

Sot 7 - ayning -10 – küni etigen saet 08:00 de bashlinip keç saet 16:00 de ayaghlashqan. 
Bash sotçi < Hurnisa Qasim > qatarliq 3 kishi. Qarlighuqi < eyipligoqi > 2 neper adwukat 4 neper.

Yuqurqi sotlanghanlarning içidiki bash jinayetçi Ablimit Dawut 1997- 8- aydin buyan qeçip yürgen hazirgha qeder Hitay hokümiti bu kishini tutalmighan.
Bash jinayetçi Ablimitke Dawutqa qoshulup qalghan 5 neper Uygur yash üstige artilghan jinayet töwendikiçe:

1- terorloq 
2-hökümet pulini oghorlax 
3-eksiyatçil tishkilatlargha yardem bergen 
4-qattilliqa yardem qilghan 
5-dölatni parçilaxni pilanlighan 
6-qural yaraqlarni qanunsiz élip yürgan 
7- watan parwar dini zatlargha süyqest qilixqa yardem qilghan.

Hurrmetlik efendiler!
Silerge yuqurqi sotta bolaghan bir emeli ehwalni eynen tonushturimiz.

Hoten ottura sot mehkimisining 10 – Iyoldiki sotlash jeryanida sot yuqurda eyiplengen Rozimemet Ahmetniyazgha kelgende bash sotçi Hornisa Qadirning Rozimemet Ahmetniyazgha qarita „ sen bu jinayi qilmishliringni itirap qilamsen“ digen solaligha qarshi Rozimemet Ahmetniyaz „ itirap qilmaymen“ dep jawap bergen. Undaq bolsa sen nime üçün pütün jinayetlerni öz ütingge élip eyipnamige imza qilding, sini kim bu ishqa mejburlidi digen sualıgha Rozimemet Ahmetniyaz men imza qilmidim. Saqçilar meni qattiq urup bihush qilip özliri qolumni basturghan dep jawap bergen. Buninggha qarshi bash sotçi Hornisa Qasim „ bizning saqçilirimiz helq saqçisi adem urmaydu, sen bizning saqçilirimizgha tohmet qiliwatisen“ dep Rozimemet Ahmetniyazni eyipligen..

Hurmetlik efendiler yuqurqi 5 neper Uygur yashning Rozimemet Ahmetniyazdin köp perqi bolmisa kerek. Çünki Hitay saqçilirining qiyin qistaqliri herqandaq ademni qilmighan ishqa qildim dep imza qildurdighanliqi Sherqiy Türkistanliq her kishige melum. 
Shundaqtımu yuqirqidek jinayetlerge Hitay sotmehkimiliri nahayiti éghir jaza bermekte.
Merkizimiz Helqara keçürüm teshkilatining we herqaysi ellediki kishilik hoquq teshkilatning Hitay sotmehkimiliri yuqurqi 5 neper Uygur yash üstidin qarar çiqirishtin burun bulargha yardemçi bolushini umit qilimiz.

Hurmet bilen. 
Sherqiy Türkistan Uçur Merkizi
Abduljelil Qarakash 
2001-07-21 – küni Muenchen